Năm 2016: Mưa bão, lũ diễn biến phức tạp hơn
Đó là chia sẻ của ông Hoàng Đức Cường, Giám đốc Trung tâm dự báo Khí tượng thủy văn Trung ương tại Hội nghị trực tuyến Tổng kết công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn từ 2015 đến nay và triển khai nhiệm vụ những tháng tiếp theo năm 2016 diễn ra sáng ngày 12/5.
Ông Cường cho biết, hiện tượng El Nino mạnh và kéo dài đã có tác động rõ rệt đến thời tiết, khí hậu nước ta trong năm 2015, các tháng đầu năm 2016.
Ảnh minh họa |
Dự báo và nhận định tình hình thiên tai như sau: Ít bão ảnh hưởng và thiếu hụt mưa nhưng có mưa lớn trái mùa gây lũ; mùa mưa với ít đợt mưa lớn nhưng có đợt kỷ lục; mùa lũ phổ biến là lũ vừa và nhỏ, đặc biệt là ở Tây Nguyên, Nam Bộ; nhiều dông sét mạnh kỷ lục; nhiều nắng nóng; hạn hán, xâm nhập mặn ở mức khốc liệt; rét đậm, rét hại kèm mưa tuyết hiếm gặp.
Xu thế ít bão, nắng nóng, thiếu hụt mưa gây hạn hán, xâm nhập mặn sẽ còn tiếp diễn trong các tháng đầu mùa mưa, bão lũ năm 2016, nhưng đến cuối mùa sẽ có nhiều bão, áp thấp nhiệt đới, mưa lớn, lũ với diễn biến phức tạp hơn so với năm 2015.
Ông cường cho biết, El Nino 2014/2016 hiện được đánh giá là một kỳ El Nino mạnh kỷ lục,có cường độ tương đương với kỳ El Nino 1997/1998. Ngoài ra, El Nino 2014/2016 có khả năng trở thành một trong những El Nino kéo dài nhất từ trước đến nay (khoảng 20 tháng).
Những tháng tiếp theo, chuẩn sai nhiệt độ mặt nước biển có khả năng tiếp tục giảm nhanh, do vậy khả năng xuất hiện hiện tượng La Nina từ những tháng cuối năm 2016 là tương đối cao.
Tại Hội nghị, Bộ Trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát lo ngại “El Nino năm 1997 đã dẫn đến cơn bão Linda đổ bộ vào Cà Mau làm chết và mất tích gần 4.000 người. El Nino năm nay còn mạnh hơn năm 1997 nên chúng ta phải hết sức đề phòng. Do mưa lớn hơn trung bình nhiều năm nên lũ có thể xảy ra, phải sẵn sàng ở mức độ cao hơn những năm trước”.
Theo Giám đốc Trung tâm dự báo Khí tượng thủy văn Trung ương, diễn biến hiện tượng thủy văn trong năm 2016 như sau:
Bão và áp thấp nhiệt đới
Phân tích hoàn lưu quy mô lớn và dự báo diễn biến của hiện tượng ENSO nêu trên cho thấy nhiều khả năng bão và áp thấp nhiệt đới (ATNĐ) trên khu vực Biển Đông sẽ xuất hiện muộn và ít hơn trung bình nhiều năm (TBNN khoảng 12 - 13 cơn/năm); trong đó sẽ có khoảng 4 - 5 cơn bão, ATNĐ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta (TBNN khoảng 5 - 6 cơn) và tập trung vào những tháng cuối năm (tháng 8 - 11/2016).
Nhiệt độ, nắng nóng
Trong tháng 5/2016, nhiệt độ trung bình trên phạm vi toàn quốc phổ biến ở mức cao hơn TBNN từ 1,0 - 1,5oC.
Tháng 6 - 8/2016, nhiệt độ trung bình trên phạm vi toàn quốc phổ biến cao hơn TBNN từ 0,5 - 1,0oC.
Tháng 9 và tháng 10/2016, ngoại trừ khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ có nhiệt độ trung bình ở mức xấp xỉ TBNN, các khu vực khác phổ biến cao hơn TBNN từ 0,5 - 1,0oC.
Nắng nóng ở Bắc Bộ và Trung Bộ sẽ tập trung nhiều trong thời đoạn từ nửa cuối tháng 4 đến tháng 8/2016, tuy nhiên mức độ không gay gắt như các đợt nắng nóng trong năm 2015. Ngoài ra trong tháng 5 khu vực Tây Nguyên, Nam Bộ sẽ tiếp tục xảy ra nhiều ngày nắng nóng.
Lượng mưa
Ngoại trừ khu vực Bắc Bộ mùa mưa có xu hướng xuất hiện phù hợp với quy luật hàng năm, các khu vực khác trên phạm vi toàn quốc thời điểm bắt đầu mùa mưa tại có khả năng đến muộn hơn so với trung bình nhiều năm. Trong thời kỳ chuyển tiếp (tháng 5/2016) trên phạm vi toàn quốc đề phòng hiện tượng dông mạnh kèm theo tố, lốc, mưa đá.
