Ngỡ mờ mắt do tuổi tác ai ngờ mắc căn bệnh thế kỷ

Mờ mắt chính là dấu hiệu sớm biến chứng về mắt do đái tháo đường nhưng nhiều người nghĩ là điều hiển nhiên đi đôi với tuổi già và hứng chịu hậu quả nặng nề…

Khoa nội tiết, Bệnh viện đa khoa tỉnh Cao Bằng mới tiếp nhận bệnh nhân L.V.L 57 tuổi trú tại Huyện Thạch An đến khám trong tình trạng mệt mỏi, mờ 2 mắt.

Theo lời kể của người nhà, cách đây khoảng 2 năm bệnh nhân xuất hiện các triệu chứng mệt mỏi, xuất hiện mờ 2 mắt.

Ngỡ tuổi cao mắt cũng lão hoá nên người đàn ông này đã bỏ qua những biểu hiện bất thường khác như thèm ăn, khát nước, tiểu tiện nhiều lần.

Chỉ đến khi các dấu hiệu này đồng thời xuất hiện ngày một nặng lên, gia đình mới đưa bệnh nhân đi khám thì mới phát hiện mắc đái tháo đường (ĐTĐ) type 2.

Đây không phải là trường hợp duy nhất bị biến chứng võng mạc (mờ mắt, giảm thị lực thậm chí mù mắt) ở bệnh nhân đái tháo đường.

Theo thống kê của ngành y tế thì có khoảng 60% bệnh nhân có thời gian mắc ĐTĐ từ 10 năm trở lên sẽ bị tổn thương mạch máu trong mắt và 2% trong số đó có nguy cơ bị mù lòa.

Một thống kê khác tại Bệnh viện Nội tiết Nghệ An cho thấy với hơn 7.500 bệnh nhân ĐTĐ đang được bệnh viện này quản lý thì phần đa là bệnh nhân ĐTĐ type 2, mắc bệnh lâu năm, có độ tuổi trên 45.

Qua thời gian dài theo dõi và điều trị hầu hết bệnh nhân có rất nhiều bệnh lý mắt hay gặp như: viêm bờ mi, tắc lệ đạo, đục thủy tinh thể, Glôcôm và đặc biệt nguy hiểm là các tổn thương võng mạc đái tháo đường.

Theo đó, bệnh võng mạc đái tháo đường chiếm khoảng 22% số bệnh nhân đến khám tại viện, trong đó khoảng 3,5% bệnh nhân ở giai đoạn muộn, có chỉ định điều trị để phục hồi và bảo tồn thị lực.

Ngỡ mờ mắt do tuổi tác ai ngờ mắc căn bệnh thế kỷ (ảnh minh hoạ)

TS, BS Đỗ Đình Tùng, Phó Giám đốc Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn cho biết, thực thế hiện nay, bệnh nhân đái tháo đường chỉ chú ý kiếm soát đường huyết tốt nhưng việc điều trị biến chứng mắt, bàn chân, tim mạch, thận lại chưa được chú trọng. Trong khi đó, ba biến chứng mắt, thần kinh, mạch máu ở bệnh nhân đái tháo đường có tỷ lệ tử vong cao.

“Nếu sàng lọc sớm biến chứng, can thiệp sớm sẽ dự phòng được khoảng 50% tỷ lệ đột quỵ do đái tháo đường hoặc sàng lọc mù lòa, cắt cụt chi”, TS. BS Tùng nhấn mạnh.

GS. Tạ Văn Bình, Chủ tịch Hội Người giáo dục bệnh đái tháo đường Việt Nam nhấn mạnh, mờ mắt chính là dấu hiệu sớm của biến chứng về mắt do đái tháo đường, các tổn thương thường gặp là tình trạng phù hoàng điểm, đục thủy tinh thể, xuất huyết võng mạc, và là nguyên nhân gây mù lòa ở bệnh nhân ĐTĐ.

Điều đáng nói là trung bình cứ 3 bệnh nhân mắc ĐTĐ thì 1 người bị tổn thương về mắt ở các mức độ khác nhau. 60% người ĐTĐ type 2 có nguy cơ bị tổn thương võng mạc bất kỳ lúc nào.

Theo các chuyên gia y tế, nguyên nhân chính gây tổn thương võng mạc ở bệnh nhân đái tháo đường là do đường huyết tăng cao. Đường huyết tăng cao, không ổn định sẽ gây tổn thương các mạch máu nhỏ ở võng mạc. Hậu quả là dịch từ trong lòng mạch như lipoprotein, huyết tương, và các thành phần khác thấm qua thành mạch, rò rỉ ra ngoài võng mạc, gây mờ mắt và giảm thị lực tạm thời.

Khi đó, cơ thể xuất hiện cơ chế sản sinh thêm ra các mạch máu mới để bù đắp lại những mạch máu đã bị tổn thương. Tuy nhiên, đa phần các mạch máu mới được tái tạo không đúng vị trí khiến võng mạc bị bong, tăng nhãn áp.

Tình trạng này kéo dài sẽ khiến người bệnh phải đối mặt với nguy cơ mất thị lực vĩnh viễn, dẫn đến mù lòa.

Điều đặc biệt nguy hiểm là bệnh diễn biến âm thầm nên ở giai đoạn đầu, người bệnh gần như không cảm thấy bất kỳ sự thay đổi nào của mắt. Khi bệnh diễn tiến nặng hơn, người bệnh sẽ thấy mắt mờ, thỉnh thoảng có cảm giác có đốm đen, ruồi bay, hoặc các sợi màu đen trước mắt,…

GS Gia Bình cảnh báo, nhiều người vẫn cho rằng mờ mắt chỉ là điều hiển nhiên đi đôi với tuổi già nên không đi thăm khám và điều trị kịp thời.

Tuy nhiên nếu phát hiện sớm và điều trị kịp thời thì người bệnh sẽ tránh được tổn thương mắt nặng hơn, phòng ngừa được mù lòa. Nếu vẫn để đường huyết cao, kéo dài thì phần lớn các bệnh nhân sẽ bị mù vĩnh viễn. Đây chính là nguyên nhân hàng đầu khiến 1,8 triệu người mù lòa hàng năm do đái tháo đường.

Để dự phòng các tổn thương mắt do ĐTĐ gây nên, các chuyên gia khuyến cáo người bệnh cần tuân thủ tốt việc điều trị bệnh ĐTĐ về chế độ dùng thuốc, chế độ ăn uống và chế độ luyện tập; Cần phát hiện và điều trị tốt các bệnh lý kèm theo như tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu; cần có chế độ sinh hoạt hợp lý, hạn chế sử dụng chất kích thích, thuốc lá, rượu, bia…

Và điều quan trọng nhất là phải khám mắt định kì để kịp thời điều trị các biến chứng mắt do ĐTĐ, nhất là biến chứng võng mạc đái tháo đường. Đối với bệnh nhân ĐTĐ type 1 thì nên khám muộn nhất lần đầu tiên là sau 3 năm được chẩn đoán bệnh ĐTĐ và định kì khám ít nhất 1 năm 1 lần; Đối với bệnh nhân ĐTĐ type 2 thì nên đi khám lần đầu tiên ngay khi chẩn đoán bệnh ĐTĐ và định kì ít nhất 1 năm 1 lần.

N. Huyền