6 chính sách hạn chế đại dịch bệnh tật do khói thuốc lá

Bệnh nhân ung thư điều trị tại Bệnh viện K

Trong khói thuốc lá chứa hơn 7000 chất. Trong đó có hàng trăm loại có hại cho sức khỏe, 70 chất gây ung thư, bao gồm chất gay nghiện và các chất gây độc.

Trong thuốc lá có chứa Nicotine là một chất không màu, chuyển thành màu nâu khi cháy và có mùi khi tiếp xúc với không khí. Nicotine được hấp thụ qua da, miệng và niêm mạc mũi hoặc hít vào phổi. Người hút thuốc trung bình đưa vào cơ thể 1 đến 2 mg nicotine mỗi điếu thuốc hút. Hút thuốc lá đưa nicotine một cách nhanh chóng đến não, trong vòng 10 giây sau khi hít vào. Tác dụng gây nghiện của nicotine một cách nhanh chóng đến não, trong vòng 10 giây sau khi hít vào. Tác dụng gây nghiện của nicotine chủ yếu là trên hệ thần kinh trung ương với sự có mặt của các thụ thể nicotine trên các tế bào thần kinh tại “trung tâm thưởng” ở hệ viền não bộ, các hóa chất trung gian dẫn truyền thần kinh bao gồm dopamin, serotonine, noradrenaline được phóng thích. Chúng gây ra nhiều tác động tâm thần kinh như là cảm giác sảng khoái, tâm trạng vui vẻ, tăng chú ý, tăng hoạt động nhận thức và trí nhớ ngắn hạn.

Não bộ nhanh chóng nhận ra rằng có thể dùng thuốc lá để kích thích bài tiết dopamin và như vậy khởi động quá trình hút thuốc lá kéo dài nhiều năm tháng. Hiệu ứng tâm thần kinh đó”.

Đặc biệt trong khói thuốc lá có khoảng 70 chất có tính chất gây ung thư, ví dụ như hợp chất thơm có vòng đóng, Benzopyrene hay các Nitrosamine. Các hoá chất này tác động lên tế bào bề mặt của đường hô hấp gây nên tình trạng viêm mạn tính, phá huỷ tổ chức, biến đổi tế bào dẫn đến dị sản, loạn sản rồi ác tính hoá.

Phòng chống đại dịch hút thuốc lá chính là kim chỉ nam trong cuộc chiến phòng bệnh không lây nhiễm ở các quốc gia hiện nay chính vì thế Tổ chức Y tế thế giới WHO đã đưa ra các chính sách về hạn chế hút thuốc. 

Thứ nhất: ChínhsáchMPOWER1: Giám sát việc hút thuốc lá và phòng ngừa.

Tăng cường đánh giá việc hút thuốc lá và những tác động của nó phải. Hiện tại, một nửa các nước trên thế giới, trong đó có hơn 2/3 là ở các nước đang phát triển, thậm chí không có dữ liệu tối thiểu về việc hút thuốc lá ở thanh niên và người trưởng thành.

Thứ hai:  Chính sách MPOWER 2: Bảo vệ người dân khỏi khói thuốc.

Hơn một nửa các quốc gia trên thế giới, với dân số chiếm gần 2/3 dân số thế giới được phép hút thuốc lá trong các cơ quan nhà nước, nơi làm việc và các môi trường trong nhà khác. Chính sách không khói thuốc ở nơi làm việc của một vài quốc gia công nghiệp đã làm giảm trung bình 29% tổng lượng tiêu thụ thuốc lá của nhân viên.

Thứ ba:  Chính sách MPOWER 3: Đưa ra những hỗ trợ giúp cai nghiện thuốc lá.

Trong số những người hút thuốc lá biết được tác hại của nó thì có tới 3/4 số này muốn bỏ thuốc. Các dịch vụ toàn diện giúp cai nghiện thuốc lá chỉ đáp ứng được cho 5% dân số thế giới. Người hút thuốc rất khó tự bỏ thuốc. Hầu hết người hút thuốc lá có thể bỏ thuốc nhờ sự giúp đỡ và hỗ trợ để vượt qua cơn nghiện. Hệ thống chăm sóc sức khỏe của quốc gia chịu trách nhiệm chính trong việc điều trị cai nghiện thuốc lá.

Thứ tư: Chính sách MPOWER 4: Cảnh báo cho người dân về tác hại của thuốc lá.

Các cảnh báo bằng hình ảnh trên bao thuốc lá có thể ngăn chặn việc hút thuốc lá nhưng mới chỉ có 15 nước, (tương đương 6% dân số thế giới) có đưa các cảnh báo bằng hình ảnh chiếm 30% diện tích bề mặt chính của bao thuốc.

Hơn 40% dân số thế giới sống ở các quốc gia không cấm sử dụng các thuật ngữ gây hiểu nhầm và lừa bịp như “Nhẹ”, “Ít hắc ín”, không thuật ngữ nào thể hiện chính xác việc giảm nguy cơ đối với sức khỏe.

Thứ năm:  Chính sách MPOWER 5: Cấm quảng cáo, khuyến mại, tài trợ của các công ty thuốc lá.

Khoảng một nửa số trẻ em trên thế giới sống ở các quốc gia không có quy định cấm phân phát thuốc lá miễn phí. Các nghiên cứu cấp quốc gia trước và sau cấm quảng cáo thuốc lá cho thấy lượng tiêu thụ thuốc lá giảm đến 16% sau khi cấm.

Thứ 6:  Chính sách MPOWER 6: Tăng thuế các sản phẩm thuốc lá.

Thông thường, tăng thuế thuốc lá lên 10% thì lượng tiêu thụ thuốc lá giảm 4% ở các nước có thu nhập cao và khoảng 8% ở các nước có thu nhập thấp và trung bình. Tăng 70%giá thuốc lá có thể ngăn chặn được 1/4 số tử vong do thuốc lá ở những người đang hút thuốc lá.