Trở về vùng cá chết

Tôi trở về Cương Giáng, xã Quảng Công, Quảng Điền, Thừa Thiên Huế sáng tháng năm. Trời nắng gắt dù mới 7h30' sáng.

Tôi vẫn có sở thích được đi qua Phá Tam Giang bằng con đò năm nao để được ngắm nhìn sông nước, để được thấy những con thuyền nhỏ của bà con đi bắt thủy sản. Con đò ngang chạy từ Sịa sang Vĩnh Tu vẫn cần mẫn đi về mặc cho chiếc cầu Tam Giang đã được xây bấy lâu nay. Thằng cháu tôi ra đón chú chở về nhà. 

Con đường chạy dài hàng km đỏ rợp bóng cờ, về đến đầu làng là băng rôn treo ngang cổng chào mừng ngày bầu cử sắp đến. Ngõ xóm, đường liên thôn đang được làm bổ sung khang trang và sạch sẽ. Thôn quê bình yên đến lạ!

Thay vội bộ quần áo, phóng xe máy ghé thăm bà con họ tộc, tôi gặp ngay anh Lâm Đức Duyên – Trưởng ban công tác mặt trận thôn. Nhấp hụm nước chè nóng hổi, nhìn tập hộ khẩu cùng bản photo anh vừa đến Ủy ban xã xác thực về, tôi hỏi:

- Mần chi mà hộ tịch nhiều rứa ?

Anh Duyên vui vẻ trả lời :"Vừa qua theo quyết định của Thủ tướng về việc hỗ trợ bà con ngư dân đang gặp khó khăn vì không đi biển được do hải sản biển chết hàng loạt, Ủy ban xã yêu cầu các hộ gia đình ngư dân khai báo trên cơ sở số người có trong hộ tịch để Nhà nước hỗ trợ gạo và tiền cho các chủ có ghe đi biển theo qui định".

Anh cho biết thêm: "Mấy ngày trước Hãng bia Huda cũng về hỗ trợ cho các hộ gia đình trong thôn mỗi hộ 10kg gạo, 01 thùng mỳ và 05 lít dầu ăn. MTTQ Huyện cũng hỗ trợ thêm cho các hộ nghèo mỗi hộ 500 ngàn đồng. Hiện tại trong thôn có 27 ghe đánh bắt cá ven bờ, bà con ngư dân tại thôn vẫn chưa đi biển vì có một vài thuyền đi về không bán được cá nên họ tạm nghỉ".

Tôi hỏi thêm :

- Thế ngoài biển cá còn chết không? Bãi biển đã được dọn sạch chưa?

- "Sạch sẽ rồi anh ạ, nhiều người dân đã xuống tắm, nước biển chừ đã trong xanh trở lại rồi" anh tự tin trả lời.

Chia sẻ niềm vui cùng anh về sự quan tâm của chính quyền địa phương và doanh nghiệp cho gần 600 hộ của xã, tôi chia tay anh để ra tham quan chợ Vĩnh Tu - nơi tiêu thụ phần lớn hải sản của bà con ngư dân hai xã Quảng Công và Quảng Ngạn.

Quang cảnh chợ không còn tấp nập như xưa do thiếu vắng nhiều gian hàng bán hải sản. Người dân chưa dám ăn vì còn e ngại nhiễm độc. Một vài tiểu thương có hải sản bắt được từ Phá Tam Giang còn bán được lẻ tẻ nhưng giá khá cao.

Sốt ruột vì ngư dân thôn quê mình chưa có ai đi biển, chiều cùng ngày tôi chạy ngay đến Ủy ban xã. Tiếp tôi là Bí thư Đảng ủy xã Quảng Công – Nguyễn Đính cùng Chủ tịch MTTQ xã – Anh  Lê Nguyên Sỹ.

Chia sẻ băn khoăn về việc bà con thôn Cương Giáng nghỉ cả tháng nay không đi biển trong khi đó nguồn thu nhập chính để nuôi sống gia đình trông vào nghề đánh bắt hải sản, mỗi chủ ghe ra khơi còn kèm thêm 3-4 lao động khác, anh Đính cho biết:

“Bà con thôn Tân Thành cùng một số thôn trong xã vẫn đi biển thường ngày, chiều nay khoảng 16h30' mời anh xuống bãi sẽ thấy đông như hội. Ở xã Quảng Công và riêng thôn Tân Thành, bà con đánh cá về cơ quan Y tế sẽ giám định chất lượng để người dân có thể sử dụng và bán ra thị trường”

Anh Sỹ cho biết thêm :

“Mỗi ghe đi biển về được 50 – 70kg cá, thu nhập cũng được trên dưới một triệu đồng. Bà con Tân Thành vẫn bám biển hàng ngày, cuộc sống cũng tạm ổn. Hiện tại chúng tôi đang hoàn tất danh sách gửi lên cấp trên để bà con sớm nhận được hỗ trợ theo quyết định của Chính phủ”

Trao đổi cùng các anh mới thấy rõ những thiệt hại to lớn từ việc ô nhiễm môi trường biển. Chỉ tính riêng việc hỗ trợ gạo cho một xã ven biển với 554 hộ gồm hơn 2400 nhân khẩu số gạo đã lên đến hơn 54 tấn chưa kể tiền hỗ trợ cho mỗi chủ ghe 5 triệu đồng. Con số này nhân lên với hàng trăm xã ven biển miền Trung thì Ngân sách đã tiêu tốn hàng trăm tỷ đồng.

Tâm sự cùng ngư dân tên Phước (Thôn Tân Thành) đang chuẩn bị ra khơi, anh tâm sự:” Chúng tôi vẫn phải ra khơi vì cuộc sống hàng ngày, có ngày được 5,7 chục ký cá, có ngày hơn và có ngày về không nhưng cũng không thể nghỉ từ sau ngày không còn cá chết”

Chứng kiến ngư dân gánh ghe xuống biển, nhìn hàng chục con thuyền lại rẽ nước ra khơi và khi những tạ cá chở về được sự hỗ trợ của xã trong việc kiểm định chất lượng trước khi mang ra tiêu thụ mới thấy Chính quyền nơi đây thực sự sâu sát và trách nhiệm với đời sống của bà con.

Quảng Công, ngày 18/5/2016