Nâng cao năng lực cho doanh nghiệp Việt tham gia chuỗi cung ứng bền vững

Hội thảo “Chuyển từ tuân thủ sang chủ động thực hiện: Các doanh nghiệp Việt Nam sẵn sàng tham gia chuỗi cung ứng bền vững” vừa diễn ra tại Hà Nội ngày 14/12. 

Sự kiện do Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) và Tổ chức Hợp tác Phát triển Đức (GIZ) phối hợp thực hiện theo sự ủy thác của Bộ Hợp tác kinh tế và phát triển Liên bang Đức (BMZ). Mục tiêu nhằm cải thiện việc thực thi các tiêu chuẩn về xã hội và môi trường trong hoạt động của các doanh nghiệp Việt Nam, giúp nâng vị thế của quốc gia trong chuỗi cung ứng toàn cầu. 

Theo thông tin từ hội thảo, Việt Nam đang trở thành trung tâm sản xuất của thế giới và tăng cường tham gia các chuỗi cung ứng toàn cầu. Đến nay, Chính phủ Việt Nam đã ký kết 15 hiệp định thương mại tự do với các quốc gia và vùng lãnh thổ. Để nắm bắt được cơ hội thị trường từ các hiệp định này, các doanh nghiệp cần phải hiểu và tuân thủ các cam kết và yêu cầu của thị trường các nước đối tác.

Bên cạnh những yêu cầu về năng suất và chất lượng, các đối tác nước ngoài đang ngày càng có xu hướng đặt ra thêm những yêu cầu liên quan đến xã hội, môi trường trong quá trình lựa chọn nhà cung cấp. Xu hướng này đang được đẩy mạnh bởi các quy định về trách nhiệm tra soát liên quan đến phát triển bền vững đã được ban hành ở một số quốc gia phát triển, yêu cầu các doanh nghiệp phải đánh giá và giảm thiểu rủi ro vi phạm các tiêu chuẩn về lao động và môi trường trên toàn chuỗi cung ứng.  

Điển hình như, Cộng hòa Liên bang Đức, đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam tại Liên minh Châu Âu (EU), đã ban hành và sẽ chính thức áp dụng Luật về Trách nhiệm tra soát của doanh nghiệp nhằm ngăn ngừa các vi phạm về quyền con người trên toàn chuỗi cung ứng từ ngày 1/1/2023. Chỉ thị về trách nhiệm tra soát bền vững cũng đang được các nước EU thảo luận và dự kiến sẽ áp dụng các quy định tương tự tại tất cả các nước EU. 

Theo ông Ngô Khải Hoàn, Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp, các yêu cầu về trách nhiệm tra soát chuỗi cung ứng không hoàn toàn mới, nhưng so với trước đây, các yêu cầu sau này ngày càng liên quan chặt chẽ hơn, đòi hỏi sự chủ động của doanh nghiệp nhiều hơn. 

“Việc nhanh chóng nắm bắt và thực hiện các quy định này sẽ giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro, cải thiện năng lực cạnh tranh trong chuỗi, đồng thời, mang lại lợi ích trực tiếp cho người lao động”, ông Hoàn nói.  

Trong khuôn khổ hội thảo, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã công bố thành lập Bộ phận Hỗ trợ kinh doanh trách nhiệm (RBH) nhằm hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam thực hiện hiệu quả các quy định về trách nhiệm tra soát các vấn đề về môi trường và xã hội, từ đó đáp ứng tốt hơn các yêu cầu ngày càng chặt chẽ về môi trường, lao động theo luật định và của khách hàng quốc tế. 

RBH do VCCI trực tiếp quản lý, và là thành viên của Mạng lưới các Bộ phận hỗ trợ kinh doanh trách nhiệm kết nối các RBH trên toàn cầu.

Trong giai đoạn đầu, RBH tại Việt Nam sẽ có sự hỗ trợ kỹ thuật của GIZ. RBH Việt Nam sẽ cung cấp dịch vụ tư vấn thực hành, đào tạo nâng cao nhận thức về kinh doanh có trách nhiệm, tăng cường đối thoại giữa các đối tác liên quan, đồng thời cũng sẽ là đầu mối kết nối các doanh nghiệp sản xuất với đơn vị cung cấp dịch vụ và các dự án, chương trình, sáng kiến về phát triển bền vững và kinh doanh có trách nhiệm.      

Nhiều chuyên gia nhận định, những năm gần đây, các chính phủ cũng như các tổ chức phi chính phủ đã quan tâm nhiều hơn đến trách nhiệm môi trường, xã hội và lao động. Ngày càng có nhiều tập đoàn đa quốc gia cam kết chỉ làm việc với các nhà cung cấp tuân thủ các tiêu chuẩn xã hội và môi trường. Cải thiện việc thực thi các tiêu chuẩn về xã hội và môi trường trong hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp Việt Nam sẽ góp phần quan trọng trong việc nâng tầm vị thế quốc gia trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Cùng với đó, các doanh nghiệp trong nước phát triển theo hướng bền vững và có trách nhiệm hơn cũng sẽ góp phần hoàn thành mục tiêu cam kết của Việt Nam về phát triển bền vững, trong đó có cam kết về trung hòa các-bon vào năm 2050.  

Ngọc Mai