Sáng kiến Thắp lửa hỗ trợ doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ kinh doanh bền vững

Ngày 29/10/2020, các tổ chức: CARE, Mastercard, VPBank, WISE, và Canal Circle chính thức công bố Sáng kiến Thắp lửa (IGNITE) tại Việt Nam hướng tới mục tiêu nâng quyền của các nữ chủ doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ.

Hợp tác đa phương này sẽ hỗ trợ sự phát triển của các doanh nghiệp trọng yếu trong nền kinh tế, đồng thời thúc đẩy an ninh tài chính và tăng trưởng bao trùm thông qua các can thiệp ưu tiên giúp các nữ doanh nhân phát triển bền vững.

Hiện có khoảng 8 đến 10 triệu doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN) do phụ nữ làm chủ, chiếm 31-38% tổng số DNVVN tại các thị trường đang phát triển. Theo Báo cáo Chỉ số Nữ doanh nhân 2019 của Mastercard, phụ nữ Việt Nam làm chủ khoảng 27% tổng số doanh nghiệp chính thức trên thị trường.

Trong Báo cáo Chỉ số Giám sát Doanh nhân toàn cầu 2018, Việt Nam là 1 trong 3 quốc gia trên tổng số 54 quốc gia khảo sát có tỷ lệ nữ khởi sự kinh doanh cao hơn nam giới (25% so với 22%). Việt Nam hiện có gần 96.000 doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ (theo IFC). Tuy nhiên, phần lớn các doanh nghiệp này là doanh nghiệp siêu nhỏ, 42% là DNVVN, và chỉ có 1% là doanh nghiệp lớn.

Các diễn giả trao đổi tại tọa đàm.

Dù ghi nhận tinh thần khởi sự kinh doanh của phụ nữ Việt Nam, báo cáo của IFC cũng chỉ ra khoảng cách trong nhu cầu về vốn của DNVVN có nữ làm chủ và mức độ đáp ứng của ngân hàng là khá lớn, khoảng 27.000 tỉ đồng (hơn 1 tỉ đô-la Mỹ).

Có không ít các ngân hàng tại Việt Nam ngầm đánh giá doanh nghiệp có phụ nữ làm chủ “dễ bị tổn thương trước rủi ro” và có năng lực quản lý tài chính kém hơn các doanh nghiệp do nam giới lãnh đạo. Mặc dù tỷ lệ làm chủ doanh nghiệp cao, các nữ doanh nhân gặp không ít rào cản về định kiến xã hội, định kiến giới và nghi ngại về khả năng lãnh đạo doanh nghiệp thành công. Có quan điểm cho rằng phụ nữ không thể chu toàn giữa công việc gia đình và kinh doanh, phụ nữ thường né tránh rủi ro 1 cách tiêu cực, khả năng trả nợ vay của phụ nữ kém, hay phụ nữ không có đủ kiến thức và kỹ năng kinh doanh.

Đại dịch COVID-19 xảy ra càng khiến các nữ chủ doanh nghiệp lung lay về phương diện tài chính. CARE và Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh vượng (VPBank) đã phối hợp tổ chức một chuỗi các buổi phỏng vấn chuyên sâu, kết quả cho thấy doanh nghiệp có nữ làm chủ chịu ảnh hưởng không đồng đều bởi đại dịch. 90% (trên tổng số 21) nữ chủ doanh nghiệp được phỏng vấn cho biết doanh thu sụt giảm, đặc biệt là các doanh nghiệp trong lĩnh vực dịch vụ, thương mại và vận tải. Tuy nhiên, cũng chính trong bối cảnh khủng hoảng, nhiều doanh nghiệp nhỏ đã phải tự chuyển mình thích nghi và tận dụng tốt sự thay đổi thói quen của khách hàng.

IGNITE Việt Nam nằm trong dự án hợp tác kéo dài 03 năm giữa CARE và Mastercard, với mục tiêu hỗ trợ 3,9 triệu doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ tại Peru, Pakistan và Việt Nam. Hợp tác nằm trong khuôn khổ cam kết chung giữa các bên về tài chính toàn diện và nâng quyền kinh tế phụ nữ.

Nguyễn Tuân