Taliban không mất một xu vẫn sở hữu kho vũ khí ‘khủng’ của Mỹ

Lực lượng phiến quân Taliban đã cho công bố đoạn video về việc chiếm hữu nhiều trực thăng quân sự của quân đội Afghanistan vốn do Mỹ cung cấp và hoạt động ở sân bay Kandahar, nơi từng là một trong những căn cứ quân sự quan trọng nhất của Mỹ ở Afghanistan.

Trong đoạn video được Taliban công bố hôm 14/8, các tay súng phiến quân được nhìn thấy đang đi bộ quanh chiếc trực thăng quân sự Black Hawk do Mỹ sản xuất, nhưng đã được sơn theo màu của lực lượng không quân Afghanistan và nằm trong nhà kho của sân bay Kandahar. Một chiếc trực thăng Black Hawk khác cũng đã xuất hiện trong video và nằm gần đường băng sân bay.

Khi các tay súng Taliban bước sâu vào trong nhà kho còn có thêm 2 trực thăng quân sự do Nga sản xuất nằm tại đây. Hiện không rõ những chiếc trực thăng này bị bỏ lại tại nhà kho sân bay còn có thể bay hay không.

Bởi một chiếc trực thăng Black Hawk nằm trong nhà kho dường như đã được lưu kho thời gian dài và động cơ đã bị lấy đi. Còn 2 trực thăng của Nga đã bị mất cánh.

Một trong số tay súng Taliban nói trong video rằng, ở sân bay Kandahar có tổng cộng 5 chiếc trực thăng quân sự. Hiện chưa có nguồn tin nào có thể kiểm chứng số lượng chính xác máy bay và trực thăng còn lại ở sân bay Kandahar.

Theo các chuyên gia quân sự, Taliban đã sử dụng nhiều loại vũ khí mà lực lượng tịch thu được trong quá trình giao tranh với các lực lượng quân sự của chính phủ Afghanistan. Song những chiếc máy bay và trực thăng mà phiến quân tìm thấy hiện không còn giá trị sử dụng ngoài việc chúng chỉ còn mỗi vỏ ngoài.

Tuy nhiên, việc Taliban nhanh chóng đánh bại và giành quyền kiểm soát nhiều vùng lãnh thổ Afghanistan, cũng như không mất một xu nào mà vẫn nắm trong tay số lượng lớn vũ khí do phương Tây sản xuất đã chứng minh sức mạnh của phe phiến quân và khiến liên quân do Mỹ đứng đầu bất ngờ. Nhất là khi Taliban chiếm được cả thủ đô Kabul hôm 15/8, khi mà quá trình rút quân của Mỹ và các nước đồng minh còn chưa kết thúc theo kế hoạch trước ngày 11/9.  

Trước đó, Taliban cũng đã cho công bố nhiều đoạn video quay ở các thành phố khác nhau tại Afghanistan, sau khi lực lượng này giành được quyền kiểm soát từ quân đội chính phủ. Các tay súng Taliban đã chụp hình với những vũ khí đã tịch thu được, đồng thời dùng các phương tiện từng được điệp vụ và các lực lượng tinh nhuệ của chính phủ Afghanistan sử dụng để đi diễu phố. 

Trong số vũ khí bị Taliban chiếm hữu có nhiều phương tiện chiến thuật hay các xe bọc thép Humvee, cùng nhiều vũ khí loại nhỏ và đạn dược.

Được biết kể từ năm 2002, Washington đã cung cấp cho quân đội Afghanistan số lượng lớn vũ khí trong gói tài trợ quân sự trị giá tới 88 tỉ USD.

Giữa lúc quân đội Mỹ rút khỏi Afghanistan, các tay súng Taliban được nhìn thấy cầm trong tay nhiều vũ khí và thiết bị có nguồn gốc từ Mỹ nhưng đã bị hàng chục ngàn binh sĩ Afghanistan bỏ lại trong quá trình tháo chạy sau giao tranh.

“Chúng tôi đã cung cấp cho đối tác Afghanistan tất cả công cụ, tôi muốn nhấn mạnh là tất cả công cụ”, Tổng thống Joe Biden từng nhấn mạnh trong một tuyên bố nhằm bảo vệ quyết định rút quân đội Mỹ khỏi Afghanistan sau 20 năm tham chiến.

Ông Raffaello Pantucci, nhà nghiên cứu cấp cao tại Trường Nghiên cứu Quốc tế S Rajaratnam, nhận dịnh số vũ khí phương Tây mà Taliban tịch thu được không chỉ dùng để diễu phố ở Kabul, mà còn “tăng cường năng lực quản lý” của phe phiến quân ở các thành phố mà lực lượng này đã giành được quyền kiểm soát.

