ĐH Quốc tế họp báo vụ bài báo khoa học bị rút khỏi tạp chí Spring Plus

Bài báo đăng trên SpringerPlus trước khi bị rút. Ảnh: L.Quỳnh

Ngày 28/10, Đại học Quốc tế - Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh đã có cuộc gặp gỡ với báo chí thông tin về việc bài báo khoa học của Tiến sĩ Nguyễn Văn Toàn, giảng viên khoa công nghệ sinh học, Đại học Quốc tế cùng vợ ông bị rút khỏi tạp chí Springer Plus.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hồ Thanh Phong, Hiệu trưởng Đại học Quốc tế cho biết, sau khi nhận được thông tin vụ việc, nhà trường đã thành lập Hội đồng độc lập với sự tham gia của các chuyên gia có nhiều kinh nghiệm nghiên cứu khoa học, trong đó Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Văn Thuận, giảng viên Khoa Công nghệ sinh học làm Chủ tịch.

Hội đồng đã đưa ra kết luận: Tiến sĩ Nguyễn Văn Toàn chỉ có chuyên môn về công nghệ sinh học và chưa từng thực hiện bất kỳ nghiên cứu nào trên đối tượng là con người. Từ kinh nghiệm thực tế chữa bệnh hen suyễn, nhận được nhiều phản hồi tích cực từ bệnh nhân, Tiến sĩ đã thực hiện nghiên cứu với mong muốn phổ biến bài thuốc và nâng cao chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân hen suyễn. 

Tuy nhiên, vì không có chuyên môn về y học và có sự hiểu biết chủ quan về đông y, Tiến sĩ Toàn đã không nắm được các quy định chặt chẽ về đạo đức trong nghiên cứu y sinh học, dẫn đến việc không tuân thủ các quy định này. Hiệu trưởng Đại học Quốc tế cũng khẳng định, việc Tiến sĩ Nguyễn Văn Toàn ghi tên trường Đại học West of England và Giáo sư Steven Neill vào bài báo và được Tiến sĩ hiểu rằng như là để tri ân nơi đào tạo cũng là một việc làm hoàn toàn sai.

Hơn nữa, Tiến sĩ Nguyễn Văn Toàn thực hiện toàn bộ nghiên cứu tại nhà và không báo cáo với nhà trường. Vì vậy, nhà trường đã không thành lập hội đồng chuyên môn và hội đồng y đức để đánh giá cũng như không hỗ trợ về nhân sự và cơ sở vật chất để Tiến sĩ hoàn thành bài báo khoa học.

Theo quy định của nhà trường, giảng viên phải công bố ít nhất một bài báo quốc tế, hoặc hai bài báo trong nước một năm. Các tác giả, nhà nghiên cứu có trách nhiệm tuân thủ các quy định quốc tế và quy định của tạp chí mình gửi đăng. 

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hồ Thanh Phong chia sẻ, việc bài báo của Tiến sĩ Nguyễn Văn Toàn bị rút khỏi Springer Plus là một sai lầm đáng tiếc. Đây cũng là kinh nghiệm giúp nhà trường hoàn thiện chính sách quản lý, hỗ trợ các công bố khoa học của cán bộ giảng viên.

Qua sự việc, Hiệu trưởng nhà trường chia sẻ thêm: “Trước mắt sẽ báo cáo vụ việc với Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh và nhà trường sẽ thành lập Hội đồng đạo đức trong nghiên cứu khoa học để hoàn thiện quy trình xét duyện bắt buộc trong các thử nghiệm khoa học trên đối tượng con người và động vật, bao gồm các nghiên cứu trong lĩnh vực y sinh và xã hội, tuân thủ các quy định y đức Việt Nam và tuyên bố Helsinki”.

Bên cạnh đó, nhà trường cũng sẽ tiếp tục hoàn thiện các quy trình quản lý về các đề tài và các công bố khoa học từ mọi nguồn tài trợ đối với giảng viên và nghiên cứu viên trong nhà trường trên tinh thần tôn trọng “tự do học thuật” nhưng vẫn đảm bảo theo quy chuẩn quốc tế và quy định của nhà trường.

Trước đó, Tiến sĩ Nguyễn Văn Toàn cùng vợ đã có bài báo khoa học với nội dung là “Nâng cao chất lượng điều trị bệnh hen suyễn bằng cách sử dụng chất chống oxy hóa có nguồn gốc thiên nhiên”, đã bị tạp chí Springer Plus , một tạp chí truy cập mở (open-access) của nhà xuất bản Springer (Đức) rút bỏ vào ngày 25/9.

Lý do là bài báo đã vi phạm về các vấn đề đạo đức, thử nghiệm lâm sàng đã không được chấp nhận bởi một ủy ban đạo đức và tác giả không cung cấp các bằng chứng cho thấy đã có sự đồng thuận của bệnh nhân khi thực hiện nghiên cứu. Bên cạnh đó, cố vấn khoa học của thử nghiệm lâm sàng này là Giáo sư Steven Neill thuộc Đại học West of England (Anh) cũng không hề biết gì về nghiên cứu này.

Theo quy định của tạp chí Springer Plus, đối với các nghiên cứu thực nghiệm được đăng cần phải thông qua chấp nhận của một ủy ban đạo đức phù hợp và nghiên cứu trên người cần có sự thống nhất dựa trên hướng dẫn của Tổ chức Y tế thế giới (WHO).

Gia Thuận/Báo Tin tức