GS.Thuyết lên tiếng về tiết học ngoại ngữ trong Chương trình phổ thông tổng thể

Sau thời gian đưa lên cổng thông tin Bộ GD&ĐT lấy ý kiến góp ý của dư luận, cho đến nay Chương trình Giáo dục Phổ thông tổng thể (CTGDPTTT) đã chính thức được Bộ GD&ĐT thông qua.

Tuy nhiên, nhiều người vẫn tỏ ra băn khoăn về thời lượng học ngoại ngữ trong CTGDPTTT còn quá ít.

Theo đó, học sinh khối lớp 1, 2 chỉ học 2 tiết ngoại ngữ/tuần (môn học tự chọn), học sinh khối 3, 4, 5 học 4 tiết ngoại ngữ /tuần (mỗi tiết từ 35-40 phút), học sinh THCS và THPT chỉ học 3 tiết ngoại ngữ /tuần (mỗi tiết 45 phút).

Nhiều phụ huynh lo rằng điều này sẽ khiến học sinh Việt Nam gặp khó khăn trong quá trình hội nhập.

Liên quan đến vấn đề này, PV báo Infonet đã có cuộc trò chuyện cùng GS. Nguyễn Minh Thuyết – Tổng chủ biên CTGDPTTT.

GS. Nguyễn Minh Thuyết – Tổng chủ biên CTGDPT

PV: Thưa GS. Nguyễn Minh Thuyết, ông đánh giá như thế nào về việc nhiều người cho rằng số tiết dành cho môn ngoại ngữ trong chương trình quá ít?

GS. Nguyễn Minh Thuyết: Có người thì nói cần giảm số tiết học, có người lại nói cần tăng số tiết học lên và ai nói cũng có lí của họ. Trong trường hợp này, phải căn cứ vào điều kiện thực tế mới có quyết định đúng được.

Giả sử, tăng thời lượng học ngoại ngữ lên gấp đôi thì sẽ lấy thời gian nào để học? Sẽ bớt giờ môn nào để bù giờ môn ngoại ngữ? Chúng ta có thể thấy, mỗi môn học đều có tầm quan trọng riêng của nó; chương trình phải bảo đảm sự hài hòa.

Chúng ta cũng cần nhớ là tăng số tiết học ngoại ngữ lên gấp đôi cũng có nghĩa là ở cấp THCS (gần 11.000 trường), THPT (gần 3.000 trường) phải tăng số lượng giáo viên lên gấp đôi. Điều này là bất khả thi. Có lẽ sau 10 năm nữa, tính khả thi của nó cũng rất thấp.

Đầu năm nay, tôi có chuyến công tác tại Hy Lạp, tôi thấy rằng người dân Hy Lạp nói tiếng Anh rất giỏi, nhưng trong chương trình GDPT của họ, môn tiếng Anh cũng chỉ được bố trí 3 – 4 tiết/tuần. Tôi có nêu thắc mắc thì được trả lời: Nhà trường chỉ trang bị những gì căn bản, còn học sinh phải tự học rất nhiều. Tôi được biết giáo dục của Singapore cũng có phương châm: “Dạy ít, học nhiều”.

Ở nước ta hiện nay, bên cạnh những trường học 1 buổi/ngày có trường học 2 buổi/ngày. Số trường học 2 buổi/ngày chiếm trên 70% tổng số trường tiểu học. Ở THCS và THPT cũng có một số trường học 2 buổi/ngày, tuy còn ít và chủ yếu là trường ngoài công lập. Các trường học 2 buổi/ngày có thể sử dụng buổi học thứ 2 trong ngày để tăng giờ ngoại ngữ cho học sinh. Ở những nơi có điều kiện, nếu cha mẹ học sinh có nguyện vọng, nhà trường có thể bố trí dạy ngoại ngữ từ lớp 1.

Nói tóm lại, quy định về thời lượng học trong CTGDPTTT áp dụng cho các trường có quỹ thời gian trung bình. Những trường có quỹ thời gian lớn hơn có thể sử dụng thời gian tăng thêm so với trường học 1 buổi/ngày để tăng thời lượng học tự học các môn học bắt buộc trong đó có ngoại ngữ hay phụ đạo học sinh yếu, bồi dưỡng học sinh giỏi, tổ chức các hoạt động văn nghệ, thể thao, trải nghiệm.

PV: GS có nghĩ rằng với số lượng tiết học như trong CTGDPTTT học sinh sẽ thành thạo ngoại ngữ không?

GS. Nguyễn Minh Thuyết: Theo tính toán của các chuyên gia trực tiếp tham gia xây dựng Đề án ngoại ngữ 2020 thì cứ 420 tiết học sẽ đạt 1 bậc trong khung ngoại ngữ 6 bậc dành cho học sinh Việt Nam. Ở cấp THCS có 3 tiết/tuần tức là 1 năm sẽ học 105 tiết. Vậy, trong 4 năm, học sinh sẽ học được 420 tiết ngoại ngữ.

Học sinh nào muốn giỏi ngoại ngữ hơn thì phải tích cực tự học bằng cách đọc sách, đọc báo, nghe đài,… Không thể thụ động bằng lòng với 3 tiết học/tuần ở trường.

PV: Nhưng thưa GS, cho đến thời điểm hiện tại đề án ngoại ngữ 2020 đã thất bại hoàn toàn, biểu hiện là kỳ thi THPT quốc gia vừa rồi số lượng học sinh từ 2-4 điểm tiếng Anh chiếm hơn 60%. GS suy nghĩ gì về điều này?

GS. Nguyễn Minh Thuyết: Đề án ngoại ngữ 2020 không đạt được mục tiêu có nhiều lí do: Đề án quá tham vọng, trong khi giáo viên chưa thực giỏi, điều kiện học ngoại ngữ còn hạn chế và học sinh thì chưa nâng cao tinh thần tự học.

PV: GS có nghĩ rằng, CTGDPTTT mới có thể nâng cao chất lượng dạy và học ngoại ngữ không?

GS. Nguyễn Minh Thuyết: CTGDPTTT mới là chương trình phát triển năng lực cho học sinh, như chương trình các nước có nền giáo dục tiên tiến. Dĩ nhiên là nó sẽ có tác động tích cực đối với hoạt động của thầy và trò. Tuy nhiên, tôi xin lưu ý: Chương trình chỉ là một yếu tố để đảm bảo chất lượng thôi.

Bên cạnh chương trình còn cần các yếu tố khác như sách giáo khoa, giáo viên, học sinh, điều kiện học tập. Chỉ dựa vào mỗi CTGDPTTT thì chưa đủ cơ sở để khẳng định sẽ nâng cao được chất lượng dạy và học ngoại ngữ.

Xin cảm ơn GS về cuộc trò chuyện!