Điều gì sẽ xảy ra khi các công ty dịch vụ dầu mỏ ngừng đầu tư vào Nga?

Bốn trong số các công ty dịch vụ mỏ dầu lớn nhất thế giới đã thông báo chấm dứt các khoản đầu tư vào Nga do hoạt động quân sự đặc biệt ở Ukraine.

Tuy nhiên, chỉ một trong số họ tuyên bố cắt giảm hoàn toàn các hoạt động. Các nhà phân tích không mong đợi tác động tức thời của việc đình chỉ đối với ngành công nghiệp dầu mỏ của Nga, vốn đã bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt, nhưng tin rằng về lâu dài việc các công ty đóng cửa có thể dẫn đến cắt giảm sản lượng.

Weatherford International đã trở thành công ty mới nhất trong số 4 công ty cung cấp dịch vụ mỏ dầu nước ngoài lớn nhất thông báo về việc chấm dứt đầu tư vào Nga. Trước đó, Halliburton, Schlumberger và Baker Hughes đã công bố những quyết định tương tự. Các công ty dịch vụ mỏ dầu sản xuất thiết bị cho các giếng khoan, bảo trì đường ống dẫn và bể chứa, đồng thời phát triển các giải pháp công nghệ cho ngành dầu khí.

Cơ quan Năng lượng Quốc tế kêu gọi các chính phủ thực hiện các biện pháp quyết liệt để tiết giảm nhu cầu dầu mỏ trong bối cảnh khủng hoảng năng lượng toàn cầu do chiến sự Nga - Ukraine. (Ảnh: TASS)

“Kể từ khi cuộc khủng hoảng bắt đầu, chúng tôi đã tiếp tục đánh giá kết quả hoạt động của mình và thực hiện một số hành động để ứng phó”, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Weatherford Girish Saligram cho biết.

“Sau khi áp đặt các lệnh trừng phạt vào ngày 24/2, chúng tôi đã đình chỉ việc giao hàng và dừng ngay lập tức bất kỳ hoạt động đầu tư hoặc triển khai công nghệ mới nào ở Nga”, ông Saligram nói thêm.

Không gây ảnh hưởng nghiêm trọng

Các chuyên gia được Forbes phỏng vấn tin rằng trong ngắn hạn, việc đình chỉ công việc của các công ty dịch vụ mỏ dầu phương Tây sẽ không gây ảnh hưởng nghiêm trọng.

Chuyên gia về thị trường chứng khoán tại công ty BCS World of Investments, ông Igor Galaktionov chia sẻ với Forbes: “Điều quan trọng cần nhấn mạnh là các công ty đã sử dụng ‘lời nói’ để hành động trong trường hợp tình hình chính trị được cải thiện”.

Theo ông Galaktionov, trong khi hoạt động chỉ bị đình chỉ, mặc dù thực tế sẽ có vấn đề với các khoản đầu tư vào các dự án mới do bị cấm trực tiếp bởi các biện pháp trừng phạt. Tuy nhiên, các biện pháp trừng phạt không cấm việc thực hiện các dự án hiện tại và đây là một điểm cộng.

Ông Alexander Gryaznov, Giám đốc lĩnh vực khí đốt trong khu vực châu Âu, Trung Đông và châu Phi của S&P Global Ratings đồng ý với nhận định trên. “Cho đến nay, chúng ta chỉ đang nói về việc ngừng hoạt động chứ không phải về việc rút lui hoàn toàn”, ông Gryaznov nói.

Vị chuyên gia này cho rằng, việc bộ tứ công ty tạm ngừng hoạt động chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của các lĩnh vực phức tạp cần công nghệ, mặc dù theo quan điểm của ông trong ngắn hạn tác động đến sản xuất sẽ không lớn.

Theo nhà phân tích cấp cao Nikita Blokhin của Ngân hàng Alfa, ảnh hưởng của việc đình chỉ hoạt động của 4 công ty cung cấp dịch vụ mỏ dầu sẽ phụ thuộc vào thời gian diễn ra cuộc khủng hoảng.

