Về làng săn thú... nghe cách xem tướng chó săn

Bây giờ người làng Rẫy không còn đi săn thú nữa vì Nhà nước đã cấm săn bắt và thú rừng cũng không còn nhiều nữa. Những mùa săn bây giờ chỉ còn trong ký ức của những người thợ săn già.
Làng Rẫy, xã Tây Trạch, huyện Bố Trạch xưa nổi tiếng khắp vùng với nghề săn thú rừng. Những cánh rừng phía tây Bố Trạch đều in dấu chân thợ săn làng Rẫy, thời hoàng kim làng có đến 3 phường săn. Tuy nhiên, khác với nhiều phường săn, thợ săn làng Rẫy không dùng súng hay đặt bẫy mà chỉ dùng chó săn để phát hiện và rượt đuổi con thú đến mệt lã rồi bắt...

Mùa săn

Lật lại ký ức của những năm chinh chiến cùng rừng già để bắt thú, lão thợ săn già Hoàng Văn Bưu (82 tuổi) bộc bạch: “Cách đây hơn 50 năm, khi đó tui là một chàng trai trẻ ngoài 20 tuổi nhưng đã là chủ một phường săn nức tiếng có trên 10 thợ săn. Ngày đó, khắp dãy Trường Sơn này thú rừng còn nhiều vô kể, không có chuyến săn nào mà chúng tôi về tay không cả”

Ông Bưu kể, làng Rẫy tuy nức tiếng với nghề săn thú nhưng đây không phải là nghề mưu sinh nên mỗi năm các phường săn của làng chỉ tổ chức đi săn vào mùa xuân khi công việc đồng áng đã hoàn tất, trai tráng trong làng đã rỗi việc. Ăn Tết Nguyên đán xong, các chủ phường săn họp phường để chọn ngày ra quân đi săn. Thường thì chủ phường săn chọn giờ Mẹo và ngày Tuất để làm lễ xuất quân. Sau khi chọn được ngày, chủ phường làm một mâm nhỏ để cúng ngay tại cửa rừng, xin phép với thần rừng, thần núi đã làm kinh động và xin thần phù hộ bắt được con thú to.

Về làng săn thú... nghe cách xem tướng chó săn - ảnh 1

Thợ săn Hoàng Văn Bưu và chiến lợi phẩm còn sót lại của những mùa săn


Trong ký ức của ông Bưu, đó là những cuộc đi săn đầy hấp dẫn nhưng cũng hồi hộp đến ngộp thở. Trong tiếng tù và, tiếng chó săn sủa vang rừng là tiếng kêu xé lòng của những con thú lồng lộn như điên dại để tìm lối thoát. Những cuộc săn như vậy thường kết thúc khi con thú đã mệt lã, không còn sức để chạy nữa, bị đàn chó và thợ săn vây kín, đứng chờ chết. Nhưng nếu con thú đó đang nhỏ, hoặc đang mang thai thì người thợ săn ở làng Rẫy không bắt mà để lại cho rừng. Khi lượng thú săn được nhắm chừng đã được chia, chủ phường săn sẽ dừng chuyến đi săn...

Săn thú chỉ vừa đủ ăn là một quy ước của các phường săn làng Rẫy. Phường săn làng không bao giờ giết thú dự trữ để ăn dần và không bao giờ giết cả bầy thú – dù bầy thú chỉ có một vài con... Thế nên trong lễ cúng sau mỗi cuộc đi săn, chủ phường bao giờ cũng khấn với thần rừng rằng: “Chúng tôi chỉ xin thần rừng vừa đủ. Nếu giết hết giống của rừng sẽ là tội lớn, xin thần rừng hãy cứ trừng phạt chúng tôi.”

Mùa săn của những người thợ săn làng Rẫy kéo dài khoảng 3 tháng cho hết mùa xuân. Đến tháng 4 (âm lịch), khi gió Lào bắt đầu thổi, cũng là lúc bắt đầu vào vụ mùa thu hoạch vụ lúa thì mùa săn kết thúc.

Những chú chó cội

Do cái kiểu đi săn “nguyên thuỷ” của làng Rẫy, nên trong những cuộc đi săn những chú chó săn quyết định sự thành bại của chuyến đi. Thường thì mỗi phường săn ở làng Rẫy có từ 10 đến 12 con chó săn. Trong đàn chó săn đó, chỉ có một con đầu đàn gọi là chó cội. Chó cội có khả năng đánh hơi thú rừng cách xa từ 3 đến 4 km. Trong những cuộc săn, sau khi làm lễ cúng thần rừng xong, xác định cánh rừng cần săn, phường săn thả đàn chó săn vào rừng.

