Thanh tra lộ nhiều ngân hàng che giấu nợ xấu, thua lỗ BĐS

Ngày 27-12, tại TP.HCM Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chi nhánh TP.HCM đã tổ chức Hội nghị triển khai nhiệm vụ ngành ngân hàng năm 2014 trên địa bàn TP.HCM.

Ông Nguyễn Văn Dũng – Phó Giám đốc kiêm Chánh thanh tra NHNN chi nhánh TP.HCM công bố kết quả thanh tra, kiểm tra hệ thống ngân hàng trên địa bàn TP.HCM năm 2013. Theo đó, địa bàn TP.HCM có 2.104 điểm hoạt động của các tổ chức tín dụng (TCTD). Năm 2013 thực hiện 126 cuộc thanh tra, kiểm tra, tăng 102 cuộc so với năm 2012. Qua đó, thanh tra đã phát hiện 7 nhóm vấn đề nổi cộm. 

Huy động vốn thị trường 1 (giữa ngân hàng và doanh nghiệp, dân cư) ở một số TCTD sai phạm, cạnh tranh không lành mạnh. Ảnh minh họa: IT

Về tín dụng, nhiều TCTD còn vi phạm quy chế, điều kiện, giới hạn cho vay, thẩm định sơ sài, cho vay đảo nợ dưới nhiều hình thức, tập trung cho vay nhóm khách hàng vượt quá tỷ lệ quy định, cho vay đầu tư vào một dự án có khả năng rủi ro, tài sản đảm bảo thiếu tính chất pháp lý, khả năng thu hồi nợ kém, tiềm ẩn nhiều rủi ro. 

Một số TCTD không phân loại nợ đúng quy định, che giấu nợ xấu, không trích lập dự phòng rủi ro đầy đủ. Do đó không phản ánh đúng chất lượng tín dụng và kết quả kinh doanh. Qua thanh tra, tỷ lệ nợ xấu thực chất tăng cao hơn so với số liệu báo cáo; kết quả kinh doanh giảm thậm chí lỗ nếu trích lập dự phòng rủi ro đầy đủ. Từ đó ảnh hưởng làm cho vốn điều lệ giảm khi kết quả kinh doanh lỗ.

Ngoài ra, một số khoản đầu tư tài chính, khoản góp vốn mua cổ phần của một số TCTD chưa hiệu quả, khả năng thu hồi thấp đối với một số trái phiếu doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực nhạy cảm như bất động sản, chứng khoán…

Một số TCTD vi phạm tỷ lệ sở hữu cổ đông, cổ phần, còn tình trạng sở hữu chéo, một số tỷ lệ an toàn hoạt động chưa hiệu quả.

Huy động vốn thị trường 1 (giữa ngân hàng và doanh nghiệp, dân cư) ở một số TCTD sai phạm, cạnh tranh không lành mạnh. Còn hiện tượng lách trần lãi suất dưới nhiều hình thức. Đối với thị trường 2 (thị trường liên ngân hàng), tình trạng vay và gửi lẫn nhau nhiều vòng làm tăng tổng tài sản ảo.

Trong hoạt động kinh doanh vàng, giữ hộ vàng, nhiều đơn vị chưa có giấy phép, còn tình trạng trả phí cho người gửi vàng.

Cuối cùng, chất lượng hội đồng quản trị, ban điều hành vẫn còn yếu ở một số TCTD. Hệ thống kiểm soát, kiểm toán nội bộ còn yếu, chưa đáp ứng được yêu cầu nên đã để xảy ra một số sai phạm ở các TCTD.

Từ những sai phạm nêu trên, thanh tra NHNN chi nhánh TP.HCM đã ra 46 quyết định xử phạt đối với 44 đơn vị với tổng số tiền phạt là 667 triệu đồng.

Về tái cơ cấu TCTD, hiện 14 ngân hàng TMCP có hội sở chính trên địa bàn được chia thành 3 nhóm. Nhóm ngân hàng có tình hình tài chính lành mạnh gồm 10 ngân hàng; nhóm ngân hàng yếu kém có tổ giám sát của NHNN từ năm 2012 và đã được Thống đốc NHNN phê duyệt đề án tái cấu trúc gồm 2 ngân hàng và 2 ngân hàng thuộc nhóm được xác định yếu kém phải xây dựng phương án cơ cấu lại sau khi có quyết định thanh tra.

Ở thời điểm hiện tại, có tổng cộng 10 ngân hàng đã được Thống đốc NHNN phê duyệt đề án tái cấu trúc, số còn lại đang trong quá trình xem xét.

TS Trần Du Lịch – Phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM đánh giá hai năm trước, nhiều ngân hàng đứng trước nguy cơ sụp đổ, nhưng nay đã đạt được sự bền vững. Các biện pháp hành chính mà NHNN dùng để can thiệp thị trường trước đây bị phê phán thì nay gần như không cần phải dùng đến, việc điều hành dần hướng tới theo tính thị trường.

Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thị Hồng cũng nhận định, bức tranh kinh tế của thành phố ngày càng sáng lên, trong đó có sự đóng góp không nhỏ của ngành ngân hàng. Trong bảng số liệu của ngành ngân hàng, con số huy động vốn đạt khá cao với 1,1 triệu tỷ đồng, tăng 11% so với cuối năm 2012. Đây là nguồn vốn hết sức quan trọng để góp phần tăng trưởng kinh tế. Đáng chú ý, tiền gửi cư dân đạt tỷ lệ tăng cao nhất (tăng 19,5% và chiếm 55% tổng vốn huy động), điều này thể hiện lòng tin của người dân đối với hệ thống ngân hàng. Tín dụng tập trung vào lĩnh vực sản xuất kinh doanh (chiếm 83% tổng dư nợ) cho thấy tín dụng đã được cải thiện đáng kể về chất lượng và hiệu quả.