Ông Blokhin chia sẻ với Forbes: “Không thể nói rằng việc đình chỉ hoạt động của các công ty này ngay bây giờ sẽ dẫn đến việc giảm sản lượng. Hầu hết trong số họ, ngoại trừ Halliburton, ngay từ đầu đã ngừng đầu tư bổ sung và cung cấp thiết bị, điều này ngụ ý họ vẫn duy trì các hợp đồng hiện có”.

“Trong những tháng tới, điều này sẽ không dẫn đến việc giảm sản lượng đáng kể. Tuy nhiên, về trung hạn, sự hao mòn của thiết bị nhập khẩu và việc cấm cung cấp các bộ phận thay thế sẽ thực sự dẫn đến việc giảm khối lượng, sau đó ít nhất là giảm hiệu quả sản xuất dầu”, ông Blokhin kết luận.

“Cho đến nay, Schlumberger, Baker Hughes và Weatherford, những công ty có tổng thị phần tại thị trường Nga lớn hơn Halliburton chỉ tuyên bố ngừng các khoản đầu tư và cung cấp công nghệ mới để phù hợp với các lệnh trừng phạt phương Tây đã áp đặt”, nhà phân tích Sergei Kaufman của Finam cho biết.

Giới quan sát cho rằng cuộc xung đột Nga-Ukraine đang định hình lại thị trường năng lượng châu Âu, song quy mô và tác động lâu dài của những thay đổi vẫn chưa hề rõ ràng. (Ảnh: Bloomberg)

Ông Kaufman lưu ý rằng, 3 công ty này sẽ tiếp tục làm việc trong các dự án hiện tại. Nhà phân tích cho biết thêm, Halliburton sắp rời khỏi Nga chỉ chiếm khoảng 2% thị trường và do đó tác động của việc này đối với ngành công nghiệp dầu mỏ của Nga vẫn còn hạn chế.

“Trong trung hạn, việc thiếu các công nghệ hiện đại chắc chắn sẽ dẫn đến tăng chi phí sản xuất và khó khăn trong việc phát triển nguồn dự trữ, nhưng cho đến nay vẫn chưa có động thái nào nói về hậu quả nghiêm trọng đối với ngành dầu mỏ”, ông Kaufman nhấn mạnh.

Yếu tố phụ

Ông Mikhail Krutikhin, một đối tác của công ty tư vấn RusEnergy chia sẻ với Forbes, sự ra đi của các công ty dịch vụ mỏ dầu sẽ chủ yếu ảnh hưởng đến thiết bị công nghệ của ngành công nghiệp dầu mỏ Nga (thăm dò, sản xuất, khoan và phát triển mỏ).

“Hiệu quả của tất cả các quá trình này sẽ giảm rất mạnh, dẫn đến việc chậm phát triển và cuối cùng là giảm sản lượng”, ông Krutikhin nói.

Theo ông Krutikhin, các doanh nghiệp Nga có khả năng sản xuất hàng loạt thiết bị phục vụ sản xuất dầu, nhưng họ vẫn chưa làm chủ được một số bộ phận và cụm lắp ráp.

“Do xuất khẩu dầu từ Nga đã giảm 30% và có thể giảm xuống 50%, nên sự ra đi của các công ty dịch vụ mỏ dầu có thể là một yếu tố phụ. Xét cho cùng, nếu dầu không bán được, thì sản lượng sẽ vẫn phải giảm và các dịch vụ dầu mỏ cũng sẽ trở nên dư thừa”, ông Gryaznov nhận định.

Theo một báo cáo hồi đầu tháng 3 từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), các lệnh trừng phạt có thể khiến xuất khẩu dầu của Nga giảm từ 8 triệu thùng/ngày xuống còn 5 triệu ngay từ tháng 4.

Thanh Bình (lược dịch)