Trộm 2 chậu hoa 'lan đột biến' phạt 7 năm tù: Căn cứ giá chợ đen?

Ngày 12/4, TAND tỉnh Đồng Nai mở phiên tòa xét xử sơ thẩm và tuyên phạt bị cáo Nguyễn Phi Long (31 tuổi, ở huyện Đơn Dương, Lâm Đồng) 7 năm tù về tội ''trộm cắp tài sản''. Tang vật là 2 chậu hoa lan đột biến gen 5 cánh trắng, trị giá tại thời điểm mất trộm là 750 triệu đồng.

Bị cáo Nguyễn Phi Long tại phiên tòa. (Ảnh: Báo Thanh niên)

Trao đổi với PV Infonet về vụ việc nêu trên, luật sư Lê Hằng, Công ty luật TATLawFirm cho biết: “Việc xác định giá trong tố tụng hình sự đối với vật, tài sản có tính năng đặc biệt, chẳng hạn như thú nuôi, sinh vật cảnh, theo quy định tại khoản 1 Điều 217 Bộ luật Tố tụng hình sự (BLTTHS) năm 2015 quy định về tiến hành định giá tài sản như sau: “Việc định giá tài sản do Hội đồng định giá tài sản tiến hành. Phiên họp định giá tài sản có thể thực hiện tại nơi có tài sản được định giá hoặc nơi khác theo quyết định của Hội đồng định giá tài sản.

Để xác định giá trị tài sản bị thiệt hại, Nghị định số 30/2018 đã quy định việc định giá phải phù hợp với giá thị trường của tài sản cần định giá, hoặc tài sản tương tự với tài sản cần định giá tại thời điểm và nơi tài sản được yêu cầu định giá. Một trong các căn cứ định giá tài sản là giá thị trường của tài sản, có thể được xác định theo giá bán buôn, giá bán lẻ của tài sản cùng loại hoặc tài sản tương tự''.

“Quy định chung là như vậy, tuy nhiên đối với một số tài sản là thú nuôi, cây cảnh thì việc định giá chưa được thực hiện đúng theo quy định trên mà phần lớn dựa vào nhận thức chủ quan của các cơ quan, người tiến hành tố tụng để vận dụng trong thực tiễn.

Ví dụ: Trong các vụ chiếm đoạt tài sản là chó nuôi được xem là thú cưng có giá trị hằng trăm triệu đồng. Tuy nhiên, Hội đồng định giá chỉ xác định giá trị tài sản theo giá thực phẩm với giá thịt heo, thịt bò. Tương tự như vậy, hoa lan cũng chỉ được định giá như những loại cây cảnh thông thường, bởi mức giá “chợ đen” của loài hoa này vô cùng mơ hồ, hỗn loạn, lại không có bất cứ căn cứ pháp luật nào quy định về giá của loài hoàn này”, luật sư Lê Hằng nêu quan điểm và phân tích.

“Như vậy, có thể nhận thấy, hiện tại cơ quan chức năng đang bế tắc, lúng túng trong việc xử lý hành vi trộm cắp các vật nuôi, cây cảnh trong nhà. Cụ thể là vướng trong việc xác định giá trị vật chất của vật nuôi, cây cảnh.

Ở góc độ quản lý, Nhà nước hiện không định giá vật nuôi, cây cảnh. Bộ Tài chính, Cục quản lý giá cũng chưa có hướng dẫn hay cơ chế về vấn đề định giá áp dụng đối với các trường hợp này.

Chính vì vậy, khi giải quyết những sự việc liên quan đến hành vi trộm cắp các vật nuôi, cây cảnh trong nhà đều không tránh khỏi những “băn khoăn”. Để xác định mức độ hành vi của đối tượng thuộc trách nhiệm hình sự hay hành chính thì chúng ta áp dụng theo giá nào?

Vì những vướng mắc trên chưa được giải quyết, thiết nghĩ khi điều tra, truy tố, xét xử cần đảm bảo nguyên tắc có lợi đối với người bị buộc tội khi xét xử vụ án hình sự. Không thể xác định giá trị một cách mơ hồ để truy cứu trách nhiệm hình sự đối với những nghi phạm”, luật sư Lê Hằng nêu quan điểm.

Trên thực tế, giá lan đột biến bị thổi giá ảo, phi thực tế với mục đích đánh vào lòng tham, từ mức giá nhiều chục triệu đồng/cm, thậm chí trăm triệu mỗi mầm cây (kie) hiện nay giá xuống chỉ còn vài ngàn đồng/cm, rẻ hơn lan công nghiệp.

Sông Yên