Tháng 4, độ mặn trên các sông ở ĐBSCL có khả năng giảm dần

Đó là dự báo đã được TT DBKTTV TƯ đưa ra trong bản tin về diễn biến dòng chảy sông Mê Công ngày 3/4.

Bản tin cho biết: Theo số liệu đo đạc 3 năm gần đây (2014-2016), mực nước tại trạm Chiang Saen (Thái Lan) đều gia tăng trong giai đoạn từ giữa tháng 2 đến giữa tháng 3. Tuy nhiên sự gia tăng mực nước này có độ trễ qua các năm, như năm 2014 mực nước tại trạm Chiang Saen bắt đầu tăng từ ngày 13/2, năm 2015 ngày 4/3 và 2016 là ngày 12/3. Như vậy, năm nay ngoài việc thiếu hụt dòng chảy từ mùa lũ thì việc xả nước trễ hơn của các hồ thủy điện vùng thượng nguồn cũng là một nguyên nhân gây thiếu hụt dòng chảy về ĐBSCL. Việc này cũng cho thấy, trong mùa khô nguồn nước thượng lưu sông Mê Công phụ thuộc khá nhiều vào việc vận hành hồ thủy điện, cũng theo đường quá trình mực nước tại trạm này việc vận hành xả nước vào mùa khô của các thủy điện phía Trung Quốc là thường niên chỉ có điều khác nhau về thời gian xả và lưu lượng xả.

Từ tháng 10/2015 đến giữa tháng 1 năm 2016, mực nước tại trạm Chiang Saen luôn thấp hơn trung bình nhiều năm (TBNN) và thấp hơn cùng kỳ năm 2014, 2015 rất nhiều; từ giữa tháng 1 đến đầu tháng 3/2016 mực nước tại trạm đã có sự gia tăng nhưng không đánh kể, trong giai đoạn này mực nước đã cao hơn TBNN nhưng vẫn thấp hơn cùng kỳ 2014, 2015, ngoại trừ 2 đợt gia tăng vào cuối tháng 1 và cuối tháng 2 trong thời gian ngắn; từ ngày 12/3 mực nước bắt đầu tăng từ 2,22m lên 2,49m và từ ngày 13/3 đến nay dao động từ 3,0-3,34m.

Hiện tại, mực nước trên dòng chính sông Mê Công có dao động nhỏ, tại các trạm chính ở vùng thượng và trung lưu sông Mê Công đang ở mức cao hơn TBNN từ 0,5-2,0m, các trạm vùng hạ lưu sông Mê Kông cao hơn TBNN từ 0,01- 0,2m.

Chế độ dòng chảy tại Biển Hồ (Campuchia): Mực nước tại trạm Prek Kdam (gần Biển Hồ) từ tháng 10/2015 đến khoảng ngày 15/2/2016 cho thấy diễn biến mực nước luôn ở mức thấp hơn TBNN và cùng kỳ 2014, 2015 rất nhiều, giai đoạn từ giữa tháng 2 đến nay mực nước đang xấp xỉ cùng kỳ năm 2015 nhưng vẫn thấp hơn TBNN và cùng kỳ 2014.

Chế độ dòng chảy đầu nguồn sông Cửu Long: Từ tháng 10/2015 đến giữa tháng 1 năm 2016 mực nước đầu nguồn sông Cửu Long (tại Tân Châu và Châu Đốc) luôn thấp hơn TBNN và cùng kỳ 2014, 2015; từ giữa tháng 1 đến nay mực nước ở mức tương đương năm 2014, 2015, tuy nhiên thời kỳ đầu tháng 2 (từ 2-10/2) mực nước tại khu vực này chịu ảnh hưởng một đợt triều cường mạnh, đỉnh triều của đợt này cao hơn đỉnh triều năm 2014, 2015.

Dòng chảy đầu nguồn sông Cửu Long tại trạm Tân Châu, Châu Đốc trong tháng 1-2/2016 luôn thấp hơn năm 2015 từ 26-45%. Thiếu hụt dòng chảy từ thượng nguồn về, triều cường mạnh chính là nguyên nhân gây nên đợt xâm nhập mặn kỷ lục đầu tháng 2 vừa qua. Từ đầu tháng 3 đến ngày 28/3, tại Tân Châu vẫn tiếp tục thiếu hụt so với cùng kỳ 2015 (13%), tại Châu Đốc đã có sự tăng nhẹ 2% so với 2015; từ ngày 29/3 lưu lượng dòng chảy tại Tân Châu và Châu Đốc đã có sự gia tăng.

Hiện tại mực nước tại Tân Châu, Châu Đốc đang trong thời kỳ triều kém, mực nước cao nhất ngày 31/3 tại Tân Châu: 1,01m, Châu Đốc: 1,18m; lưu lượng trung bình ngày 31/3 tại Tân Châu khoảng 3150m3/s, thấp hơn cùng kỳ 2015: 20%, tại Châu Đốc khoảng 609m3/s, cao hơn 2015: 2%.

