Những lầm tưởng về thuốc tránh thai: Gây ung thư, vô sinh?
Thuốc tránh thai là một trong những biện pháp tránh thai an toàn, tiện dụng được nhiều chị em quan tâm và cũng có nhiều hiểu lầm về tác dụng phụ của thuốc.
Chị Nguyễn Thị Mỹ Anh (tên nhân vật đã thay đổi) 27 tuổi, Thanh Xuân, Hà Nội tâm sự chị kết hôn được 1 năm nhưng chưa có con. Điều chị Mỹ Anh buồn nhất đó là gia đình nhà chồng luôn đổ lỗi chậm có con do chị lạm dụng thuốc tránh thai. Trước khi kết hôn, hai vợ chồng chị Mỹ Anh đã góp gạo thổi cơm chung 2 năm. Trong thời gian đó chị tránh thai bằng cách uống thuốc hàng ngày.
Tuy nhiên, khi đi khám bác sĩ lại đưa ra chẩn đoán khác hẳn, chậm có con do chồng chị bị yếu tinh trùng. Nhưng vì giấu gia đình nên cả nhà vẫn cứ đổ tiếng lỗi cho thuốc tránh thai chị Mỹ Anh đã sử dụng.
Còn chị Đàm Thu Hằng – Lê Trọng Tấn, Hà Đông, 38 tuổi vừa điều trị ung thư vú được 6 tháng. Chị phát hiện u xơ tuyến vú từ 5 năm trước nhưng chỉ trích u xơ. Sau một thời gian chị cũng không thấy bất thường gì nên chủ quan. Tháng 6 vừa qua, chị Hằng vô tình thấy ở ngực có một khối u rắn chắc bằng đầu ngón út. Chị Hằng đi kiểm tra chết điếng vì bị ung thư vú giai đoạn 1B. Khi đó, chị Hằng nghĩ do mình tiền xử u xơ nhưng không biết lại uống thuốc tránh thai nhiều năm.
Khi sử dụng thuốc tránh thai chị Hằng hợp không bị nám da, mặt nhờn hay khó chịu gì nên chị coi đó là cách tránh thai an toàn nhất. Chỉ khi đối diện với bệnh ung thư, nhiều người đã nói với chị rằng do chị uống thuốc tránh thai 15 năm.
Theo thạc sĩ, bác sĩ Tạ Việt Cường – Phó Giám đốc Trung tâm sức khỏe sinh sản – Bệnh viện Phụ sản Hà Nội thuốc tránh thai có lịch sử hàng chục thập kỷ qua và đến nay thuốc tránh thai vẫn được ½ chị em phụ nữ trên toàn thế giới sử dụng.
Ảnh minh họa. |
Có nhiều người có thai ngoài ý muốn chấp nhận vỡ kế hoạch nhưng lại sợ thuốc tránh thai vì sinh u, gây ung thư… như trường hợp của chị Hằng ở trên.
BS Cường cho biết, chị em phụ nữ cần có thêm thông tin về thuốc tránh thai để bỏ những hiểu lầm của nó
Thuốc tránh thai hiện có hai loại dạng vỉ 21 hoặc 28 viên có thể bán không cần đơn tại hiệu thuốc. Thuốc phát huy tác dụng một cách hiệu quả nếu người sử dụng uống thuốc đúng cách, đều đặn. Hiện tại, hàm lượng hormon trong các thuốc tránh thai ngày càng giảm, chỉ ở mức đủ để phát huy tác dụng tránh thai.
Có hai loại thuốc dựa vào thành phần của viên thuốc:
Thuốc viên có estrogen kết hợp với progesterone là dạng thuốc được sử dụng nhiều nhất.
Đa số các dạng thuốc tránh thai đường uống sử dụng estrogen dạng ethinylestradiol với liều dao động từ 15 đến 50 microgram/viên.
Loại progesterol kết hợp với ethinylestradiol có thể thuộc một trong 4 thế hệ progesterone tổng hợp hiện có. Các progesterone thế hệ sau thì có hoạt tính mạnh hơn nên liệu lượng thấp hơn.
Viên thuốc chỉ có progesterone: Thuốc uống liên tục trong 28 ngày, không có thời gian ngừng, được ưu tiên trong trường hợp tránh thai sau sinh hoặc trong những trường hợp không dung nạp hoặc có chống chỉ định với estrogen.
Không chỉ tránh thai, bác sĩ Cường cho biết thuốc tránh thai còn có ưu điểm ngăn chặn khối u, nhanh chóng hành kinh lại sau khi ngừng dừng thuốc (không làm khó có con) giảm mất máu kinh, giảm ô nhiễm môi trường.
Như bất cứ thuốc nào, thuốc tránh thai cũng có thể có tác dụng phụ, tác dụng không mong muốn, nếu có không đòi hỏi phải ngừng sử dụng thuốc mà có thể cần xem xét để đổi loại thuốc tránh thai khác cho phù hợp: Buồn nôn, nhức đầu, tăng cân, bứt rứt, khó chịu, cảm giác nặng ở chân. Một số chị em có triệu chứng tức nhẹ ở ngực, ra máu giữa chu kỳ, giảm mức độ và độ dài kỳ kinh, chậm kinh hoặc mất kinh, thay đổi ham muốn tình dục, khó chịu ở mắt ở người đeo kính áp tròng.
Một số tác dụng không mong muốn hiếm gặp có thể phải ngừng thuốc đặc biệt là nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não; huyết khối tĩnh mạch như tắc mạch phổi, tắc mạch chi, tăng huyết áp, bệnh lý mạch vành; rối loạn lipid máu( tăng triglyceride hoặc tăng cholesterol), đái tháo đường, đau vú nghiêm trọng, u vú lành tính, adenoma tuyến yên tiết prolactin, đau đầu nghiêm trọng và bất thường chóng mặt, thay đổi thị lực, rối loạn thần kinh; u gan, vàng da ứ mật, sạm da.
Để sử dụng thuốc tránh thai hiệu quả, an toàn, BS Cường khuyến cáo chị em có thể đi kiểm tra sức khỏe trước khi dùng để chọn thuốc phù hợp như khám tổng thể, kiểm tra chức năng tim mạch, khám u vú, sàng lọc ung thư cổ tử cung, khám phụ khoa. Việc lựa chọn thuốc phụ thuộc vào tuổi, tiền sử bản thân và gia đình, các yếu tố tim mạch, bệnh lý hiện có, nguy cơ quên uống thuốc và hậu quả có thể xảy ra, các thuốc hiện đang dùng của bệnh nhân.
Khánh Chi