Phì cười với Giải Ig Nobel năm nay
Giải Ig Nobel là giải thưởng nhại lại giải Nobel, được trao tặng vào đầu mùa thu hàng năm. Giải Ig Nobel tôn vinh khía cạnh kỳ cục của khoa học, trao cho những nghiên cứu khiến người ta cười trước rồi nghĩ sau.
Mục đích chính của giải là tạo không khí vui vẻ nhằm khuyến khích nghiên cứu. Có nhiều nhà khoa học vừa đoạt giải Nobel năm nay thì sau đó lại đoạt giải Ig Nobel hoặc ngược lại.
Với tinh thần 'cười trước nghĩ sau', Giải Ig Nobel lần thứ 32 năm nay trao cho 10 nghiên cứu của các nhà khoa học ở nhiều lĩnh vực khác nhau.
Một trong những hạng mục thú vị là sinh học, nghiên cứu về thói quen giao phối của bọ cạp bị táo bón. Solimary García-Hernández và Glauco Machado từ Đại học São Paulo ở Brazil, đã giành Giải Ig Nobel Sinh học nhờ nghiên cứu kỹ lưỡng về việc liệu táo bón có ảnh hưởng đến triển vọng giao phối của bọ cạp hay không và nếu có thì như thế nào.
Các nhà nghiên cứu giải thích khi bị kẻ săn mồi tấn công, bọ cạp tách một phần đuôi để chúng chạy trốn. Nhưng vì hậu môn nằm trên đoạn đuôi đã rụng nên bọ cạp bị táo bón, khó đại tiện trong suốt quãng đời còn lại.
Tuy nhiên, dù bọ cạp mất một phần đường tiêu hóa, chúng vẫn sống tiếp và giao phối bình thường. Điều này chứng minh rằng táo bón không phải là trở ngại cho một cuộc tình viên mãn.
Giải Ig Nobel kinh tế trao cho 3 nhà khoa học Alessandro Pluchino, Alessio Emanuele Biondo và Andrea Rapisarda với công trình giải thích về mặt toán học, tại sao thành công thường đến với những người may mắn nhất, không phải những người tài năng nhất.
Giải Ig Nobel Hòa bình trao cho nỗ lực của Junhui Wu và các đồng nghiệp vì đã tạo ra thuật toán giúp những người buôn chuyện quyết định khi nào nên nói sự thật và khi nào nói dối. Điều này làm sáng tỏ vai trò quan trọng của tin đồn trong việc duy trì hòa bình thế giới.
Giải Ig Nobel Vật lý trao cho nghiên cứu tìm hiểu cách vịt con xoay sở để bơi theo đúng đội hình của cả đàn.
Giải Ig Nobels bắt đầu từ năm 1991, buổi lễ trao giải tổ chức tại Nhà hát Sanders, Đại học Harvard, Mỹ. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của đại dịch, trong ba năm nay, Giải Ig Nobels t5rao trực tuyến.
Hoàng Dung (lược dịch)