Vải thiều xuất ngoại

Nhiều lô hàng vải đã có mặt tại thị trường các nước thuộc Châu Âu, Châu Mỹ, Châu Úc và Châu Á. Đặc biệt, ở hai thị trường khó tính là Mỹ và Australia, vải thiều Việt Nam đã có “visa” để mở ra triển vọng nâng cao giá trị của quả vải Việt Nam.

Nhộn nhịp mùa vải thiều Lục Ngạn

Vào những ngày trung tuần tháng 6, khắp các ngả đường thị trấn Chũ (huyện Lục Ngan – Bắc Giang) như khoác trên mình một màu đỏ rực. Bà con nông dân từ các xã Cấm Sơn, Tân Sơn, Phong Vân, Sa Lý, Hồng Giang... tấp nập chở bằng xe máy những thùng vải thiều nặng hàng tạ đến các đại lý tiêu thụ dọc tuyến đường Quốc lộ 31.

UBND tỉnh Bắc Giang đã quy hoạch 100 ha và giao cho 109 hộ dân triển khai vùng trồng vải thiều theo tiêu chuẩn Global GAP tại xã Hồng Giang để phục vụ xuất khẩu. Ảnh: Thông Thiện.

Theo thống kê của UBND huyện Lục Ngạn, tuyến Quốc lộ 31 từ ngã ba Kim đến trung tâm thị trấn Chũ chỉ dài chừng 5k nhưng có đến hơn 1000 đại lý đăng ký thu mua vải thiều. Chị Nguyễn Giang, chủ một đại lý ở thị trấn Chũ cho biết:  “Mấy năm về trước, được mùa vải thì giá bị rớt thê thảm. Mùa vải thiều Lục Ngạn năm nay lạ lắm! Vừa được mùa mà giá bán lại cao nên cả bà con nông dân và thương lái chúng tôi đều hồ hởi lắm!”.

Đại diện cơ quan kiểm dịch (Bộ Nông nghiệp Mỹ) đến thăm vùng vải thiều sản xuất theo quy trình Global GAP tại xã Hồng Giang. Ảnh: Mạnh Minh.

Cái lạ của mùa vải thiều Lục Ngạn năm nay được anh Nguyễn Văn Mạnh, Chánh Văn phòng UBND huyện lý giải rằng: “Quả vải thiều Lục Ngạn đã có cơ hội tiếp cận nhiều thị trường nước ngoài như Mỹ, Australia, Hàn Quốc, Nhật Bản, Pháp... nên số lượng các công ty, doanh nghiệp đăng ký thu mua vải với UBND huyện tăng lên đáng kể so với năm ngoái. Có thị trường, nhiều người mua nên giá tăng lên cũng là điều dễ hiểu”.

Gia đình chị Phạm Thị Ngà (thôn Kép I, xã Hồng Giang) thu hoạch vườn vải rộng 1.7 ha sản xuất theo quy trình Global GAP phục vụ xuất khẩu vào thị trường Mỹ và Australia. Ảnh: Trịnh Bộ.

Theo giới thiệu của UBND huyện Lục Ngạn, chúng tôi về xã Hồng Giang, nơi được các cơ quan chức năng quy hoạch là vùng trồng vải chủ lực để xuất khẩu sang thị trường Mỹ và Australia. Những ngày này, vùng trồng vải phục vụ xuất khẩu tại xã Hồng Giang luôn đặt trong tầm kiểm soát nghiêm ngặt 24/7 và đang “nóng” lên từng ngày. 100 ha vải thiều được quy hoạch sản xuất vải xuất khẩu theo tiêu chuẩn GlobalGAP nằm trải dài dọc ba thôn Kép I, Ngọt và Phương Sơn thuộc xã Hồng Giang đang vào chính vụ nên cây vải nào cũng trĩu trịt quả chín đỏ lựng.

Suốt 5km từ ngã ba Kim đến trung tâm thị trấn Chũ trên Quốc lộ 31 luôn tấp nậpngười dân chở vải đến các đại lý tiêu thụ. Ảnh: Thông Thiện.

Trong vườn vải rộng 1.7 ha nhà anh Nguyễn Văn Lưu thuộc thôn Kép I đang có hơn 20 nhân công bận rộn thu hoạch để bàn giao đúng hạn lô hàng quả vải thứ 2 xuất khẩu sang Australia. Anh Lưu người đầm đìa mồ hôi khoe rằng: “Vải nhà tôi hái xong là lên máy bay đi Úc đấy!”.

