Sai lầm nhiều người mắc: Triệt tiêu tinh bột khiến não bị đơ

Đến khám tư vấn điều trị béo phì tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, anh Nguyễn Hữu H. (36 tuổi, trú  tại Long Biên, Hà Nội) chia sẻ về cân nặng quá khổ của mình. Anh H. cho biết anh béo khoảng 10 năm nay, ban đầu cân nặng từ 70 kg lên 80 kg và chỉ trong 3 năm trở lại đây anh H. tăng lên 105 kg.

Vì quá béo, bản thân anh đã áp dụng rất nhiều chế độ ăn giảm cân từ keto tới nhịn ăn gián đoạn. Nhưng mỗi lần áp dụng ăn kiêng anh H. thấy tim đập nhanh hơn, người mệt, đầu đơ đơ thậm chí tay chân bủn rủn, vã mồ hôi nên anh lại vội vàng ăn.

Quyết tâm giảm cân nhưng chế độ ăn kiêng khem quá khó khiến anh H. không thể vượt qua được hành trình giảm béo của mình.

Không riêng gì anh H., chị Thái Ngọc M. (28 tuổi, Hà Nội) cũng tương tự. Kết hôn được hơn 1 năm nhưng chưa có con, đi khám bác sĩ cho rằng chị cần phải giảm cân để có con. Chị M. chọn ăn kiêng một cách khắc khổ. Mỗi ngày, chị chỉ ăn salat trộn với trứng hoặc ít thịt.

Từ cân nặng 74kg, 4 ngày đầu chị giảm được 3kg nên càng hăng say ăn khắc khổ hơn nhưng chỉ được 1 tuần, chị thấy dấu hiệu đánh trống ngực, người mệt mỏi, chân tay bủn rủn.

Tư vấn cho các trường hợp này, GS Trần Bình Giang - Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho rằng chế độ ăn low-carb hay keto để giảm cân đều khiến cơ thể mất cân đối về dinh dưỡng và họ đều thất bại vì sau khi giảm được số cân (kg) họ mong muốn nhưng dừng ăn kiêng thì cân nặng lại tăng lên.

GS Giang cho rằng, giảm cân ở người béo là y khoa không phải là tư vấn chia sẻ trên mạng là đủ. Hàng ngày, cơ thể con người đều cần ba chất sinh năng lượng gồm đạm, chất béo, bột đường. Khi đó, não không được cung cấp đủ chất bột đường để làm việc, từ đó gây mệt mỏi, kém tập trung. Chế độ ăn như vậy kéo dài sẽ ảnh hưởng trầm trọng tới cơ thể.

Theo TS.BS Lưu Ngân Tâm - Trưởng khoa Dinh dưỡng - Bệnh viện Chợ Rẫy, triệt tiêu luôn tinh bột thực ra đây là quan điểm sai hoàn toàn. Tinh bột khi ăn vào hấp thụ vào máu chuyển thành gluco cung cấp cho nhiều cơ quan của cơ thể từ não, tim, gan. Cơ thể cần nguồn tinh bột này để cung cấp cho cơ quan đó hoạt động. Nếu bạn triệt tiêu tinh bột hoàn toàn thì cơ thể không có năng lượng hoạt động. 

Vì cơ thể không thể ngừng hoạt động nên khi thiếu gluco cơ thể phải chuyển hóa từ protein vào hoặc đốt từ cơ vào để chuyển thành đường. Chỉ riêng não mỗi ngày cần 100 gam đường, nếu bạn thiếu đường thì đôi khi não bị ảnh hưởng. Hơn nữa, những người nhậu nhẹt thì càng phải ăn thêm đường bởi vì giảm áp lực cho gan chuyển hóa đường.

Khi ăn đường, bạn cần ăn như thế nào cho đủ. TS Tâm cho rằng ăn đủ để không bị béo mà cơ thể vẫn hoạt động được chứ không phải là cắt bỏ hoàn toàn. 

PGS.TS.BS Bùi Hữu Hoàng - Trưởng phân môn Tiêu hóa - Đại học Y Dược TP.HCM cho rằng, không có chất nào là tuyệt đối và các chất đều cần cho cơ thể. Nhiều người ăn kiêng tuyệt đối rồi lại tự bổ sung vitamin cho cơ thể nhưng thực chất nhịn ăn rồi bổ sung vitamin liều cao là không đúng. Nếu bạn ăn thừa vitamin nó cũng sẽ đào thải ra ngoài hết mà không hề hấp thụ vào cơ thể như bạn mong muốn. 

Một chế độ ăn triệt tiêu thành phần nào đó đều sai và mất đi cân đối. Theo PGS Hoàng, mỗi thực phẩm đều có vai trò khác nhau với cơ thể. Khi bạn bỏ một thành phần có thể gây thiếu chất. Đặc biệt là cắt tinh bột càng nguy hiểm. Tinh bột là năng lượng để cơ thể hoạt động. Thành phần gluco là dinh dưỡng cần thiết cho não bộ và các cơ quan trọng yếu của cơ thể. Còn mỡ, đạm là chất cấu tạo tế bào của cơ, xương… nên không thể bỏ chất gì.

Khi ăn, PGS Hoàng cho rằng cần đảm bảo chế độ dinh dưỡng như đạm bao nhiêu %, mỡ là bao nhiêu %, gluco là bao nhiêu  % còn lại là khoáng chất. Nếu bạn ăn “lệch” thì  hoạt động của cơ thể cũng bị 'lệch' theo.

Thực tế, dinh dưỡng như thế nào cho hiệu quả rất khó. Đôi khi ám ảnh về giảm cân, béo phì khiến các chế độ ăn lan truyền trên mạng được nhiều người làm theo.

Khi bạn muốn giảm cân, bác sĩ Hoàng cho rằng bạn nên tới các chuyên gia dinh dưỡng để được hỗ trợ tư vấn rõ ràng một chế độ ăn với các thành phần cân bằng với nhu cầu của cơ thể. 

Khánh Chi