Nơi duy nhất trên thế giới thừa vắc xin Covid-19 nhưng số ca mắc và tử vong liên tục phá kỷ lục

Châu Âu là nơi duy nhất trên thế giới có dư vắc xin Covid-19, nhưng số ca mới mắc và tử vong vì nhiễm virus corona vẫn liên tục phá kỷ lục.

Lệnh phong tỏa, số ca mới mắc Covid-19 vẫn liên tiếp tăng, sự chần chừ của người dân trong hoạt động tiêm phòng vắc xin có thể đẩy châu Âu vào mùa đông đại dịch lần thứ 2. Điều này sẽ khiến các nước Đông Âu rơi vào cảnh hỗn loạn, còn Tây Âu thì bất ổn.

So với các khu vực còn lại trên thế giới, châu Âu là nơi duy nhất luôn có sẵn vắc xin Covid-19 để tiêm cho người dân. Nhưng thực tế, châu Âu lại đang là khu vực duy nhất trên thế giới liên tục báo cáo có số ca mới mắc Covid-19 tăng cao, theo tuyên bố của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). WHO nhấn mạnh, châu Âu có 3 tuần liên tiếp có số ca mắc Covid-19 phá kỷ lục.

Nga có thừa các loại vắc xin nhưng số ca mới mắc và tử vong vì Covid-19 liên tục phá kỷ lục. (Ảnh: AP)

Theo Trung tâm Kiểm soát và Ngăn ngừa Dịch bệnh châu Âu (ECDC), Đông Âu và Nga là 2 khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất trong thời điểm hiện tại, khi mà số ca mắc và tử vong vì Covid-19 vẫn tăng nhanh chóng. Một phần nguyên nhân là do tâm lý ngần ngại tiêm vắc xin Covid-19 của người dân.

Hôm 21/10, Latvia trở thành quốc gia đầu tiên trong Liên minh châu Âu (EU) áp đặt lệnh phong tỏa để đối phó với số ca mới mắc Covid-19 tăng cao, trong khi độ bao phủ của vắc xin lại rất thấp. Cụ thể, 56% người trưởng thành ở Latvia đã tiêm đủ liều vắc xin Covid-19. Tỷ lệ này thấp hơn nhiều so với mức trung bình 74,6% của toàn EU.

Tây Âu cũng đang chứng kiến số lượng lớn bệnh nhân mắc Covid-19 tăng theo ngày, dù nhiều nước có dư thừa vắc xin. Điển hình, lần đầu tiên kể từ tháng Năm, tỷ lệ nhiễm virus corona tại Đức tăng lên 100/100.000 người vào ngày 24/10. Bỉ và Ireland hiện là 2 trong số cá nước có tỷ lệ mắc Covid-19 cao nhất ở Tây Âu. Theo ECDC, con số này lần lượt là 325,76 và 432,84 trên 100.000 người dân.

Hồi tuần trước, Bộ trưởng Y tế Bỉ Frank Vandenbrouck cho hay quốc gia này đang trải qua làn sóng Covid-19 thứ 4. Reuters cho biết, hơn 85% người trưởng thành ở Bỉ đã tiêm đầy đủ vắc xin Covid-19 và phần lớn các ca phải nhập viện điều trị do nhiễm virus corona là người chưa tiêm phòng.

Chia sẻ với CNN, Tiến sĩ Peter Drobac, chuyên gia y tế toàn cầu Trường Kinh tế Saïd thuộc Đại học Oxford tại Anh, cho hay tỷ lệ tiêm vắc xin Covid-19 không đồng đều khiến khu vực Tây và Đông Âu bị chia thành 2 con đường riêng biệt. Tuy nhiên, điều mà cả Đông và Tây Âu giống nhau là số ca mới mắc Covid-19 vẫn tiếp tục tăng cao do việc nới lỏng các quy định phòng chống dịch, trong bối cảnh mở cửa kinh tế, thời tiết lạnh giá khiến người dân ở trong nhà nhiều hơn và tốc độ lây lan nhanh của biến chủng Delta.

Chênh lệch về tỷ lệ tiêm phòng

Tại một số nước Tây Âu, số ca mắc Covid-19 vẫn tăng. Song nhờ tiêm phòng vắc xin, số ca mắc bệnh phải nhập viện điều trị và tử vong vì Covid-19 ở Tây Âu thấp hơn so với Đông Âu.

Từ hôm nay (25/10), Romania sẽ tái áp đặt lệnh giới nghiêm và quy định hộ chiếu vắc xin Covid-19 ở mọi địa điểm, sau nhiều ngày nước này ghi nhận tỷ lệ tử vong vì Covid-19 là 19,25/1 triệu người. Đây là tỷ lệ chết vì Covid-19 tính theo đầu người cao nhất trên thế giới.

Trên thực tế, Romania không hề thiếu các loại vắc xin Covid-19 để tiêm cho người dân. Giống như các nước khác trong EU, Romania được tiếp nhận toàn bộ các loại vắc xin Covid-19 mà EU đã phê duyệt để sử dụng. Song tâm lý chần chừ đi tiêm phòng của người dân khiến Romani tới nay mới chỉ có 35,6% người trưởng thành tiêm đủ liều vắc xin Covid-19, theo ECDC.

Quốc gia láng giềng Ukraine cũng đã báo cáo có số ca mắc Covid-19 trong ngày phá kỷ lục lần đầu tiên kể từ khi đại dịch xuất hiện. Theo đó, vào ngày 21/10, Ukraine có 22.415 ca mắc. Tổng thống Volodymyr Zelensky đã hối thúc người dân Ukraine đi tiêm phòng để tránh phải áp dụng lệnh phong tỏa.

