Tiếng Việt đang được dạy trong các trường học nước ngoài như thế nào?

Sinh viên khoa Việt Nam học tại Đại học quốc gia Kiev, Ucraina

Tiếng Việt trong các trường đại học

Tại Mỹ, nhiều trường đại học lớn đã đưa tiếng Việt vào giảng dạy, như Đại học Houston, Đại học California, Đại học Yale, Đại học Oriental, Đại học Washington, Đại học Oregon... Một số trường có chương trình trao đổi sinh viên với các trường tại Việt Nam như Đại học Hobart and William Smith, Đại học Oriental, Đại học Washington...

Theo thống kê, tại thành phố Houston, bang Texas, Mỹ có hàng chục nghìn người nói tiếng Việt, trong đó có những người châu Á, Úc, Đông Âu và Bắc Mỹ. Đây là ngôn ngữ nước ngoài được nhiều người sử dụng thứ hai tại Houston (sau tiếng Tây Ban Nha).

Tại Canada, đại học giảng dạy tiếng Việt nổi tiếng nhất là Học viện Konrad. Ở châu Âu, trường dạy tiếng Việt lâu đời nhất là Đại học Prague, với ngành "hot" Dân tộc học Việt Nam. Đại học L'Orientale (Italia), Đại học Humboldt, Đại học Hamburg, Đại học Passau (Đức), Đại học Fulbright (Anh)... đều là các trường có ngành Việt Nam học.

Tại Nga, sinh viên muốn nghiên cứu về tiếng Việt và Việt Nam học sẽ tìm đến Đại học Quốc gia Lomonosov. Tại Ucraina, tiếng Việt được dạy tại Đại học quốc gia Kiev. Ở Nhật Bản, sinh viên học tiếng Việt sẽ học tại trường Đại học ngoại ngữ Tokyo. Còn ở Hàn Quốc, điểm đến sẽ là Đại học ngoại ngữ Hankuk.

Tại khoa Việt Nam học, Đại học L'Orientale (Napoli, miền Nam nước Ý), sinh viên được học kiến thức cơ bản về xã hội và văn hoá Việt Nam, ngữ âm, ngữ pháp, từ vựng tiếng Việt.

Khoa Việt Nam học tại các trường đại học ở Châu Âu, Châu Mỹ thường cùng chung chuyên ngành Châu Á, trong đó có tiếng Trung, tiếng Thái, tiếng Nhật, tiếng Hàn. Thời gian gần đây, tại châu Âu và Mỹ, ngành học châu Á, trong đó có ngành Tiếng Việt, rất thu hút sinh viên.

Chương trình học trong lĩnh vực Việt Nam học được đánh giá là khó, cần sự kiên trì. Do vậy, điểm vào ngành này thường không cao. Tùy kỳ thi tuyển sinh vào đại học ở mỗi nước mà có những quy định xét tuyển khác nhau. Tại Đức, sinh viên học một năm đại học dự bị, sau đó tham gia "Kỳ thi đánh giá chất lượng tương đương". Khi có điểm thi, sinh viên sẽ nộp vào khoa Việt Nam học. 

Còn tại Hàn Quốc, từ năm 2016, trong số các môn ngoại ngữ thứ hai thi vào đại học, Bộ Giáo dục Hàn Quốc đã đưa thêm môn tiếng Việt. Bài thi gồm 30 câu hỏi trắc nghiệm, kiểm tra ngữ pháp, từ vựng, cách dùng từ trong tiếng Việt. Môn thi kéo dài trong 40 phút.

Tiếng Việt được dạy là song ngữ trong các trường phổ thông

Texas được coi là bang đầu tiên ở Mỹ đưa song ngữ Việt – Anh vào chương trình giảng dạy chính thức tại trường công. Năm 2010, họ tiến hành thử nghiệm đối với trường Stafford ở gần thành phố Houston và thu được kết quả tích cực.

Còn tại bang Oregon, theo điều tra dân số năm 2010, có hơn 26.000 Việt kiều sinh sống tại đây. Tại thành phố Portland (thuộc tiểu bang Oregon) có khoảng 520 học sinh là người gốc Việt. Thế nên, đây cũng là thành phố đi đầu trong công tác giảng dạy tiếng Việt tại trường công ở Mỹ.

Ngôi trường đầu tiên dạy tiếng Việt song song với tiếng Anh tại Portland là trường Roseway Heights. Để có thể đưa việc dạy tiếng Việt vào trường công là nhờ hai giáo viên Mỹ gốc Việt: Kim Vorasai và Tina Dang. Kim Vorasai di cư đến thành phố Portland từ khi 5 tuổi. Khi trở thành giáo viên, cô muốn làm gì đó để lưu giữ tiếng mẹ đẻ trong các thế hệ người Mỹ gốc Việt tiếp theo.

Năm 2014, cô và Tina Dang hoạt động tích cực để đưa chương trình song ngữ Anh – Việt vào giảng dạy tại trường Roseway Heights. Hai người dạy hai lớp mẫu giáo. Họ sử dụng tiếng Anh trong nửa ngày. Thời gian còn lại, các em buộc phải nói, viết bằng tiếng Việt.

Trước thành công của Roseway Heights, Sở Giáo dục Portland xem xét việc đưa tiếng Việt vào chương trình giảng dạy song ngữ tại các trường trong thành phố. Kế hoạch này nhận được sự ủng hộ lớn từ cộng đồng Việt kiều và Sở Giáo dục Portland đang xem xét để mở rộng chương trình dạy và học tiếng Việt từ mẫu giáo đến lớp 12.

Washington cũng là một trong những bang đi đầu trong việc đưa tiếng Việt vào giảng dạy tại các trường công. Trường tiểu học White Center Heights tại thành phố Burien là trường đầu tiên trong bang giảng dạy song ngữ Anh – Việt. Cụ thể, từ năm 2015, trường bắt đầu chương trình song ngữ Anh – Việt, các em học môn Toán và Khoa học bằng tiếng Việt và học bằng tiếng Anh với các môn xã hội và ngôn ngữ.

California là bang có nhiều người Việt sinh sống nhất. Các lớp dạy tiếng Việt khá phổ biến nhưng phải đến đầu năm 2015, chính quyền bang mới quyết định mở chương trình song ngữ tại trường Tiểu học DeMille ở thành phố Westminster.