Dịch bệnh tay chân miệng và sởi: Nguy cơ lây nhiễm cao từ đối tượng nhập cư

Bệnh nhi tay chân miệng tại phòng cấp cứu khoa Nhiễm Bệnh viện Nhi đồng 1 TPHCM

Những con số đang lo ngại về bệnh tay chân miệng và sởi

PGS.TS Phạm Văn Quang, Bệnh viện Nhi đồng 1 TPHCM cho biết, 9 tháng đầu năm có 2.180 ca nhập viện do tay chân miệng, trong đó có 46 ca nặng (độ 3, 4) và 1 ca tử vong. Tính riêng trong tháng 9 đã có 814 ca nhập viện, tăng 182,5% so với cùng kỳ năm 2017.

Tại Đồng Nai, từ đầu tháng 8, số ca tay chân miệng tăng nhanh và liên tục. Trong tháng 9, số ca mắc lên tới trên 200 ca nội trú, khoảng 500 ca ngoại trú mỗi tuần. Các địa phương có số mắc cao là Biên Hòa, Trảng Bom, Long Thành, Vĩnh Cửu, Nhơn Trạch.

BS Nguyễn Thị Thu Trang, Trưởng khoa Nhi Bệnh viện Nguyễn Đình Chiểu (Bến Tre) cho biết, từ giữa tháng 9 số ca mắc tay chân miệng tăng gấp đôi so với cùng kỳ. Mỗi ngày có khoảng 70 – 80 ca tay chân miệng, 1 ca tử vong do diễn tiến nặng và nhanh, không được đi khám kịp thời.

Đối với bệnh sởi, Bệnh viện Nhi đồng 1 TP HCM hiện có 83 ca sốt phát ban nghi sởi nhập viện; riêng trong ngày 10/10, khoa Nhiễm đang điều trị cho 19 ca sởi; số ca sốt xuất huyết thấp hơn so với cùng kỳ năm 2017 và có 2 ca tử vong.

Xác định nguồn lây sởi có thể từ bệnh nhân, phụ huynh có con đang mắc bệnh và từ bàn tay của nhân viên y tế, bệnh viện đã chỉ đạo tăng cường thông tin truyền thông phòng chống bệnh tay chân miệng, sởi cho thân nhân người bệnh; phát hiện cách ly sớm các ca nghi ngờ. Nếu trẻ sốt, ho, đỏ mắt, phát ban, chưa rõ hoặc không rõ đã tiêm phòng sởi hay chưa sẽ được khám tại phòng khám riêng; kết hợp các biện pháp phòng bệnh cơ bản như đeo khẩu trang, rửa tay, sát trùng tay nhanh.

Còn tại Đồng Nai, tính đến ngày 8/10, số ca mắc sởi là 190 ca, trong đó chỉ tính riêng từ tháng 9 đến nay đã có 161 ca. 10/11 huyện ghi nhận có ca bệnh, tập trung tại khu vực có nhiều khu công nghiệp, nhà trọ như Nhơn Trạch (87 ca), TP Biên Hòa (41 ca), Long Thành (31 ca).

Qua giám sát và điều tra cộng đồng tại một số điểm có ca bệnh, chùm ca bệnh cho thấy, số mắc phần nhiều tập trung ở nhóm trẻ sống trong các khu nhà trọ của công nhân, trẻ chưa tiêm chủng sởi và trẻ không rõ tiền sử tiêm chủng.

Tại Bình Dương, từ tháng 9 đến nay số ca sởi tăng nhanh với 112 ca và trên 3.000 ca tay chân miệng. Cũng giống như Đồng Nai, Bình Dương rất khó quản lý các đối tượng mắc bệnh là dân nhập cư. Theo Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh Bình Dương, có đến 90% đối tượng nhập cư chưa được tiêm chủng hoặc không rõ lịch tiêm chủng.

Lo ngại về nguy cơ lây truyền bệnh sởi rất cao

Nhận định về tình hình dịch bệnh, PGS.TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, dịch bệnh năm nay tương đối ổn định, so với cùng kỳ năm ngoái, số ca mắc tay chân miệng thấp hơn 20%, sốt xuất huyết thấp hơn khoảng 55%, số ca sởi cũng thấp hơn.

Tuy nhiên, trước diễn biến của dịch bệnh, đặc biệt là khu vực phía Nam, Cục Y tế dự phòng đã chủ động đi trước không để dịch bệnh không bùng phát.

Hội nghị này Bộ Y tế đánh giá tình hình dịch bệnh phía Nam để có biện pháp xử lý thích hợp; các biện pháp cách ly điều trị sao cho hiệu quả, nhất là đối với bệnh tay chân miệng do chưa có vắc xin dự phòng.

Đối với bệnh sởi, ông Phu nhấn mạnh đến việc tiêm vét, nhất là các tỉnh có nguy cơ cao cần tiến hành tiêm vét trong tháng 12 và tháng 1/2019.

PGS.TS Phan Trọng Lân, Viện trưởng Viện Pasteur TPHCM nhận định, tỷ lệ lây truyền bệnh sởi rất cao, nếu trong cộng đồng chưa được tiêm chủng thì tỷ lệ lây lên đến 90%. Tại khu vực phía nam, tình hình mắc sởi liên tục tăng cao, tập trung chủ yếu ở các tỉnh đông nam bộ (Đồng Nai, Bình Dương, TPHCM…). Tại những khu vực nguy cơ cao này, tỷ lệ tiêm phòng sởi mũi 1 và mũi 2 chưa đạt như mong muốn, một số nơi trẻ mắc sởi không được cách ly.

Theo PGS Phan Trọng Lân, đối với nhóm mắc sởi trên 5 tuổi, nguy cơ lây lan trong cộng đồng rất cao, vì thế rất cần tăng cường tiêm phòng cho các đối tượng ngoài độ tuổi tiêm chủng; chủ động tiêm phòng cho cán bộ y tế, nhất là những nơi tiếp nhận bệnh nhân sởi để tạo hàng rào phòng dịch.

Một trong những vấn đề khó khăn là các đối tượng tạm trú không nằm trong danh sách tiêm vét, vì vậy rất cần sự vào cuộc của chính quyền địa phương, chủ nhà trọ, khu công nghiệp…

Đối với bệnh tay chân miệng, chủ yếu tập trung ở lứa tuổi 1-3 và từ tháng 9 đến nay, các ca mắc tăng nhanh tại 5 tỉnh Đồng Nai, Bình Dương, TPHCM, Bà Rịa Vũng Tàu và Cần Thơ. Với căn bệnh này, biện pháp phòng tránh chủ yếu vẫn là tập trung vệ sinh môi trường, vệ sinh cá nhân, vệ sinh đồ dùng, đồ chơi cho trẻ.