Nhận định trong thời gian tới

Mực nước tại trạm Chiang Saen đang duy trì từ 3,2-3,3m (tương đương lưu lượng khoảng 2200-2300m3/s ).

Dòng chảy tại các trạm trên dòng chính sông Mê Công đang tăng chậm. Dự báo khoảng 3-4 ngày nữa (khoảng 4-5/4) lưu lượng tại Tân Châu và Châu Đốc có khả năng đạt mức cao nhất với lưu lượng trung bình ngày tại Tân Châu khoảng 3200-3500m3/s, Châu Đốc khoảng 600-750m3/s. Theo quy luật dòng chảy các năm gần đây thì hồ chứa từ Trung Quốc còn tiếp tục xả, do đó giá trị lưu lượng này khả năng còn tiếp tục duy trì đến cuối tháng 4. Tuy nhiên lưu lượng lớn nhất tại trạm Tân Châu (sông Tiền) vẫn thấp hơn cùng kỳ năm 2014 và 2015; tại trạm Châu Đốc (sông Hậu) tương đương 2015, nhưng thấp hơn năm 2014.

Do lưu lượng từ thượng nguồn sông Mê Công về đầu nguồn sông Cửu Long gia tăng, mực nước đỉnh triều từ nay đến đầu tháng 5 có xu thế giảm dần, dự báo từ nay đến hết tháng 4 độ mặn có khả năng giảm dần trên các sông ở ĐBSCL. Riêng hệ thống sông Đồng Nai, Vàm Cỏ và vùng bán đảo Cà Mau-Kiên Giang độ mặn cao nhất khả năng sẽ xuất hiện vào nửa đầu tháng 4 sau đó giảm.

Ranh mặn 4g/l cao nhất trong tháng 4 ở khu vực cửa sông Tiền, sông Hậu có khả năng lùi xa hơn so với tháng 3 từ 10-15km nhưng vẫn sâu hơn TBNN và năm 2015; riêng khu vực sông Vàm Cỏ ranh mặn 4g/l tiếp tục lấn sâu vào 90-100 km, sâu hơn TBNN và năm 2015 khoảng 10-15 km.

Dự báo tình hình khí tượng thủy văn và xâm nhập mặn từ 2-8/4:

Ở thượng nguồn sông Mê Kông có mưa vài nơi, lượng mưa dưới 5mm, vùng hạ lưu sông Mê Kông và Nam Bộ phổ biến không mưa.
Nhiệt độ khu vực miền Đông Nam Bộ thấp nhất phổ biến từ 22-24 độ, cao nhất từ 34-36 độ, có nơi 37 độ; khu vực miền Tây Nam Bộ nhiệt độ thấp nhất phổ biến phổ biến từ 24-26 độ, cao nhất từ 32-35 độ.
2.2. Thủy văn
2.2.1. Thượng nguồn sông Mê Kông
Mực nước thượng lưu sông Mê Kông có dao động nhỏ và ở mức cao hơn TBNN từ 0,5 – 2,0m. Mực nước hạ lưu sông Mê Kông ở mức cao hơn TBNN từ 0,02- 0,2m.

Đầu nguồn sông Cửu Long
Dòng chảy tại các trạm trên dòng chính sông Mê Công đang tăng chậm. Dự báo khoảng 3-4 ngày nữa (khoảng 4-5/4) lưu lượng tại Tân Châu và Châu Đốc có khả năng đạt mức cao nhất với lưu lượng trung bình ngày tại Tân Châu khoảng 3200-3500m3/s, Châu Đốc khoảng 600-750m3/s. Mực nước trên sông Tiền và sông Hậu có khả năng đạt mức cao nhất vào cuối tuần. Mực nước cao nhất tuần tại Tân Châu ở mức là 1,30m, tại Châu Đốc 1,40m và cao hơn cùng kỳ năm 2015 khoảng 0,1-0,15m.
Mực nước triều vùng cửa sông Nam Bộ
Trong các ngày tiếp theo từ 02-08/04/2016, mực nước triều cao nhất tại hai trạm đều có xu thế tăng so với tuần trước, tại trạm Sài Gòn thủy triều cao nhất ở mức 3,7m còn tại trạm Định An 4,2m đến cuối tuần sau. So với cùng thời kì này vào năm ngoái thì mực nước triều tại hai trạm đều tăng lên đáng kể đổi, ở trạm Sài Gòn cao hơn 20cm, còn ở trạm Định An mực nước cao hơn khoảng 30cm. So với thủy triều cao nhất trong năm, thủy triều ở Sài Gòn và Định An thấp hơn khoảng 0,3-0,4m.
Xâm nhập mặn
Độ mặn tuần tới sẽ giảm trong những ngày đầu tuần sau tăng trở lại. Độ mặn lớn nhất tuần ở mức xấp xỉ hoặc nhỏ hơn độ mặn tuần vừa qua tại hầu hết các trạm.