“Có 2 con đường là tiêm vắc xin hoặc phong tỏa. Mỗi ngày chúng ta đều phải đối mặt với thách thức và lựa chọn này. Tôi hoàn toàn không muốn phong tỏa vì vấn đề kinh tế”, ông Zelensky nói trên truyền hình.

Nhưng tới ngày 22/10, các trường học tại những điểm nóng Covid-19 ở Ukraine đã buộc phải đóng cửa. Chính phủ yêu cầu người dân cần có giấy xác nhận tiêm phòng vắc xin hoặc kết quả xét nghiệm âm tính với Covid-19 mới có thể sử dụng dịch vụ giao thông công cộng ở thủ đô Kiev, sau khi Ukraine ghi nhận số ca tử vong vì Covi-19 đạt kỷ lục trong ngày lên tới 614 trường hợp.

Nga cũng đang hứng chịu giai đoạn tồi tệ nhất kể từ khi đại dịch Covid-19 xuất hiện. Bắt đầu từ hôm nay, Moscow cho thi hành 10 ngày phong tỏa, giữa lúc chính phủ Nga lên tiếng thừa nhận dịch Covid-19 trong mùa đông năm nay sẽ còn diễn biến vô cùng nghiêm trọng. Số ca mới mắc và tử vong vì Covid-19 liên tục tăng đã buộc chính quyền nhiều khu vực ở Nga cho siết chặt công tác phòng chống dịch bệnh.

Đặc biệt, chính phủ Nga hối thúc người dân cần đi tiêm phòng vắc xin Covid-19 càng sớm càng tốt do nhiều người vẫn có tâm lý e ngại vắc xin. Kết quả từ một cuộc thăm dò ý kiến người dân cho thấy hơn 1/2 người Nga tham gia trả lời cho biết, họ không có ý định đi tiêm vắc xin Covid-19.

Nga là quốc gia đầu tiên trên thế giới phê chuẩn sử dụng vắc xin Covid-19 là Sputnik V từ năm 2020. Cho tới nay, Nga đã cho cấp phép sử dụng thêm 3 loại vắc xin khác phòng Covid-19.

Tiêm vắc xin Covid-19 là biện pháp hiệu quả để ngăn nguy cơ nhiễm virus corona song nhiều người ở châu Âu vẫn chần chừ không tiêm. (Ảnh: AP)

Không có viên đạn bạc

Chuyên gia Drobac nhấn mạnh, Tây Âu sẽ “không rơi vào cuộc khủng hoảng như từng xảy ra trong quá khứ khi hàng loạt bệnh viện dã chiến được đưa vào sử dụng. Chính vắc xin Covid-19 đã làm thay đổi cuộc chơi”.

Nhưng với Anh, vắc xin Covid-19 hiện không phải là “viên đạn bạc”, ông Drobac cho biết.

Anh đang là quốc gia có số ca mắc Covid-19 cao nhất trong ngày ở khu vực Tây Âu, sau khi chính phủ nước này cho xóa bỏ gần như toàn bộ các quy định phòng chống dịch bệnh vào mùa hè năm nay.

Các chuyên gia y tế và tổ chức y tế từng khuyên chính phủ Anh nên tái áp đặt các biện pháp như quy định bắt buộc đeo khẩu trang, hoặc hộ chiếu vắc xin giống như những nước châu Âu khác đã làm để tránh kịch bản phải thi hành các biện pháp khắt khe hơn như phong tỏa.

Nhưng chính phủ Anh tới nay vẫn bác bỏ lời khuyên trên, dù số ca phải nhập viện và tử vong vì Covid-19 liên tục tăng.

Nói với Sky News hôm 24/10, bà Katherine Henderson, Chủ tịch Trường Đại học Y khoa Cấp cứu Hoàng gia Anh, cho biết các cơ sở y tế quốc gia đang ở trong “tình trạng khủng khiếp” do Covid-19. Các phòng cấp cứu trên toàn lãnh thổ Anh “đang phải gồng mình đối phó với tình trạng hàng dài xe cứu thương xếp hàng chờ bên ngoài”.

Về phần mình, Thủ tướng Anh Boris Johnson khuyến kích người dân trên 50 tuổi và những người có nguy cơ cao nhiễm virus corona đi tiêm mũi vắc xin Covid-19 tăng cường, để tránh tình trạng hiệu quả của vắc xin bị suy giảm sau 6 tháng tiêm mũi thứ 2.

Nhưng trên thực tế, Anh còn đang đối mặt với nguy cơ có thêm nhiều bệnh nhân mắc các biến thể mới của virus corona.

Hôm 22/10, Cơ quan An ninh Y tế Anh đã đưa ra một báo cáo trong đó nhấn mạnh, một biến thể Delta mới được ghi nhận là AY.4.2 (hay còn gọi là Delta plus) đang lây lan ở Anh và họ đang theo dõi biến thể này. Biến thể Delta plus được báo cáo là có nguy cơ lây nhiễm cao hơn 10-15% so với biến thể Delta hiện tại. Nhưng còn quá sớm để khẳng định chắc chắn rằng AY.4.2 là nguyên nhân chính làm gia tăng các ca nhiễm mới ở Anh.

Khác với Anh, Ireland dù là một trong những nước có tỷ lệ tiêm phòng vắc xin Covid-19 cao nhất khu vực châu Âu khi có tới 92% người trưởng thành đã tiêm đủ liều vắc xin, Ireland vẫn chưa cho xóa bỏ các quy định phòng chống dịch bệnh.

Trong cuộc họp báo vào tuần trước, Thủ tướng Ireland Micheál Martin cho hay hộ chiếu vắc xin Covid-19 sẽ vẫn được duy trì áp dụng trong lĩnh vực dịch vụ trong nhà và tại các sự kiện. Quy định đeo khẩu trang tiếp tục được thi hành tại những địa điểm công cộng trong nhà.