Căn bệnh “ngứa gây ra ban chứ không phải ban gây ra ngứa” khiến trẻ quấy khóc

Trẻ bị viêm da cơ địa

Bé Gia Nhi (12 tháng tuổi) đã phải đi bệnh viện liên tục do viêm da cơ địa. Chị Hoa kể lại, hồi 6 tháng lúc ấy là vào mùa đông, thấy con bị mẩn đỏ chị ngỡ con nóng nên tự mua các loại lá về tắm kèm bôi thuốc mua ở cửa hàng thuốc gần nhà.

Nhưng sau đó, những vết mẩn đỏ chuyển sang có mủ kèm hâm hấp sốt, chị tá hoả đưa con đến viện. Bác sĩ cho biết con chị bị viêm da cơ địa đã bội nhiễm.

“Tôi bị mắng như tát nước vì việc tự ý mua thuốc và chữa cho con. Bé phải dùng kháng sinh ngay từ lúc 6 tháng tuổi chống bội nhiễm. Ân hận vì đã hại con, từ đó, mỗi lần thấy con mẩn ngứa, khó chịu là bốc đi viện luôn cho yên tâm”, chị Hoa nói.

Bs Phí Xuân Thi, Bác sĩ chuyên khoa Nhi bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh cho biết, viêm da cơ địa là một chứng viêm da, ngứa mãn tính. Bệnh lý này có thể đi kèm với các bệnh cơ địa khác như hen suyễn, sốt cỏ khô hay viêm mũi dị ứng... Các triệu chứng của viêm da cơ địa thường khởi phát rất sớm, ngay từ tuổi sơ sinh, có thể tiếp tục đến lúc trưởng thành hoặc cũng có thể xuất hiện bất cứ thời điểm nào trong đời.

Đáng lưu ý, tình trạng viêm da cơ địa ở trẻ sơ sinh sẽ khiến làn da của bé bị đỏ rát và ngứa ngáy. Nếu không được cải thiện sớm, bệnh sẽ khiến bé cảm thấy khó chịu, bỏ bú và thường xuyên quấy khóc.

Theo BS Phí Xuân Thi, viêm da cơ địa được gọi là “ngứa gây ra ban chứ không phải ban gây ra ngứa”. Biểu hiện của bệnh lý này là da khô, viêm da mạn tính và tái phát, bệnh nhân dễ có cảm giác ngứa, lòng bàn tay có nhiều đường kẻ, nhiều nếp xếp ở mi mắt (nếp gấp Dennie- Morgan), bệnh vảy phấn trắng, dày sừng nang lông.

Viêm da cơ địa thường không có nguyên nhân. Tuy nhiên, các yếu tố bên ngoài như thời tiết, nóng- lạnh, quần áo, dầu tắm- gội, thức ăn, virus- vi khuẩn,... có thể làm bệnh khởi phát hoặc tiến triển nặng lên.

Nguyên nhân của tình trạng này theo các chuyên gia là do, hệ miễn dịch của trẻ sơ sinh (trẻ dưới 1 tháng tuổi) chưa được phát triển hoàn thiện và còn rất yếu. Chính vì thế, khi có những yếu tố kích thích tác động, làn da của các con rất dễ bị tổn thương.

Ngoài ra, những nghiên cứu gần đây cho thấy, phần lớn những trẻ mắc viêm da cơ địa thường có những người thân, ruột thịt cũng mắc bệnh này hoặc một số bệnh liên quan như bệnh chàm, bệnh viêm kết mạc dị ứng, viêm mũi dị ứng hay bệnh hen suyễn,…

Ngoài hai yếu tố chính đã nhắc đến phía trên, tình trạng viêm da cơ địa ở trẻ còn do những nguyên nhân như trẻ không bú sữa mẹ, tác dụng phụ sau tiêm phòng, trẻ sống trong thời tiết hanh khô và nhiệt độ thấp hoặc trẻ thường xuyên mặc quần áo có chất liệu len hay dạ…

Các chuyên gia cũng nhấn mạnh, tình trạng viêm da cơ địa ở trẻ nếu được khắc phục sớm sẽ không có gì đáng lo ngại vì phần lớn nó đều là những tổn thương ngoài da và không ảnh hưởng quá nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể.