Đàn chó săn vào đó, đánh được hơi thú sẽ sủa loạn xạ, nhưng thường thì những người thợ săn chỉ chú ý đến động tĩnh của con chó cội. Chó cội bắt đầu sủa và dẫn đầu đàn chó tiến gần đến nơi con thú rừng ẩn nấp. Phường săn theo đàn chó săn cho đến khi phát hiện được con thú và cuộc rượt đuổi sẽ bắt đầu cho đến khi con thú mệt mệt lã, không thể chạy được nữa. Vì thế, thú rừng mà phường săn làng Rẫy thường hay bắt là hươu, nai, mang, nây và lợn rừng. Những loài thú như hổ, gấu thì không thể vì chó săn hễ nghe mùi của nó thì đã khiếp vía mà không dám sủa...

Về làng săn thú... nghe cách xem tướng chó săn - ảnh 2

Thợ săn Nguyễn Xuân Thi chỉ cách xem tướng chó săn cho phóng viên.


Nếu như ông Bưu là một thợ săn nổi tiếng bởi tài nhìn dấu chân biết được đó là con thú gì, kích thước và con đực hay con cái, thì ông Trịnh Xuân Thi (77 tuổi) được biết đến là một thợ săn chạy nhanh không biết mệt. Trong nhiều cuộc săn, chỉ mình ông Thi là người duy nhất theo kịp đàn chó săn. Ông Thi cũng là người có biệt tài xem tướng và huấn luyện chó săn cừ khôi. Theo ông Thi, thường thì trong 100 con chó con, gặp may ông mới chọn được một con chó săn được xem là chó cội. “Đặc điểm để nhận biết một con chó săn tốt thì nhiều lắm. Thường con chó săn tốt là con chó có chân to, người thon, lông mượt. Đặc biệt, khi đàn chó con đang ngủ mà con nào ngước mõm lên trên thì đó cũng là một trong những con chó biết săn...” – Ông Thi chia sẻ.

Con chó cội rất quan trọng, bởi vậy sau những cuộc săn chúng cũng được chia phần thịt thú rừng săn được. Hai chú chó được chia một phần thịt giống như người thợ săn. Thường ai sở hữu được chú chó cội sẽ tự đứng ra lập phường săn...

Ám ảnh với súng săn

Từ ngày Nhà nước cấm săn bắt và thú rừng cũng hiếm đi do nạn săn bắn trái phép thì những phường săn ở làng Rẫy cũng giải thể. Kiểu đi săn của làng Rẫy, dẫu “nguyên thủy” cũng là phạm pháp. Những thợ săn thế hệ như ông Bưu, ông Thi người già yếu, người đã thác về với cát bụi. Thế nhưng, ở cạnh làng Rẫy, nhiều phường săn vẫn tồn tại và họ dùng súng để tận diệt thú rừng.

Ông Thi kể rằng, cách đây chưa lâu, biết ông là một người biết xem tướng chó và huấn luyện chó săn cừ khôi, một nhóm thợ săn ở thị trấn Nông trường Việt Trung đã ra mời ông đi mua chó săn. Sau khi mua được chó, chủ phường săn đó mời ông Thi đi săn với họ. Máu nghề nổi lên, ông Thi theo họ vào rừng. Vào đến rừng rồi, ông Thi mới toá hoả, thì ra họ không đi săn kiểu như phường săn của làng ông. Hàng chục thợ săn của phường này, tay người nào cũng lăm lăm súng. Thôi thì đủ cả chủng loại, đã bắn là khó con nào chạy thoát.

Sau khi thả chó săn cho nó đánh hơi, đàn thợ săn lặng lẽ theo sau với những khẩu súng đạn đã lên nòng. Sau một tiếng “đùm” chát chúa, ông Thi theo đàn thợ săn tiến lại gần, một con gấu to gần nửa tạ nằm thoi thóp dưới gốc cây cổ thụ. Cả đời làm nghề thợ săn nhưng hôm đó ông Thi đã rùng mình và ám ảnh với cảnh tượng thoi thóp, máu me đầy mình của con thú và tiếng súng nổ chát chúa...

