Sống trong ngõ siêu nhỏ, hun hút bóng tối giữa khu phố nghìn tỷ Hà Nội

Những con hẻm sâu hun hút, tối mịt không bao giờ có ánh mặt trời, lối đi hẹp chỉ đủ cho một người lách qua. Đất mặt tiền nơi đây có giá hàng tỷ đồng/m2, bên trong là nơi sinh sống của hàng vạn hộ dân

Những ngõ rộng chỉ nửa mét, sâu hun hút, người dân phải bật điện suốt 24/24h thì mới thấy lối đi, ra vào chỉ có thể từng người một.

Những con ngõ chỉ có ở phố cổ Hà Nội

Dọc trên khắp các tuyến phố như: Hàng Buồm, Hàng Chiếu, Hàng Đường, Ngõ Gạch, Lò Sũ... là những con ngõ siêu nhỏ, ngay phía sau các hàng quán sáng choang, lộng lẫy ánh đèn; được biết đến như một “đặc sản” của phố cổ Hà Nội.

Các tuyến phố nằm trong khu vực phố cổ được mệnh danh là “tuyến phố kim cương” của Hà Nội, với giá trị có thể lên tới cả tỷ đồng/m2, ngang ngửa với giá đất tại các thành phố đắt đỏ nhất thế giới như New York, Paris hay Tokyo.

Tại khu vực Hàng Ngang - Hàng Đào, Đinh Tiên Hoàng, giá đất mặt đường được cho là từ 800 triệu đến hơn 1 tỷ đồng/m2.

Những hộ dân sinh sống trong những ngõ này đa phần đều là gia đình có 3 thế hệ, cùng chung trong căn nhà nhỏ hẹp, vẻn vẹn 10m2.

Một con ngõ trên phố Hàng Buồm, sâu và tối như đường hầm.

Ông Lê Công Vinh (70 tuổi, phố Hàng Buồm) cho biết: “Mặc dù đã sống quen ở đây, nhưng nhiều lúc cũng thấy hơi bất tiện. Mỗi lần muốn sửa sang lại nhà cửa thì phải tốn thêm chi phí thuê nhân công vác vật liệu từng chút một từ bên ngoài ngõ vào trong nhà”.

Cũng theo ông Vinh, sự bất tiện lớn nhất ở đây chính là thiếu không gian sinh hoạt chung cho mọi người. Mỗi khi nhà ai có cỗ bàn, đều phải mượn không gian của nhà bên cạnh thì mới đủ chỗ cho khách. Khi mua sắm đồ dùng trong nhà, mọi người đều phải cân nhắc, tính toán, chỉ dám mua đồ dùng có kích cỡ lọt qua được con ngõ.

Dù là ban ngày, ngay cả khi bật đèn thì con ngõ vẫn tối mù mịt.

Anh Lê Ngọc Anh (45 tuổi, phố Hàng Buồm) bày tỏ lo ngại: “Tôi chỉ lo cho mấy đứa trẻ con không có chỗ vui chơi, nô đùa. Cứ chiều đi học về chỉ thấy chúng ngồi trong nhà xem tivi hoặc chơi điện thoại, cũng lo lắm nhưng chẳng biết phải làm sao…”.

Không gian ngõ ngách chật hẹp, nhiều gia đình có con nhỏ thường phải ra công viên hoặc đi dạo quanh phố để đỡ bí bách.

Không gian ít ỏi của con ngõ được tận dụng để làm nơi để đồ đạc, hàng hóa, xe đạp.

Hệ thống dây điện, công tơ được lắp phía bên trên chạy dọc theo con ngõ nhỏ, tiềm ẩn nhiều nguy cơ, không đảm bảo an toàn về điện và phòng cháy.

“Ngõ nhỏ, nhà chật nhưng chuyển đi thì không đành”

Nằm sâu trong con ngõ chỉ rộng chừng 50cm, với ánh đèn điện lờ mờ trên phố Hàng Buồm, căn nhà của gia đình ông Nguyễn Thành Long có hai tầng, mỗi tầng chưa đến 10m2 nhưng có tới 6 người ở, 3 thế hệ cùng chung sống.

Ông Long chia sẻ: “Mặc dù điều kiện sinh hoạt khá bí bách nhưng nhiều hộ dân ở đây không muốn chuyển đi đâu cả. Hơn nữa, nếu chuyển đi thì cũng không biết phải sinh sống bằng nghề gì”.

Căn phòng nhỏ, ngõ hẹp, đồ dùng trong nhà của ông Long đều chỉ có kích thước “vừa phải”.

Một góc ngõ được tận dụng để làm nơi nấu ăn.

Nhiều hộ gia đình phải dùng chung không gian sinh hoạt để tiết kiệm diện tích.

Ngõ rất hẹp, chỉ duy nhất 1 người đi qua được, nên mọi người thường chờ nhau lần lượt dắt từng xe ra…

Cụ Lê Thị Gái (75 tuổi, phố Lò Sũ, quận Hoàn Kiếm) chia sẻ, gia đình cụ đã sinh sống ở đây từ những năm 1960, hầu hết mọi người ở đây đều thuộc diện lao động chân tay, kinh doanh nhỏ lẻ ở phố cổ. Mặc dù có nhiều sự bất tiện nhưng những hộ dân sinh sống ở trong những con ngõ này rất đoàn kết.

“Trước đây 4 hộ dân trong ngõ cùng sử dụng chung một nhà vệ sinh, bây giờ cuộc sống khấm khá hơn, mỗi nhà tự xây dựng được khu vệ sinh riêng, nhưng chúng tôi vẫn bảo ban nhau cùng dọn dẹp thật sạch sẽ lối đi, không gian sinh hoạt chung của mọi người”.

Con ngõ nhỏ, sâu hun hút nằm lọt thỏm giữa những cửa hàng mặt phố hào nhoáng.

Từ năm 1998, UBND TP Hà Nội đã khởi động dự án di dân phố cổ với mục tiêu giảm mật độ dân cư khu vực phố cổ từ 823 người/ha năm 2010 xuống còn 500 người/ha. Theo đó, khu vực phố cổ quận Hoàn Kiếm phải di chuyển trên 6.500 hộ dân, với khoảng 27.000 người.

Giữa 2019, bản đề án giãn dân phố cổ tiếp tục khởi động trở lại sau những năm tháng tưởng chừng như đã "ngủ quên". Tuy nhiên, sau hơn 20 năm triển khai thực hiện bản đề án giãn dân này, những khu phố cổ sở hữu mật độ dân số lớn, những ngôi nhà nhỏ hẹp, chen chúc trong các con phố sâu vẫn tiếp tục tái diễn. Tình trạng hư hỏng, mảng tường bong tróc lộ cả lõi thép bên trong xảy ra phổ biến.

Những con ngõ không ồn ào, không xô bồ, vẫn lặng lẽ nép mình bên đường phố nhộn nhịp hơn 20 năm qua. Những con người sống trong đó vẫn giữ được sự hoà hợp với nhau, nhường nhịn không gian chung ít ỏi, cùng gìn giữ nếp sống văn minh của đất Hà Thành.

Nguyễn Dung - Đoàn Sao