Tại sao Tổng thống Putin sửa đổi ngày kết thúc Thế chiến II?

Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 24/4 đã ký đạo luật liên bang về việc chuyển đổi ngày kết thúc Thế chiến II sang ngày 3/9. Sửa đổi được thực hiện theo đạo luật “Về những ngày vinh danh quân đội và những ngày kỷ niệm của nước Nga”. Điều 1 của luật này được bổ sung bởi một đoạn như sau: “Ngày 3/9 - Ngày kết thúc Thế chiến II (năm 1945)”.

Tổng thống Nga Vladimir Putin. Nguồn: China.com.

Theo sửa đổi, ngày kỷ niệm được đề cập trước đó vào “ngày 2/9” được loại trừ khỏi luật pháp hiện hành. Có nhiều quan điểm cho rằng đây là phản ứng của ông Putin đối với một số nước châu Âu đang âm mưu can thiệp vào lịch sử của Thế chiến II. Còn các phương tiện truyền thông Nhật Bản tin rằng điều này là để nhấn mạnh đến chủ quyền  của Nga đối với bốn hòn đảo ở quần đảo Nam Kuril đang có tranh chấp.

Theo RIA Novosti, các văn kiện liên quan đến việc sửa đổi ngày kết thúc Thế chiến II đã được công bố trên cổng thông tin pháp lý chính thức của Nga. Các quan chức Nga tuyên bố rằng hành động này nhằm củng cố nền tảng lịch sử và truyền thống yêu nước của Nga, bảo vệ công lý lịch sử của những người chiến thắng trong Thế chiến II và mãi mãi tưởng nhớ những người đã hy sinh để bảo vệ quê hương.

Vai trò của Liên Xô trong Thế chiến II là điều không thể phủ nhận. Nguồn: China.com.

Liên Xô luôn coi ngày 3/9 là ngày kết thúc Thế chiến II, nhưng Hội đồng Liên bang Nga (Thượng viện) từ năm 2010 đã nhất trí coi ngày 2/9 là ngày kết thúc Thế chiến II để thống nhất cùng phương Tây. Đầu tháng 4/2020, Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng Duma Quốc gia Vladimir Shamanov và những người khác đã đệ trình một dự luật yêu cầu thay đổi ngày này thành ngày 3/9. Duma Quốc gia Nga và Hội đồng Liên bang đã thông qua dự luật này vào ngày 14 và 17/4.

Giới chính trị và lịch sử Nga ủng hộ mạnh mẽ quyết định này của Tổng thống Putin và cho rằng, việc chỉ định ngày 2/9 là ngày kết thúc Thế chiến II nhằm thể hiện tinh thần mở rộng kết nối của người Nga trong quan hệ với Mỹ và phương Tây. Nhưng trước âm mưu can thiệp vào lịch sử Thế chiến II, Nga buộc phải thay đổi ngày này để thể hiện rõ lập trường chính nghĩa của Nga cũng như bảo vệ sự thật lịch sử về cuộc chiến này.

Phương Tây lợi dụng Hiệp ước không xâm lược của Liên Xô-Đức để can thiệp vào lịch sử Thế chiến II. Nguồn: China.com.

Thời gian qua, các nước phương Tây đẩy mạnh các hoạt động can thiệp vào lịch sử của Thế chiến II, theo hãng thông tấn Sputnik Nga, các nhà sử học phương Tây đã đưa ra quan điểm phi lý rằng “Hiệp ước không xâm lược của Liên Xô-Đức đã mở ra Thế chiến II”, Tổng thống Ba Lan Duda và Tổng thống Ukraine Zelensky gần đây đã liên tục lặp lại quan điểm này.

Ông Alexey Pushkov, Thượng nghị sĩ Nga, cựu Chủ tịch Ủy ban Duma Quốc gia Nga về các vấn đề quốc tế nói rằng, Ba Lan và các nước NATO khác đã có ý đồ hoài nghi về địa vị của Nga như một quốc gia chiến thắng trong Thế chiến II, nhưng các quốc gia này không thể thay đổi thực tế rằng, Liên Xô đã đánh bại Đức Quốc xã trong Thế chiến II.

Thượng nghị sĩ Alexey Pushkov. Nguồn: China.com.

Vì vậy, họ lợi dụng chủ nghĩa xét lại, đặt ra nghi vấn trước khi xảy ra Thế chiến II và rêu rao rằng, nếu Liên Xô và Đức Quốc xã không ký “Hiệp ước không xâm lược Xô-Đức” thì Thế chiến II sẽ không nổ ra. Theo luận điệu này, nếu Liên Xô và Đức Quốc xã chịu trách nhiệm ngang nhau trong Thế chiến II, thì Nga không thể được coi là một quốc gia chiến thắng.

Hành động bóp méo lịch sử của các nước châu Âu cũng làm Tổng thống Putin tức giận, ông từng tuyên bố, Nga sẽ không cho phép bất cứ quốc gia nào, thế lực nào bóp méo lịch sử của cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại và sẽ vạch trần mọi nỗ lực cho mục đích này.

Ngoài việc âm mưu viết lại lịch sử Thế chiến II, một số nước châu Âu cũng đang có ý đồ tháo dỡ tượng đài của Liên Xô trong Thế chiến II. Hãng thông tấn Vzglyad của Nga mới đây cho biết, Nga đã tiến hành một cuộc điều tra hình sự về việc chính quyền thành phố Prague, Cộng hòa Séc quyết định tháo dỡ tượng đài Nguyên soái Liên Xô Ivan Konev hôm 3/4 vừa qua bất chấp sự phản đối từ phía Moscow.

Nguyên soái Konev được nước Nga được tôn vinh như một biểu tượng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng. Nguồn: China.com.

Anh hùng Xô Viết Ivan Konev, người đã chỉ huy lực lượng Hồng quân Liên Xô đánh đuổi lực lượng Phát xít khỏi Tiệp Khắc cũ trong Thế chiến thứ Hai, được tôn vinh như một anh hùng cách mạng tại Nga, vì vậy việc tháo dỡ tượng đài của ông bị Moscow coi là hành vi xúc phạm ngoại giao và là ý đồ viết lại lịch sử đầy nguy hiểm.

Truyền thông Nhật Bản thì tin rằng, Nga sửa đổi ngày kết thúc Thế chiến II để nhấn mạnh chiến thắng trước phát xít Nhật và cũng nhằm khẳng định mạnh mẽ chủ quyền của Nga đối với quần đảo Nam Kuril. Hãng thông tấn Nihon Keizai Shimbun tin rằng, việc sửa đổi này sẽ khiến cho sự kiểm soát của Moscow đối với khu vực Nam Kuril trở nên vững chắc và phù hợp với lịch sử hơn.

Đức Trí (lược dịch)