Cần thêm phần đào tạo “cái tâm” cho sinh viên sư phạm?

TS Vũ Quang Tuyên, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên (ĐHQG TPHCM) đưa ra mô hình người thầy toàn diện hội tụ ba yếu tố gồm năng lực sư phạm, năng lực chuyên môn và cái tâm theo công thức (Thầy thành công = Trò thành công)

Không có chuẩn để đánh giá thái độ người thầy

Tại hội thảo về “Đổi mới đào tạo giáo viên đáo ứng yêu cầu phát triển giáo dục Việt Nam”, TS Vũ Quang Tuyên nhận định: Về cái tâm, thầy là mô hình mẫu cho học trò, cách hành xử của thầy ảnh hưởng đến hành vi nhân cách của trò.

Người thầy phải biết làm chủ bản thân, giữ được bình tĩnh, tự tại trong mối tương giao với học sinh, đồng nghiệp, phụ huynh; Biết kiên nhẫn và cố gắng hành động khi gặp trở ngại hoặc thất bại; Mở tâm trí và tìm tòi cái mới, say mê, trách nhiệm và cống hiến giáo dục…

Về năng lực sư phạm, người thầy nhận thức rõ sứ mạng dạy chữ và dạy người, biết quản lý, tổ chức lớp học, thiết kế hoạch định tổ chức bài giảng và giảng dạy.

Không xem học trò như chiếc thùng rỗng để đổ kiến thức vào thùng bằng những bài giảng độc thoại, nhồi nhét. Quan tâm theo dõi sự tiến triển nơi học trò và năng lực của trò, lắng nghe phản hồi của sinh viên.

Nhận định này của TS Vũ Quang Tuyên lập tức nhận được phản hồi từ chính người học và người dạy. Em Lê Thị Mỹ Trinh (sinh viên khoa Nhật Bản học – ĐH KHXH&NV) đặt câu hỏi: “Có thể đào tạo được năng lực, chuyên môn sư phạm nhưng làm cách nào để đào tạo được “cái tâm” của người thầy? Đào tạo như thế nào và kiểm tra chất lượng “cái tâm” đó ra sao?”

TS Nguyễn Quốc Chính, Trưởng ban đào tạo ĐH và sau ĐH (ĐHQG TPHCM) chia sẻ: “Không có chuẩn nào để đo được thái độ, “cái tâm” của người thầy mà chúng ta chỉ có các tiêu chí đánh giá về năng lực, thông qua năng lực để đánh giá thái độ”

Phải xem xét lại cách tuyển dụng ngành sư phạm

Thầy Cao Văn Quang, Khoa Công tác xã hội (ĐH KHXH&NV) cho biết, anh là sinh viên Trường ĐH Sư phạm nhưng sau khi tốt nghiệp, cả lớp mấy chục sinh viên chỉ có 2 người đi theo nghề giáo.

Những người còn lại đều làm trái ngành trái nghề vì không phù hợp với phẩm chất của người làm sư phạm. Vậy tại sao các trường không thay đổi cách tuyển dụng sinh viên vào trường sư phạm để hạn chế điều này?

Đã đến lúc phải thay đổi cách tuyển dụng đối với sinh viên sư phạm, không chỉ xét trên điểm số mà rất cần phải kiểm tra cả phẩm chất, năng lực của người dự thi.

Sinh viên năm thứ nhất đã cần phải tiếp xúc với thực tế trường lớp để chính các em nhận định xem bản thân mình có hợp với nghề này hay không. Nếu chưa hợp, không thích nghi được có thể rút lui và chuyển sang hướng đi khác, đỡ phí mất 4 năm đào tạo trong trường để rồi không làm được việc gì.

Thầy Cao Văn Quang chỉ ra một thực tế: Giáo trình đào tạo sinh viên sư phạm hiện nay không có học phần nào về giáo dục nhân bản, giáo dục “cái tâm” của người thầy. Và chính các sinh viên sư phạm lại là những người rất hổng kiến thức về giáo dục làm người.

TS Nguyễn Quang Chính đề nghị cần phải cụ thể hóa các chuẩn đầu ra chi tiết hơn cho sinh viên sư phạm, phân chia chuẩn rõ ràng cho từng cấp học, có như vậy mới có thể xây dựng được một người thầy toàn diện

Theo thống kê của PGS Ngô Minh Oanh, hiện cả nước có 14 trường ĐH Sư phạm, 23 trường ĐH đa ngành có khoa sư phạm, 45 trường CĐ sư phạm, 4 trường CĐ có khoa sư phạm, và và 7 trường trung cấp sư phạm. Hằng năm có 22.500 đến 23.000 sinh viên đại học chính quy, 24.500-26.000 sinh viên cao đẳng tốt nghiệp sư phạm và có khoảng 35.000 giáo viên thất nghiệp.