Người dân Lục Ngạn phân loại chọn những quả vải to, mọng nước và không bị dập vỏ để phục vụ xuất khẩu. Ảnh: Thông Thiện.

Ông Giáp Văn Long, Trưởng thôn Kép I hồ hởi: “Xem ti vi, thấy quả vải của mình đã có mặt tại các siêu thị ở Pháp và ở Malaysia ai cũng vui sướng không thể tả được!”.

Vải thu mua được thương lái phân loại để xuất khẩu. Ảnh: Trịnh Bộ.

Mùa vải thiều năm nay, để trợ giúp người trồng vải quảng bá sản phẩm của mình, hàng tuần, UBND huyện Lục Ngạn gửi miễn phí 2 tấn vải thiều lên các chuyến bay thương mại trong nước và quốc tế để phục vụ khách đi máy bay. 

Tính đến thời điểm này, huyện Lục Ngạn đã gửi được 14 tấn vải trên các tuyến bay của Vietnam Airlines. Việc làm đơn giản thế hóa ra lại rất có hiệu quả vì nhờ đó mà quả vải thiều nhanh chóng được các nước biết đến.

Những tấm visa xuất ngoại của vải thiều Việt Nam

Để có được tin vui dồn dập từ những lô vải thiều xuất khẩu sang các thị trường lớn và khó tính, Việt Nam đã có những bước chuẩn bị kĩ càng từ nhiều năm về trước.

Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phối hợp cùng UBND Tp. Hồ Chí Minh, UBND tỉnh Bắc Giang và UBND tỉnh Hải Dương tổ chức Hội nghị Xúc tiến tiêu thụ vải thiều năm 2015. Ảnh: Thanh Vũ.

Đơn cử như từ ngày 12/9/2003, Việt Nam đã chính thức đề nghị Australia cho phép xuất khẩu trái vải tươi vào thị trường nước này. Tuy nhiên, Australia là thị trường đòi hỏi tiêu chuẩn cao về an toàn thực phẩm cũng như kiểm dịch thực vật nghiêm ngặt nhất thế giới, nên trái vải Việt Nam chưa có điều kiện tiếp cận.

Người dân huyện Lục Ngạn ứng dụng cách bảo quản bằng đá lạnh để quả vải có thể tươi từ 4 – 6 tuần theo công nghệ Israel. Ảnh: Thông Thiện.

Nhưng đến ngày 17/4/2015, Bộ Nông nghiệp Australia đã có thư chính thức gửi Cục Bảo vệ Thực vật Việt Nam thông báo về việc các doanh nghiệp có thể xin cấp phép nhập khẩu vải vào Australia. Và chỉ hai tháng sau đã có 17 tấn vải thiều do Công ty TNHH Thương mại dịch vụ Rồng Đỏ thu mua  đã  xuất  khẩu thành công sang thị trường Australia.

Đưa vải vào hệ thống chiếu xạ để diệt ký sinh trùng. Ảnh: Lê Quân.

Nói về sự kiện này, Đại sứ Australia tại Việt Nam Hugh Borrowman bày tỏ: “Thật tuyệt vời khi người tiêu dùng Australia có cơ hội nếm thứ quả ngon này ngay trong mùa vải 2015. Tôi chắc chắn người dân Australia sẽ đón nhận sản phẩm chất lượng cao và đầy hương vị này giống như người Việt đang được nếm các loại hoa quả tươi của Australia như nho, cam và cherry.”

Gần 1,2 tấn vải thiều Lục Ngạn (Bắc Giang) xuất khẩu sang Pháp đã được tiêu thụ rất nhanh tại 4 siêu thị ở thủ đô Paris và một siêu thị tại thành phố Toulouse (miền Nam nước Pháp). Ảnh: Bích Hà.

