Dối trá ngành giáo dục nóng hổi trong kịch Lưu Quang Vũ

Vở diễn Mùa hạ cuối cùng được Nhà hát Tuổi trẻ dàn dựng lại để tham gia "Liên hoan các vở diễn của tác giả Lưu Quang Vũ" nhân kỷ niệm 25 năm ngày mất của nhà viết kịch Lưu Quang Vũ. Vở kịch giáo dục con người bằng niềm tin, tác phẩm là tiếng nói của những học sinh với khao khát đầu đời, mong muốn được trở thành những người có ích cho xã hội. 

Câu chuyện nói về Châu, một học sinh giỏi, thông minh và thẳng thắn. Trong kì thi tốt nghiệp cuối năm lớp 12, Châu phát hiện ra mình đã biết trước đề thi, Châu phản ánh với thầy giáo và mong đề thi cần phải đuợc thay đổi. 

Ban giám hiệu đã họp và để đảm bảo cho danh dự của nhà trường, đề nghị của Châu không được chấp nhận. Châu thất vọng, đánh mất niềm tin và bỏ đi… Cuối cùng, Thời – một học sinh được Châu kèm học đã thú nhận tất cả, mẹ Thời đã mua đề thi nhằm giúp con mình vượt qua kì thi tốt nghiệp. Mọi chuyện được giải quyết sáng tỏ, công bằng. Vở diễn khép lại với thông điệp “Lẽ phải, nhân cách và lòng trung thực phải là những giá trị tuyệt đối”.

Tác phẩm ra đời cách đây hơn 30 năm nhưng đề tài về sự giáo dục của thế hệ trẻ vẫn luôn nhức nhối. Nói như đạo diễn Chí Trung: “Vở kịch nói về gian dối trong thi cử, đó là cái cớ, cái chính là thế hệ trẻ mất niềm tin vào thầy cô, những người kĩ sư tâm hồn”.

Mùa hạ cuối cùng thể hiện cách nhìn cuộc sống của tác giả luôn trăn trở với những phần thiếu hụt trong xã hội kể từ ngày ấy. Giáo dục của đất nước ta cho đến hôm nay vẫn còn phải đặt nhiều dấu hỏi, lớp trẻ sẽ nhìn nhận thế nào khi vẫn còn rất nhiều những tư tưởng không quyết liệt, thậm chí là thờ ơ với tài năng của những lớp trẻ.

Vở kịch từng được đạo diễn NSND Phạm Thị Thành dàn dựng khá nổi tiếng khi trực diện phản ánh những vấn đề còn tồn tại trong công tác giáo dục, đào tạo lớp trẻ ở nhà trường. Khi ấy góp mặt trong Mùa hạ cuối cùng là lứa diễn viên đầu tiên của Nhà hát Tuổi trẻ như: Lê Khanh, Chí Trung, Đức Hải, Minh Hằng, Ngọc Huyền...

Hơn 30 năm sau, Mùa hạ cuối cùng lại đến với khán giả Thủ đô vẫn vẹn nguyên giá trị khi mà những tiêu cực trong giáo dục vẫn tồn tại cho tới tận ngày hôm nay. Tuy nhiên, để phù hợp với nhịp sống hiện đại ngày hôm nay, đạo diễn NSƯT Chí Trung đã mạnh dạn có một vài cách tân.

Phần âm nhạc được sáng tác của nhạc sỹ Đặng Hữu Phúc, nhạc sĩ đầu tiên của Việt Nam dành giải Nhạc sĩ xuất sắc nhất tại LHP quốc tế Thượng Hải sáng tác những ca khúc riêng cho vở diễn; phần hiệu ứng điện ảnh do NSƯT Phạm Việt Thanh cố vấn mang lại nhiều khác biệt với nhiều vở kịch trước đây, phần mỹ thuật của họa sỹ Doãn Bằng. 

Bên cạnh đó vở kịch cũng được dàn dựng theo phong cách nghệ thuật riêng của Nhà hát Tuổi trẻ với lớp diễn viên "cứng" như: NSƯT Ngọc Huyền, NSƯT Đức Khuê, Sĩ Tiến, Nguyệt Hằng, Đức Thịnh, Nhật Quang, Minh Cúc, Thu Hà... Tác phẩm không những để lại suy nghĩ về cách giáo dục cho tuổi trẻ mà còn là bức tranh về tuổi thiếu niên, kỉ niệm không thể quên trong kí ức mỗi người.

Ngoài Mùa hạ cuối cùng, Nhà hát Tuổi trẻ tham gia Liên hoan với 2 tác phẩm: kịch hình thể Hồn Trương Ba, da hàng thịt – đạo diễn NSND Lan Hương, và Lời thề thứ 9 – Đạo diễn NSND Xuân Huyền; Trợ lý đạo diễn NSƯT Chí Trung.

Tác giả Lưu Quang Vũ là một trong những nhà viết kịch tài ba của Việt Nam, những vở kịch như Lời thề thứ 9, Tôi và chúng ta, Tin ở Hoa Hồng.. đã đi vào lòng người yêu nghệ thuật suốt bao nhiêu năm qua và dường như chưa bao giờ bị quên lãng.