Con gái lớp 8 "lười vô đối", tôi phải làm sao?

Hỏi: Con gái tôi năm nay học lớp 8, cứ như con nhà chú thím ở quê thì tuổi ấy bố mẹ đi làm về là đã có sẵn cơm canh để ăn. Đằng này con nhà tôi ngoài việc đi học, cháu không phải đụng đến bất cứ việc gì trong nhà, vì đã có người giúp việc.

Thế nhưng điều tôi thấy phiền lòng nhất là càng ngày tôi càng nhận ra cháu lười vô đối từ việc đánh răng, rửa mặt,... thậm chí quên cả tắm giặt, thay quần áo. Tôi phải liên tục nhắc nhở thì con mới uể oải đi làm. Còn việc học thì tối nào cũng là những cuộc ầm ĩ giữa bố mẹ và con.

Tôi không biết phải làm sao chữa "bệnh lười" cho con. Xin chuyên gia cho tôi lời khuyên.

Bùi Thu Hoài (Gia Lâm, Hà Nội)

Ảnh minh hoạ

Trả lời:

Chào bạn!

Rất nhiều cha mẹ chia sẻ về tình hình của con khi tương tác ở nhà như: con rất lười đánh răng, rửa mặt và lười thức dậy, cha mẹ cứ phải gọi; Khi con thức dậy là khóc lóc, mè nheo; Con rất lười học bài và không chịu làm việc nhà, cứ kêu ca rằng con mệt lắm, con mỏi tay lắm, con không làm được đâu... 

Trong trường hợp này, ngay từ nhỏ cha mẹ cần phải dán nhãn cho con từ “trách nhiệm” và niềm tin “con làm được”. Chẳng hạn, với việc học của con, cha mẹ nên có câu cửa miệng “việc học là quyền lợi của con để con được có nhiều bạn, nhưng nếu con không chăm chỉ mẹ sẽ cho con nghỉ học ở nhà”.

Việc làm này nhằm giúp con thấm nhuần nhiệm vụ học và sợ bị cho nghỉ học. Từ đó con sẽ tự giác, tự lập trong học hành.

Cha mẹ cần cùng con tạo ra các quy tắc và thời gian biểu rõ ràng. Đồng thời cha mẹ luôn gắn cho con trách nhiệm với công việc của bản thân mình. Con thực hiện đồng nghĩa đó là trách nhiệm của bản thân con. Cha mẹ tuyệt đối không làm hộ, làm giúp con mà chỉ hướng dẫn con quan sát và tự thực hiện.

Mỗi công việc đều có thời gian thực hiện cụ thể và rõ ràng. Với con nhỏ, cha mẹ có thể sử dụng các hình ngộ nghĩnh hoặc các con vật đáng yêu để biểu tượng cho mỗi công việc của con.

Sau khi hoàn thành, con luôn có báo cáo và đưa ra các mục tiêu tiếp theo cho bản thân. Cha mẹ hãy chia sẻ cho con về các nguyên tắc khi thực hiện cần quyết liệt đến cùng, đúng thời gian, đảm bảo chất lượng. Nếu con không thực hiện tốt, cha mẹ thay vì la mắng con hãy khuyến khích và tạo động lực cho con.

Ngoài ra, cha mẹ hãy là một tấm gương cho con noi theo. Với trẻ, các hành vi và việc làm luôn là bản năng và chưa thực sự ý thức được trách nhiệm của bản thân. Mặc dù con vẫn có nhu cầu chơi, nhu cầu ăn, nhu cầu uống… hằng ngày.

Mỗi việc làm của cha mẹ là một hình ảnh giúp trẻ quan sát và thu nhận, ghi nhớ vào trong não bộ. Tính bắt chước và làm theo của con khá nhanh. Khi cha mẹ muốn hướng dẫn con cách rửa mặt, đánh răng thì hãy làm cùng con, hướng dẫn cho con thực hiện thay vì cách là bắt ép con.

Cha mẹ hãy tạo không khí thoải mái để trẻ sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ của bản thân. Hướng dẫn từng bước một, cụ thể rõ ràng và mạch lạc để trẻ ghi nhớ và làm theo. Sau đó hãy quan sát con và chỉnh sửa cho con khi con chưa thực hiện tốt.

Cha mẹ hãy tạo động lực cho con bằng các khẩu hiệu. Chẳng hạn, buổi sáng con thường thức dậy muộn hoặc không tự giác dậy. Thay vì cha mẹ là chuông báo thức cho con thì cha mẹ hãy để con tự đặt báo thức và hãy tạo các câu khẩu hiệu cho con: “Nào, cùng thức dạy đón ngày mới”, "Vươn vai và thức giấc thôi nào!"...

Đồng thời, với mỗi công việc, cha mẹ hãy khuyến khích con bằng cách tạo động lực: “Cố lên con! Chắc chắn con sẽ rất bản lĩnh mà”.

Khi bắt đầu các nhiệm vụ, cha mẹ cùng con hô các câu khẩu hiệu để truyền sự hào hứng và quyết liệt: “Nói được là làm được! Làm là phải quyết liệt đến cùng! Nói là phải nói đúng sự thật! Quyết tâm! Chiến thắng!”....

Thay vì trách móc và phàn nàn về con, cha mẹ hãy tạo cho con bản lĩnh tự giải quyết vấn đề. Chúc gia đình bạn nuôi dạy được những đứa con tự giác, độc lập.

Chuyên gia tâm lý Phạm Hiền