Hàng ngàn người tháo chạy, nhiều người lại tìm đường về Afghanistan

Trái với hàng ngàn người tìm cách đi sơ tán, nhiều người Afghanistan từng đi tị nạn nay muốn trở về nước sinh sống dù Taliban đã chiếm đóng phần lớn lãnh thổ.

Hàng chục chiếc xe tải chở đầy thảm, giường ngủ, quần áo và cả những chú dê đang chờ được thông quan tại cửa khẩu ở thị trấn biên giới Chamam của Pakistan. Trên những chiếc xe này có khoảng 200 người Afghanistan từng đi tị nạn sang Pakistan và họ đang hoàn tất các thủ tục cũng như chờ được phê duyệt để vượt biên trở về quê hương thông qua thị trấn biên giới Spin Boldak.

Sau khi Taliban chiếm được thủ đô Kabul vào ngày 15/8, hàng ngàn người dân Afghanistan trong cơn hoảng loạn đã nhanh chóng ra sân bay thành phố với hy vọng lên các bay sơ tán của Mỹ và nhiều quốc gia châu Âu. Tình trạng này khiến sân bay Kabul rơi vào cảnh hỗn loạn suốt nhiều ngày qua.

Trong khi hàng ngàn người trốn chạy khỏi Afghanistan, nhiều người lại tìm đường trở về quê hương sinh sống dưới thời Taliban. (Ảnh: Bangkok Post)

Tuy nhiên, sau khi Taliban nắm quyền ở Afghanistan, nhiều người dân Afghanistan từng đi tha hương thì nay lại muốn trở về quê nhà để sinh sống. Họ cho rằng, Taliban có thể mang lại sự ổn định cho đất nước Afghanistan.

“Trong thời gian chiến tranh và đầy khó khăn, chúng tôi đã rời bỏ Afghanistan. Nhưng nay tình hình ổn định, chúng tôi muốn trở về Afghanistan”, CNA dẫn lời anh Molavi Shaib, một công dân Afghanistan đang đứng đợi ở biên giới Pakistan chia sẻ muốn về nước sau thời gian đi tị nạn.

Khu vực nằm giữa thị trấn biên giới Spin Boldak của Afghanistan và thị trấn Chaman của Pakistan là tuyến đường thương mại nhộn nhịp với hàng ngàn người qua lại mỗi ngày. Tuy nhiên, do số lượng người Afghanistan tháo chạy khỏi sự thống trị của Taliban gia tăng nhanh chóng, chính quyền Pakistan đang cho tăng cường an ninh ở vùng biên giới.

“Nhiều người muốn trở lại Afghanistan, nhưng các quan chức Pakistan không cho phép. Chúng tôi đề nghị chính phủ Pakistan cho phép chúng tôi đi qua biên giới, bởi Afghanistan không còn chiến tranh nữa”, công dân Afghanistan có tên Muhammad Nabi nói.

Cũng theo anh Nabi, “Chúng tôi có nhà cửa và có cả vợ và các con đang chờ đợi, do đó, chúng tôi muốn trở về Afghanistan”.

Pakistan là nơi lánh nạn của hơn 2 triệu người Afghanistan kể từ khi chiến tranh bùng nổ ở Afghanistan cách đây hơn 40 năm. Song nhiều người tị nạn Afghanistan từng cho biết, họ cảm thấy không được chào đón ở Pakistan và không có cơ hội được tuyển dụng cũng như hưởng các quyền công dân. Nhiều người còn cho rằng, họ trở thành con tốt trong bàn cờ đổ lỗi lẫn nhau giữa chính phủ Pakistan và Afghanistan. Khi mà lâu nay, Kabul và Islamabad vẫn cáo buộc nhau tài trợ cho các nhóm phiến quân cực đoan.

Những người dân Afghanistan từng đi tị nạn nay trở về nước cho biết họ tin cuộc sống ở quê hương sẽ tốt đẹp hơn.

“Tôi đang trên đường trở về Ghazni. Chúng tôi hạnh phúc vì được trở về nhà. Trở về và định cư là chuyện tốt”, một công dân Afghanistan có tên Wali Ur Rahman cho hay.

Những chia sẻ của anh Rahman hoàn toàn trái ngược với hình ảnh đang diễn ra ở sân bay Kabul, nơi hàng ngàn người vẫn cố chen lấn và tìm mọi cách để vào trong khu vực sân bay với hy vọng có chỗ ngồi trên máy bay để rời bỏ Afghanistan, cũng như thoát khỏi sự cai quản của Taliban. Thậm chí, một số người đã thiệt mạng khi cố tình bám vào bên ngoài máy bay và bị rơi xuống đất trong quá trình máy bay cất cánh khỏi sân bay Kabul.

Nhiều người bỏ trốn khỏi Afghanistan lo sợ bị Taliban trả thù vì họ từng có thời gian làm việc cho chính phủ nước ngoài trong cuộc chiến chống lại phe phiến quân suốt 20 năm qua.

Đáng nói, theo CNN, trong cuộc họp báo hôm 24/8, phát ngôn viên của Taliban Zabiullah Mujahid tuyên bố tổ chức này sẽ không tiếp tục cho phép di tản người Afghanistan và cấm họ tới sân bay Kabul.

Ông Mujahid cho biết người nước ngoài vẫn được đến sân bay. Song những người Afghanistan đang có mặt bên ngoài sân bay Kabul phải về nhà và sẽ không bị chính quyền mới trả thù.

Phát ngôn viên của Taliban cũng cho biết, một khi an ninh được tái thiết lập, phụ nữ Afghanistan có thể trở lại làm việc như bình thường, đồng thời kêu gọi người Afghanistan ở lại để giúp tái thiết đất nước thông qua chuyên môn của họ.

Ông Mujahid phủ nhận những thông tin cho rằng, các tay súng Taliban đang lục soát từng nhà để tìm kiếm mục tiêu trả thù.

Taliban đồng thời cam kết các đại sứ quán nước ngoài và cơ quan viện trợ vẫn sẽ được phép mở cửa hoạt động. Tuy nhiên, nhiều người tỏ ý nghi ngờ về cam kết của Taliban.

Tại Mỹ, khi được hỏi về tuyên bố của Taliban, thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki nhấn mạnh hy vọng chuyện này không ảnh hưởng tới những công dân Afghanistan được Mỹ ưu tiên đưa đi sơ tán.