TP.HCM thu hồi sai 4,3ha tại Thủ Thiêm: Vì đâu nên nỗi…

Một góc khu đô thị Thủ Thiêm.

Năm 1998 Kiến trúc sư trưởng TP.HCM có Quyết định 13585 phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2.000 Khu đô thị mới Thủ Thiêm (quận 2) với diện tích 748ha.

Tuy nhiên, diện tích này đã giảm khoảng 26,3ha so với Quyết định 367 (năm 1996) của Thủ tướng. Nguyên nhân là do trước đó TP đã giao đất cho 5 doanh nghiệp đầu tư dự án nhà ở, khu giải trí với tổng diện tích 23,3ha.

Đồng thời ranh quy hoạch Khu đô thị mới đã thay đổi về phía Bắc – thuộc Khu phố 1, phường Bình An theo hướng tăng 4,3ha. Việc làm này của Kiến trúc sư trưởng TP.HCM được Thanh tra Chính phủ kết luận "không đúng thẩm quyền, vi phạm Quy định 91/CP của Chính phủ".

Cụ thể, trong Quyết định 13585 ghi: “Phía Bắc giáp sông Sài Gòn (quận Bình Thạnh) và xa lộ Hà Nội…”, tuy nhiên thực tế đúng phải là “Phía Bắc giáp sông Sài Gòn (quận Bình Thạnh) và một phần phường An Khánh, Bình An (quận 2)…”.

Sau đó thành phố đã triển khai nhiều biện pháp cưỡng chế, giải tỏa đối với hàng trăm hộ dân thuộc khu vực 4,3ha dù bị phản đối dữ dội. Việc thay đổi ranh quy hoạch này được xác định là nguyên nhân dẫn đến cách khiếu nại kéo dài của người dân suốt 20 năm qua.

Trong những cuộc làm việc với chính quyền các cấp của TP.HCM trong nhiều năm, người dân đã trích dẫn các quyết định để chứng minh việc thu hồi của TP.HCM là trái luật. Họ cũng viện dẫn nhiều chứng cứ cho thấy, việc cưỡng chế đã khiến các gia đình lâm vào cảnh tán gia bại sản.

Dù vậy, mọi việc chỉ rõ ràng khi tại Thông báo kết luận số Thanh tra Chính phủ xác định việc thu hồi 4,3ha là “chưa đủ cơ sở pháp lý, dẫn đến thiếu căn cứ thực hiện, không xác định đúng, đủ diện tích đất phục vụ tái định cư theo quy hoạch”.

Sau Thông báo này TP.HCM tiếp tục có các cuộc đối thoại với người dân. Trước cơ sở pháp lý mới, nhiều người đã chuyển đi nơi khác sinh sống nay tiếp tục đòi trở khu đất 4,3ha như trước, họ không chấp nhận di dời vì cho rằng “TP hoàn toàn sai” khi thu hồi diện tích đất này.

Tuy nhiên cuối năm 2018, TP.HCM quyết định giữ nguyên phần đất đã được quy hoạch cho giao thông tại khu vực này để phục vụ lợi ích chung. Phần đất còn lại được quy hoạch dành cho dịch vụ, thương mại và xây dựng chung cư – trong đó có tái định cư.

Với các hộ dân đã nhận đền bù và rời đi, TP.HCM sẽ xem xét đền bù bổ sung phần thiệt hại. Với các hộ còn lại, TP.HCM đưa ra 3 phương án: tái định cư tại chung cư trong khu 4,3 ha; tái định cư bằng đền bù và giao nền đất gần khu 4,3 ha; tái định cư bằng căn hộ chung cư ở ngoài khu 4,3 ha.

“Do khu vực này đã có hạ tầng nên sẽ không trả lại mặt bằng như cũ mà tiếp tục quy hoạch, nhưng chính sách cho người dân phải có điều chỉnh phù hợp” – Bí thư Nguyễn Thiện Nhân nói trong buổi tiếp xúc cử tri vào tháng 6/2019. Ông Nhân cũng nhấn mạnh:  “Chúng ta làm đúng thì phải khẳng định, sai chúng ta phải sửa và cán bộ phải có trách nhiệm”.

Tháng 7 vừa qua, lãnh đạo TP.HCM tiếp tục tổ chức đối thoại với từng hộ dân từng sinh sống tại khu vực này. Đây là hoạt động cuối cùng trước khi UBND TP.HCM quyết định chính sách và trình HĐND thông qua trong kỳ họp dự kiến tổ chức cuối tháng 8 này.

Trong buổi họp báo tổ chức vào 16h ngày mai (14/8), TP.HCM sẽ công bố ranh giới 4,3ha đã được Thanh tra Chính phủ xác định nằm ngoài quy hoạch, và các vấn đề liên quan đến bồi thường cho người dân khu vực này.

Cũng theo Phó chủ tịch UBND TP Võ Văn Hoan, ngay ngày hôm sau TP sẽ tổ chức đối thoại với 28 hộ dân thuộc 5 khu phố cho rằng đất của mình cũng nằm ngoài quy hoạch.

Ông Hoan bày tỏ, cuộc gặp này là để giữ lời hứa với người dân khi TP.HCM thuyết phục họ rời Hà Nội (ra khiếu kiện-PV) trở về địa phương. Trước đó, các hộ nói trên đã có thời gian dài “bám trụ” tại các cơ quan Trung ương ở Thủ đô để kiến nghị về các yêu cầu của mình.