Sợi dây xanh bí ẩn trong miệng nạn nhân hiến tế ở Đế chế Maya
Người Maya đã sống ở Trung Mỹ và bán đảo Yucatán từ ít nhất là năm 1800 Trước Công Nguyên và phát triển mạnh mẽ tại khu vực này trong hàng nghìn năm. Đế chế Maya, một trong những nền văn minh rực rỡ của nhân loại nhưng đến nay vẫn ẩn chứa nhiều bí ẩn.
Sau hơn 15 phát hiện các manh mối về nạn nhân hiến tế Maya trong hang động Midnight Terror ở Belize, các nhà nghiên cứu tìm thêm nhiều chi tiết thú vị.
Bên trong hang động là dấu vết về hơn 100 nạn nhân hiến tế mà người Maya dâng lên thần mưa hơn một thiên niên kỷ trước.
Một dự án khai quật của các nhà khoa học, giáo sư và sinh viên Đại học Bang California, Los Angeles, Mỹ cho thấy có hơn 10.000 bộ xương trong hang động, thuộc về khoảng 118 người.
Để tìm hiểu sâu hơn về những khoảnh khắc cuối cùng của các nạn nhân, nghiên cứu mới không xem xét phần xương mà tập trung vào phần miệng, các mảng bám trên răng hay còn gọi là cao răng.
Amy Chan, người đứng đầu nghiên cứu cho biết: "Sau khi tìm kiếm bằng chứng về những bệnh lý răng miệng của nạn nhân, tôi quan tâm đến việc xác định những loại thực phẩm người đó đã ăn vào thời gian đó".
Cao răng thường lưu giữ những dấu tích về thức ăn, ví dụ như hạt phấn, tinh bột và phytoliths là những bộ phận khoáng hóa của thực vật. Amy Chan đã thông tin đến đồng tác giả nghiên cứu Linda Scott Cumming ở Viện nghiên cứu Paleo ở Golden, Colorado để phân tích.
Sau khi kiểm tra, Scott Cummings phát hiện ra rằng trong các mẫu chủ yếu là sợi bông và một số có nhuộm màu xanh lam.
"Việc phát hiện những sợi bông màu xanh lam trong răng nạn nhân là một bất ngờ. Màu xanh lam rất quan trọng trong nghi lễ Maya", Amy Chan cho biết.
Được biết, sắc tố màu xanh lam từng xuất hiện tại các địa điểm dùng cho những nghi lễ ở Mesoamerica. Thậm chí, sợi bông màu xanh lam cũng từng xuất hiện trong một loại đồ uống có cồn, tìm thấy ở khu chôn cất Teotihuacan, địa điểm khảo cổ ở Mexico ngày nay.
Ngoài ra, Amy Chan và nhóm cộng sự tìm ra lời giải thích khác cho những sợi bông màu xanh trên răng nạn nhân. Cô nghi ngờ về việc nạn nhân bị bịt miếng bằng vải bông trước khi đưa vào hang trong nghi lễ hiến tế. Việc phải ngậm miếng vải bông trong thời gian dài có thể là nguyên nhân dẫn đến cái chết của các nạn nhân. Khi nạn nhân bị giam giữ trong thời gian dài, vôi răng của họ sẽ bị lẫn với các sợi bông màu xanh lam trên miếng vải.
Claire Ebert, nhà khảo cổ làm việc tại Đại học Pittsburgh cho biết nghiên cứu về vôi răng rất quan trọng vì manh mối thu được giúp xem xét các khía cạnh khác của cuộc sống người Maya.
Hoàng Dung (lược dịch)