Hết thời Trung Quốc “giá rẻ”

Robert Moser là chủ một nhà máy sản xuất dòng sản phẩm làm sạch và thiết bị nhà bếp có tên là Casabella ở Mexico. Cách đây 10 năm, với nhu cầu tìm nơi đặt nhà máy với mức chi phí thấp nhất có thể, ông Moser đã chuyển nhà máy của mình tới Trung Quốc. Giờ đây, ông đã cho chuyển nhà máy của mình trở về Mexico.

Trung Quốc không còn là "thiên đường giá rẻ" cho các doanh nghiệp đến từ Mỹ.

“Khi bạn nhìn vào tổng chi phí, bạn sẽ thấy nó khá bằng nhau”, Moser nói, sau hơn 10 năm cho gia công sản phẩm của mình ở Trung Quốc nhằm tận dụng lợi thế tiền lương rẻ mạt và chi phí thấp.

Chi phí kinh doanh ở Trung Quốc đã tăng dần đều trong thời gian gần đây, và Moser buộc phải đưa nhà máy trở về Mexico. Tiền lương đã tăng lên. Tiền tệ của Trung Quốc, đồng nhân dân tệ, đã tăng giá, khiến cho hàng hóa xuất khẩu trở nên đắt đỏ. Chi phí vận chuyển tăng cao lên, khiến cho việc chuyển nhà máy tới Mexico thậm chí còn trở nên hấp dẫn hơn nhiều với các công ty có thị trường chính ở Tây bán cầu.

Mức giá tiền lương ở Mexico đã cao gấp 6 lần so với thập kỷ trước, nhưng lại chỉ cao hơn khoảng 40% so với mức giá tiền lương được trả ở Trung Quốc vào năm 2011, theo một báo cáo mới đây của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF). Mexico nằm trong ràng buộc hiệp định tự do thương mại quốc tế, trong đó có xu hướng giảm chi phí tiền lương.

Các doanh nghiệp Mỹ có thể sẽ quay trở lại chọn Mexico để thay thế cho Trung Quốc khi mà mức chi phí tương đương nhưng lợi thế hơn về mặt khoảng cách.

Với mức tiền lương tương đương thì khoảng cách đã trở thành trở ngại lớn cho Trung Quốc. Ông Ed Juline, có một văn phòng đại diện của công ty tại Guadalajara, Mexico, đã cảm thấy mệt mỏi với những chuyến bay 16 giờ tới Bắc Kinh hay các hội nghị điện thoại vào nửa đêm. Giờ đây, ông trở thành người tư vấn và đại diện cho các nhà sản xuất có ý định di chuyển công xưởng của mình tới Mexico.

“Tôi có hàng tá dự án trong kế hoạch của tôi”, Juline nói về các công ty muốn rời khỏi Trung Quốc. Xu hướng phát triển ngành sản xuất – chiếm khoảng 20% GDP Mexico – đang là xu hướng chủ đạo của nền kinh tế nước này. Mexico hy vọng sẽ tăng trưởng ở mức 3,5% trong năm 2013.

Điều này là sự đảo ngược hoàn toàn với hơn một thập kỷ trước ở Mexico, thời kỳ bị mất việc làm sản xuất bởi Trung Quốc và sự bùng nổ của Brazil khi nước này bán nguyên liệu thô cho nền kinh tế châu Á mới nổi. “Mexico đã không có tính cạnh tranh”, Juline nói.

Trung Quốc đã từng là một đối thủ đáng gờm chống lại những quốc gia như Mexico. Ông Juline cho rằng với việc giữ giá đồng tiền của mình ở mức thấp, Trung Quốc đã trợ cấp chi phí cố định để có lợi cho các hoạt động thương mại của nước này, làm tổn thương tới các quốc gia khác như Mexico.

Trong khi đó, thời gian giao hàng ở các nhà máy Trung Quốc đang tăng lên và các nhà sản xuất ít quan tâm xử lý các đơn đặt hàng nhỏ. Ông Mike Rosales, một công ty sản xuất linh kiện đồ chơi cho Marvel và đồ trang sức rẻ tiền, có công xưởng ở cả Trung Quốc lẫn Mexico. Ông Rosales cho biết, chi phí vận chuyển từ Trung Quốc đã nhảy vọt từ khi giá dầu đạt 100 usd/ thùng.

Ngoài ra, vấn nạn thiếu sự bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và kiểu dáng công nghiệp ở Trung Quốc cũng khiến ông cảm thấy đau đầu. “Họ sẽ đưa sản phẩm của bạn ra phía trước và giới thiệu bằng một cái tên của người khác, còn sản phẩm của bạn thì bị bỏ lại”, ông nói.

Việc đặt nhà máy ở Mexico sẽ có lợi cho các doanh nghiệp Mỹ hơn bởi điều này sẽ cung cấp hàng thuận tiện cho cả hai phía biên giới. Jim Raptes, một nhân viên chăm sóc khách hàng của một nhà máy đúc kẽm ở Decorah, Iowa, Mỹ cho biết doanh nghiệp ở Mexico của ông đã tăng doanh số từ 1% lên đến 10% trong vòng 5 năm qua, do đơn đặt hàng từ các nhà sản xuất ở Mexico đến nhiều hơn.

An ninh vẫn còn là mối quan tâm ở Mexico. Tuy nhiên, phần lớn các cuộc bạo lực là do chiến tranh ma túy gây nên. Ông Juline sẽ không đi du lịch đến Mexico, ông nói, “Tuy nhiên, những người Mỹ đã đến đây sẽ có một tình yêu thầm lặng đối với vùng đất này”.