Còn đối với thị trường Mỹ, ngay từ tháng 10/2014, Bộ Nông nghiệp Mỹ đã quyết định cho phép nhập khẩu vải thiều và quả nhãn từ Việt Nam. Để vào được thị trường Mỹ, vải thiều phải đáp ứng được các tiêu chuẩn về vệ sinh an toàn thực phẩm rất nghiêm ngặt như: phải được trồng ở vùng đăng ký và được Cục Bảo vệ Thực vật (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) theo dõi để bảo đảm không có mầm bệnh; không chứa các loại thuốc bảo vệ thực vật bị cấm; trước khi xuất khẩu phải được chiếu xạ chống ký sinh trùng; mỗi lô hàng phải có chứng chỉ về an toàn thực phẩm của cơ quan Việt Nam và chứng chỉ nguồn gốc xuất xứ...

Vải thiều được bày bán tại các siêu thị lớn ở Thành phố Melbourne (Australia). Ảnh: Phạm Xuân Huy.

Chì vì những tiêu chuẩn nghiêm ngặt của thị trường Mỹ, các cơ quan chức năng Việt Nam đã có thời gian gần một năm để chuẩn bị cho quả vải lên máy bay đi nửa vòng Trái Đất. Tháng 3/2015, đại diện Cơ quan Kiểm dịch (Bộ Nông nghiệp Mỹ) đã đến thăm vùng vải thiều sản xuất theo quy trình GlobalGAP tại xã Hồng Giang.

Sau khi kiểm tra, Cơ quan Kiểm dịch Mỹ đã rất hài lòng và cấp 6 mã số cho các vùng trồng vải đủ điều kiện xuất khẩu vào thị trường Mỹ tại 3 thôn: Kép 1, thôn Ngọt và thôn Phương Sơn. Cuối tháng 5 vừa qua, Công ty TNHH Ánh Dương Sao đã thu mua 2 tấn vải đầu tiên tại huyện Lục Ngạn, sau đó vận chuyển vào Tp. Hồ Chí Minh thực hiện việc chiếu xạ tại Nhà máy chiếu xạ Sơn Sơn (Quận Bình Tân) để xuất khẩu vào thị trường Mỹ.

Ông Robert Guillermo kiểm dịch viên thuộc Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) trực tiếp đóng gói các thùng vải sau khi chiếu xạ. Ảnh: Lê Quân.

Tại Nhà máy chiếu xạ Sơn Sơn, các thùng nhựa đựng vải được đưa vào máy chiếu xạ quét bằng tia X-ray với liều lượng chiếu dao động từ 400  – 1000Gy. Công đoạn này có tác dụng nhằm tiêu diệt kí sinh trùng trên trái vải, đặc biệt là trứng, ấu trùng sẽ bị vô sinh, không gây ảnh hưởng đến trái vải, đảm bảo an toàn sức khỏe cho người tiêu dùng.

Ông Alex Aexopoulos, đại diện nhà nhập khẩu vải (Công ty Panasia Fresh - Úc) cho biết ông rất hài lòng về quy trình kiểm soát chất lượng của Việt Nam. Ảnh: Lê Quân.

Nếu là lô hàng xuất khẩu sang thị trường Mỹ, sau khi chiếu xạ xong sẽ có nhân viên người Mỹ kiểm tra lại một cách ngẫu nhiên một số thùng vải trước khi xuất đi; còn nếu lô hàng xuất khẩu sang Australia sẽ được chuyên gia của đối tác kiểm tra khi sản phẩm có mặt tại nước bạn.

Đại sứ Australia Hugh Borrowman (mặc comlpe) cùng nhân viên Đại sứ quán Australia tại Việt Nam nếm thử trái vải đầu mùa 2015. Ảnh: Đại sứ quán Australia tại Việt Nam.

Đến nay, cùng với vải thiều, các mặt hàng hoa quả Việt Nam đã có mặt tại hơn 100 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó riêng EU đã có 28 nước. Đây là một nỗ lực rất lớn của Việt Nam trong việc hướng thị trường xuất khẩu các mặt nông sản có thế mạnh sang thị trường các nước và khu vực có tiềm năng. 

Trong chiến lược này, chủ trương Việt Nam là sẽ đẩy mạnh vào các mặt hàng hoa quả chủ lực, có chất lượng cạnh tranh cao hoặc có sự khác biệt mà các thị trường chúng ta nhắm tới không có. Đặt biệt, vấn đề này sẽ đem lại hiệu quả vô cùng lớn đối với ngành nông nghiệp Việt Nam khi chúng ta hoàn tất việc đàm phán các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) song phương và đa phương với các đối tác. Và câu chuyện về quả vải thiều là một ví dụ điển hình.

Theo Báo ảnh Việt Nam