Lặng lẽ nghề làm nón lá Phù Sa Thượng

Nghề làm nón đến với thôn Phù Sa Thượng mới khoảng hơn 10 năm nay, ban đầu chỉ có phụ nữ và trẻ nhỏ học khâu nón. Tuy nhiên khi thấy công việc không mấy khó khăn lại có thêm thu nhập cộng với việc nón lá được nhiều người thu mua thì những người đàn ông trong làng cũng học làm. Nón lá ở đây không chỉ phục vụ nhu cầu cho nhân dân trong vùng mà còn được đưa đi các tỉnh trong nước, thậm chí nón Phù Sa Thượng còn xuất khẩu được sang các nước Trung Quốc, Đài Loan…

Để làm nên chiếc nón bền, đẹp thì ngoài sự khéo léo của đôi bàn tay, người làm nón phải thật sự có tài hoa và óc thẫm mỹ. Hoàn thiện một chiếc nón cũng cần tới rất nhiều công đoạn, lá nón mua về sau khi đã được phơi nắng, hấp diêm sinh để có độ trắng ngà người thợ phải đặt lên lưỡi cày đã được nung nóng, dùng búi giẻ vuốt cho lá thật phẳng, bóng. Công đoạn này đòi hỏi người thợ phải thật nhanh tay nếu không lá sẽ bị quá lửa và sẽ chuyển màu. Những lá nón được là xong thì tới công đoạn lợp trên khuôn (đã được lên vành sẵn), giữa hai lớp lá là một lớp mo mỏng để nón thêm bền, chắc. Tiếp đó là tới công đoạn khâu, ở công đoạn này đòi hỏi sự khéo léo rất cao sao cho lỗ khâu thật khít. Sau công đoạn khâu còn rất nhiều những công đoạn nữa mới hoàn chỉnh một chiếc nón như viền, sỏ nhôi… Ban đầu nón lá Phù Sa Thượng khá đơn giản nhưng càng về sau người ta càng chú ý đến những tiểu tiết để làm cho chiếc nón ngày càng bền và đẹp hơn.

Ở thôn Phù Sa Thượng hiện nay có tới 70% số hộ gia đình theo nghề làm nón, mỗi năm cung ứng ra thị trường hàng vạn chiếc nón, doanh thu hàng năm từ nghề làm nón của thôn cũng khá cao. Ông Vũ Ngọc Nghinh – Bí thư Đảng ủy xã Hoàng Nam cho biết: “nghề làm nón ở thôn Phù Sa Thượng tuy mới phát triển những năm gần đây nhưng đã mang lại mức thu nhập ổn định từ 70 – 90 nghìn đồng/ngày/người đã cải thiện đáng kể đời sống của người dân. Đối với nhiều hộ gia đình thì nghề nón đã trở thành nghề mang lại mức thu nhập chính”.

Điều đặc biệt là ở nơi đây là từ già đến trẻ, từ đàn ông hay đàn bà đều thành thục với nghề làm nón. Cô Phạm Thị Thấm - một người thợ làm nón tại thôn Phù Sa Thượng cho biết: “đối với chúng tôi, làm nón không chỉ để mang lại lợi ích kinh tế, tạo công ăn việc làm ngoài công việc đồng áng mà làm nón còn để duy trì và phát triển nét đẹp văn hoá truyền thống của cha ông xưa đã để lại”.

Đều đặn chiều chủ nhật tuần nào cũng vậy, anh Nguyễn Văn Mạnh - một người chuyên thu mua nón lại có mặt ở thôn Phù Sa Thượng. Anh cho hay:“ Nón ở đây rất được khách hàng ưa chuộng vì được người dân làm rất cẩn thận, thu mua bao nhiêu cũng không lo ế vì nguồn cung và cầu luôn ổn định. Giá nón ở đây dao động từ 20 – 60 nghìn đồng/chiếc. Đặc biệt, có những chiếc nón tôi mua tới giá 100 nghìn, tuy nhiên số lượng này không nhiều”.

Nón lá từ lâu đã trở thành hình ảnh tượng trưng cho nét văn hóa của người Việt Nam. Chiếc nón lá từ bao đời không thể thiếu để che mưa, che nắng. và nghề làm nón lá thôn Phù Sa Thượng chắc chắn sẽ không bao giờ mất đi nhờ vào đôi bàn tay tài hoa và tâm huyết của những con người bình dị nơi đây.