Thành công từ mô hình đồng đẳng trong phòng chống mại dâm

Mô hình được xây dựng để giúp hội viên nâng cao nhận thức về phòng chống tệ nạn xã hội (TNXH), HIV/AIDS, tiếp cận cơ hội chuyển đổi nghề nghiệp và mỗi một hội viên sẽ là một tuyên truyền viên phòng, chống TNXH đến tận cơ sở.

Các thành viên của nhóm đều là những người từng nghiện ma túy, hoạt động mại dâm, nhiễm HIV/AIDS. Nhiệm vụ của họ là thực hiện công tác truyền thông thay đổi hành vi cho các đối tượng nguy cơ cao, trong đó chủ yếu là nhóm mại dâm.

Mô hình hoạt động của các nhóm đồng đẳng được bố trí các thành viên được chia thành nhóm hoạt động 2 người, tối thiểu mỗi nhóm phải tiếp cận tư vấn cho 5 khách hàng/tuần. Ngoài ra, trong một tháng, mỗi cặp thành viên của nhóm phải giới thiệu thành công được 2 khách hàng đến phòng tư vấn xét nghiệm tự nguyện (Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh) để được tư vấn và xét nghiệm HIV.

Để triển khai các hoạt động can thiệp giảm tác hại cho nhóm có nguy cơ cao, các thành viên của nhóm được trang bị các kiến thức liên quan về phòng chống HIV/AIDS, kỹ năng thương thuyết thực hành hành vi an toàn tình dục, tiêm chích ma túy… Các thành viên còn được cấp bao cao su và tài liệu truyền thông để phát cho khách hàng. Trung bình mỗi năm, nhóm đã phân phát miễn phí khoảng 200 ngàn bao cao su cho các nhóm đối tượng nguy cơ cao với HIV/AIDS. Các thành viên nhóm giáo dục đồng đẳng còn giới thiệu nhiều khách hàng đi khám và điều trị các bệnh lây truyền qua đường tình dục, vận động nhiều đối tượng hành nghề mại dâm hoàn lương…

Nhóm đối tượng nghiện ma túy và hành nghề mại dâm có nguy cơ cao lây nhiễm HIV/AIDS vì vậy các thành viên của nhóm đồng đẳng có nhiệm vụ là cầu nối để giúp họ và các tổ chức phòng chống bệnh xã hội trong đó có HIV/AIDS.

Tại Thừa Thiên Huế, mô hình “Đồng đẳng” đầu tiên được thành lập từ năm 2012 ở TP. Huế. Ban đầu có 15 chị em, đến nay mô hình này được nhân rộng trên địa bàn thị xã Hương Thủy và Hương Trà, với khoảng 76 hội viên sinh hoạt đều đặn. Quá trình sinh hoạt với nhiều nội dung phong phú, như: tập trung vào việc đẩy mạnh các hoạt động tư vấn sinh kế, tuyên truyền, vận động quần chúng Nhân dân tham gia phòng ngừa, đấu tranh chống TNXH, tệ nạn mại dâm tại cộng đồng và góp phần phòng chống hoạt động của các loại tội phạm.

Đến nay, hoạt động của các nhóm “Đồng đẳng” được duy trì thường xuyên, nề nếp và đạt được một số kết quả nhất định. Từ các buổi sinh hoạt hàng tháng, các nội dung tư vấn việc làm, nghề nghiệp, sức khỏe và cách phòng chống bệnh thường xuyên được thực hiện. Các nhóm “Đồng đẳng” tổ chức hơn 70 buổi tuyên truyền, tư vấn cho 750 lượt nhân viên nữ ở 102 cơ sở kinh doanh dịch vụ, tổ chức 4 lớp tập huấn về phòng chống TNXH, phòng chống mua bán người, phòng chống bạo hành; cung cấp thông tin về các hành vi xâm hại quyền của người lao động tại các cơ sở kinh doanh dịch vụ góp phần giúp các cơ quan nhà nước có những biện pháp chấn chỉnh, uốn nắn kịp thời. Hoạt động của các nhóm thời gian qua đã góp phần tích cực trong việc phòng ngừa các loại TNXH, nâng cao kiến thức chung cho các nhân viên làm việc tại các cơ sở kinh doanh; đồng thời tác động trực tiếp đến chủ cơ sở kinh doanh về các vấn đề liên quan đến đảm bảo quyền lợi của người lao động và chấp hành nghiêm quy định của pháp luật.

Nhờ có nhóm giáo dục mà những người làm công tác phòng, chống HIV/AIDS nắm bắt được các nguy cơ thường xuyên xảy ra của nhóm mại dâm, ma túy. Qua đó, các trung tâm phòng chống tệ nạn xã hội có thể tổ chức các hoạt động giám sát, tuyên truyền, giảm đáng kể tỉ lệ lây nhiễm HIV trong nhóm đối tượng mại dâm và ma túy.

Khánh Ngọc