Phần lớn trẻ mắc bệnh sẽ khó chịu, bứt rứt và mệt mỏi, có thể bỏ bú, thường xuyên quấy khóc và mất ngủ.

Trong những trường hợp không điều trị sớm, điều trị đúng cách, bệnh có thể dẫn tới những biến chứng  như bị bội nhiễm. Bởi, hệ miễn dịch của trẻ kém vì thế khi mắc viêm da cơ địa, nguy cơ bội nhiễm của trẻ sẽ cao hơn những đối tượng khác.

Cũng có thể viêm da cơ địa dẫn tới hoại tử da. Nguyên nhân là do, khi thấy con có những biểu hiện của viêm da cơ địa, nhiều mẹ đã vội vàng điều trị cho con bằng những mẹo truyền miệng dân gian hoặc tự ý mua thuốc bôi.

Đây là nguyên nhân dẫn đến biến chứng của bệnh là hoại tử da khi sử dụng loại thuốc không đúng, không phù hợp.

Do đó, BS Phí Xuân Thi nhấn mạnh, nếu trẻ bị viêm da cơ địa, người lớn cần làm theo 5 bước sau:

Giảm ngứa: Corticosteroids tại chỗ và các chất dưỡng ẩm làm mềm da giúp giảm ngứa. Antihistamin ( uống) cũng được dùng do có tác dụng an thần vào buổi tối và có thể giảm ngứa.

Giữ ẩm da: Các chất dưỡng ẩm (thuốc mỡ, kem không có mùi hương và dẫn xuất từ dầu mỏ) giúp ngăn chặn sự bốc hơi nước và tốt nhất được dùng ngay sau tắm, khi da có độ ẩm cao nhất để “khóa” hơi ẩm. Quy trình ngâm và bôi được khuyên dùng trong những trường hợp kháng trị.

Giảm viêm: Steroid bôi tại chỗ có tác dụng cực tốt với vai trò như một chất kháng viêm và có thể thúc đẩy việc làm sạch các mụn đỏ (bị viêm). Corticosteroid có hoạt lực trung bình có thể sử dụng ở nhiều vùng da ngoại trừ mặt và những vùng da kín (ví dụ như vùng quấn tã).

Steroid có hoạt lực thấp (ví dụ hydrocortisone 1%) được sử dụng ở những vùng da mỏng này với quãng thời gian hạn chế. Các thuốc điều hòa miễn dịch mới, như tarolimus và pimecrolimus tại chỗ, được chấp thuận cho điều trị từng đợt viêm da từ mức độ trung bình đến nặng ở trẻ trên 2 tuổi. Tuy nhiên, tác dụng phụ lâu dài vẫn chưa được đánh giá đầy đủ.

Kiểm soát nhiễm khuẩn: Bội nhiễm S.aureus thì thường gặp. Kháng sinh cephalosporin thế hệ 1 như cephalexin thường được sử dụng trong viêm da cơ địa nhiễm trùng. Tắm với chất tẩy pha loãng thỉnh thoảng được khuyến cáo 2-3 lần mỗi tuần để làm giảm sự cư trú của Staphylococcal trên da.

Tránh các chất kích thích: Nên sử dụng xà phòng và dầu gội không mùi hương. Nên tránh các loại quần áp làm từ len hoặc sợi bông tổng hợp ôm sát người. Quần áo không làm từ sợi tổng hợp ôm sát có thể giảm cảm giác ngứa. Đồ gỗ, thâm, thú cưng và mạt nhà nên được xem như các chất kích thích có thể và/ hoặc yếu tố khởi phát.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng lưu ý, tất cả những loại thuốc dùng để bôi, uống chữa viêm da cơ địa đều phải được tham vấn từ bác sĩ trước khi sử dụng. Không tự ý dùng thuốc bôi cho bé khi chưa có chỉ định của bác sĩ cũng như không dùng những loại thảo dược để chữa viêm da cho bé để phòng tránh việc da bị kích ứng, tổn thương.

N. Huyền