Các đợt mưa lớn ở Bắc Bộ sẽ tập trung từ tháng 6-8/2016, cần đề phòng các đợt mưa lớn trong thời đoạn ngắn.
Lượng mưa tại khu vực Trung Bộ thấp hơn trung bình nhiều năm. Đặc biệt tình trạng thiếu hụt lượng mưa ở Ninh Thuận, Bình Thuận sẽ còn tiếp tục kéo dài đến khoảng tháng 9/2016.
Lượng mưa tại khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ trong tháng 5 ở mức thấp hơn TBNN từ 20 - 40%; các tháng 6, 7, 8 ở mức thấp hơn TBNN từ 15 - 30%; các tháng 9 và 10 ở mức cao hơn TBNN từ 5 - 15%.
Thủy văn Bắc Bộ
Nguồn nước trên các sông Bắc Bộ trong các cuối mùa cạn tiếp tục có xu thế giảm dần, nhỏ hơn TBNN từ 10 - 30%. Lũ tiểu mãn xuất hiện muộn, nhỏ hơn TBNN và xấp xỉ năm 2015.
Mùa lũ chính vụ trên các sông Bắc Bộ có khả năng xuất hiện đúng theo chu kỳ TBNN với 2 - 3 đợt lũ lớn. Đặc biệt, lũ muộn có khả năng xẩy ra tương tự như năm 2015. Do ảnh hưởng của mưa lớn cục bộ, khu vực nội thành thành phố Hà Nội sẽ xuất hiện vài đợt ngập úng cục bộ tại các vùng trũng. Lũ quét, sạt lở có khả năng xảy ra nhiều hơn so với năm 2015, đặc biệt ở các khu vực vùng núi phía bắc.
Thủy văn Trung Bộ, Tây Nguyên
Trong các tháng tiếp theo của mùa khô năm 2016, dòng chảy trên các sông ở Trung Bộ và khu vực Tây Nguyêntiếp tục giảm dần;
Tình trạng khô hạn, thiếu nước sẽ lan rộng ra các tỉnh Trung Bộ và có khả năng kéo dài tới tháng 8 - 9; ở khu vực Nam Bình Thuận và Tây Nguyên kéo dài đến đầu tháng 6. Xâm nhập mặn sẽ lấn sâu vào vùng cửa sông, ven biển khu vực Trung Trung Bộ.
Mùa lũ năm 2016 trên các sông ở khu vực Trung Bộ và Tây Nguyên có khả năng xuất hiện muộn hơn so với TBNN. Đỉnh lũ năm 2016 trên các sông đều cao hơn đỉnh lũ năm 2015.
Đỉnh lũ cao nhất năm 2016 trên các sông ở Thanh Hóa, Bình Thuận xảy ra vào tháng 8 và 9; trên các sông từ Nghệ An đến Quảng Bình và Tây Nguyên vào tháng 9 và 10, các sông từ Quảng Trị đến Ninh Thuận vào tháng 10 và 11.
Thủy văn Nam Bộ
Trong tháng 5, lưu lượng thượng nguồn sông Mê Kông về ĐBSCL cao hơn tháng 4 và ở mức xấp xỉ TBNN; từ nay đến cuối tháng 5 xu thế đỉnh triều giảm do đó độ mặn các trạm thuộc hệ thống sông Cửu Long, sông Đồng Nai - Sài Gòn và sông Vàm Cỏ có xu thế giảm dần nhưng vẫn còn cao hơn cùng kỳ năm 2015.
Trong năm 2016, ít có khả năng xuất hiện lũ sớm tại đồng bằng Nam Bộ. Đỉnh lũ năm 2016 trên sông Tiền tại Tân Châu và sông Hậu tại Châu Đốc có khả năng xuất hiện vào nửa đầu tháng 10 và ở mức BĐ1 - BĐ2, cao hơn năm 2015, thấp hơn đỉnh lũ TBNN.
Khí tượng thủy văn biển
Thời tiết trên biển, vùng ven bờ có khả năng diễn biến phức tạp hơn so với năm 2015. Nhận định gió mùa mùa hè năm nay yếu hơn so với TBNN, sóng trên biển Đông và vùng ven bờ cũng sẽ có xu hướng lặng hơn so với năm 2015 và TBNN.
Bão, ATNĐ di chuyển hướng tây sẽ gây nguy cơ nước dâng ven bờ cao hơn các hướng khác. Ngoài ra, các đợt gió mùa đông bắc mạnh kết hợp với triều cường, sóng lớn sẽ tiếp tục là nguy cơ gây ngập lụt tại các khu vực trũng ven bờ và cửa sông, đặc biệt là vào thời kỳ cuối năm 2016.