“Chuyện này là vô cùng nghiêm trọng. Rõ ràng, đây là món hời cho Taliban”, France24 dẫn lời ông Pantucci.

Cựu chỉ huy lực lượng đặc nhiệm Mỹ tham gia chiến dịch đánh bại Taliban vào năm 2001 là ông Jason Amerine cho biết thêm, Washington đã chuẩn bị tâm lý về việc nhiều vũ khí của Mỹ sẽ rơi vào tay Taliban, nhưng chuyện hàng loạt thành phố Afghanistan nhanh chóng rơi vào tay phe phiến quân chính là kịch bản thảm khốc nhất.

“Tình hình hiện tại là kịch bản tồi tệ nhất khi đưa ra quyết định cung ứng vũ khí”, ông Amerine nhấn mạnh.

Trên thực tế, việc nhiều lực lượng phiến quân và khủng bố bất ngờ trở thành chủ sở hữu của hàng loạt vũ khí do phương Tây sản xuất từng xảy ra ở Trung Đông. Cụ thể, sau khi Mỹ rút quân khỏi Iraq, nhóm khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS đã chiếm thành phố Mosul vào giữa năm 2014 và tịch thu nhiều súng và xe Humvee của Mỹ.

Không kích để phá hủy vũ khí bị Taliban chiếm hữu

Hồi tuần trước, trong bối cảnh Taliban nhanh chóng giành quyền kiểm soát trên lãnh thổ Afghanistan, quân đội Mỹ đã cho tiến hành không kích và mục tiêu là phá hủy số pháo và xe bọc thép mà phiến quân đã lấy từ quân đội Afghanistan.

Vào ngày 12/8, NBC News dẫn lời một quan chức quốc phòng Mỹ cho hay, giữa lúc Taliban chiếm ưu thế ở Afghanistan vào thời điểm Mỹ đang rút quân, quân đội Mỹ tiếp tục không kích để phá hủy số thiết bị quân sự mà Taliban giành được.

Taliban không mất một xu vẫn sở hữu nhiều vũ khí của Mỹ sau khi tịch thu từ quân đội Afghanistan. (Ảnh: AP)

Cũng theo NBC, Mỹ triển khai từ 1 – 5 cuộc không kích mỗi ngày mà chủ yếu bằng máy bay không người lái UAV để phá hủy các thiết bị quân sự do Mỹ cung cấp nhưng bị Taliban tịch thu từ quân đội và cảnh sát Afghanistan. Quan chức Mỹ giấu tên tiết lộ thêm, hàng loạt khẩu pháo và xe tăng cùng xe bọc thép kháng mìn và xe bọc thép chở quân Humvees đã bị Mỹ phá hủy trong các cuộc không kích.

Nhưng một quan chức quốc phòng Mỹ thừa nhận, dù những cuộc không kích của Mỹ có tác động tới một số mặt trận nhất định, nhưng không thể làm chậm tiến độ tấn công và giành ưu thế của Taliban.

Một quan chức quốc phòng Mỹ giấu tên dẫn thông tin từ cơ quan tình báo Mỹ hôm 11/8 cho hay, các tay súng Taliban có thể cô lập thủ đô Kabul trong vòng 30 ngày và chiếm toàn bộ lãnh thổ Afghanistan trong 90 ngày. 

Song trên thực tế, Taliban đã giành được thủ đô Kabul vào ngày 15/8, nhanh hơn những gì mà các cơ quan tình báo phương Tây dự báo.

Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani đã phải rời khỏi đất nước. Còn Mỹ nhanh chóng cho sơ tán dân thường cùng nhân viên ở đại sứ quán và đồng minh. Đại sứ quán Mỹ tại Kabul sẽ đóng cửa từ ngày 17/8.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken mới đây thừa nhận Washington đã dự đoán sai về Taliban và tình hình ở Afghanistan. 

“Thực tế là lực lượng của Afghanistan đã không thể bảo vệ đất nước. Điều đó xảy ra nhanh hơn chúng tôi dự đoán", ông Blinken nói với CNN.

Một số thành viên Quốc hội Mỹ đang yêu cầu chính quyền làm rõ nguyên nhân khiến cơ quan tình báo đánh giá sai tình hình thực tế ở Afghanistan. 

Taliban không đánh cũng thắng, hàng trăm quan chức và binh sĩ Afghanistan bỏ chạy

Taliban không cần tấn công vẫn giành được quyền kiểm soát nhiều khu vực quan trọng, giữa lúc hàng trăm quan chức và binh sĩ Afghanistan bỏ chạy. 

Minh Thu (lược dịch)