Sau lần đó, ông Thi đã thề không bao giờ đi săn với nhóm người ấy nữa. Nhiều lần họ cũng đã ra đến nhà nhờ ông đi tìm mua chó săn, nhưng ông cáo ốm...

“Bây giờ người ta dùng súng để săn thú cũng phải thôi, “có ăn” quá mà. Một con mang vừa vừa cũng đã vài triệu đồng. Heo rừng thì cứ mỗi kí hơn 200.000 đồng. Con kỳ đà bằng cổ tay cũng gần trăm nghìn đồng. Thú rừng vì thế bị họ tận diệt đến hết” – Người thợ săn già thở dài.

Theo Xuân Phú/ Báo Quảng Bình
* Tiêu đề do BTV Infonet đặt lại

SHB - nơi yêu thương lan tỏa, sự sẻ chia chạm đến trái tim

Giữa guồng quay cuộc sống, có những câu chuyện lặng lẽ nhưng ấm áp, có những bàn tay đưa ra đúng lúc, có những tấm lòng rộng mở đồng hành... Tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội (SHB), những điều tử tế vẫn luôn hiện hữu, chạm đến trái tim mọi người.

Diễn viên Võ Hoài Nam: 5 bố con luôn an tâm khi có bà xã quán xuyến

Diễn viên Võ Hoài Nam nói bao nhiêu năm nay bà xã kém 12 tuổi luôn là hậu phương lo lắng mọi thứ cho 5 bố con nên anh rất yên tâm.

Cô gái Nam Định vẽ tranh bằng 'đôi tay' đặc biệt, nuôi ước mơ thành họa sĩ

“Tôi không quyết định được hình hài mình sinh ra nhưng tôi có quyền chọn cách sống”, câu nói ấy đã trở thành động lực, giúp Thơm vượt qua giới hạn của cơ thể, dùng “đôi tay” đặc biệt vẽ lên cuộc đời đầy ý nghĩa.

Bố mẹ mất sớm, cô gái Hải Dương oà khóc khi được anh chị đưa đi ‘hỏi vợ’

Ngày anh chị nhận lời đứng ra lo chuyện cưới hỏi, cô gái Hải Dương xúc động đến bật khóc.

Cử nhân thất nghiệp về quê làm ông chủ vườn ‘cây tỷ đô’

Tốt nghiệp Trường Đại học Thể dục - Thể thao nhưng không xin được việc, anh Đỗ Trọng Học gác lại tấm bằng cử nhân về nhà trồng “cây tỷ đô”, thu nhập nửa tỷ đồng mỗi năm.

Niềm tự hào của người SHB

Ngân hàng SHB không chỉ là một tổ chức tài chính, mà còn là nơi nuôi dưỡng và lan tỏa những giá trị nhân văn cao đẹp, nơi mỗi cán bộ nhân viên tìm thấy niềm vui, sự gắn bó và tự hào.

Làm việc ở Hà Nội, nam giảng viên vẫn chọn về quê sống, mỗi ngày đi hơn 100km

Làm việc ở Hà Nội nhưng anh Thành vẫn chọn về quê sống 16 năm nay. Mỗi ngày, anh vừa đi vừa về hết hơn 100km.

Du lịch Cát Bà tăng trưởng hai con số nhờ điều gì?

20% là tỷ lệ tăng trưởng khách và doanh thu tới Cát Bà 2024. “Hòn đảo Ngọc” của miền Bắc đang trở thành điểm đến hút khách đáng mơ ước, nhất là khi hệ thống giao thông tới đảo ngày càng thuận lợi.

‘Dệt sắc Tết - Gắn kết Hà Nam’ khuấy động Sun Urban City

“Dệt sắc Tết - Gắn kết Hà Nam” như lời chào Xuân của chủ đầu tư Sun Group dành cho các đại lý phân phối, chuyên viên kinh doanh dự án Sun Urban City, đồng thời kích hoạt thị trường BĐS Hà Nam ngay những ngày đầu năm.

Địa điểm giải trí cảm giác mạnh cách Hà Nội 150km, giá vé chỉ 150.000 đồng

Nếu bạn đang tìm kiếm một địa điểm giải trí với những trò chơi cảm giác mạnh “cực đã” mà không quá xa Hà Nội, Công viên Rồng tại Sun World Ha Long chính là điểm đến lý tưởng, với giá vé đang áp dụng chỉ 150.000 đồng.