Tăm tre được làm ra như thế nào?

Chúng ta biết đến tăm như là một hình thức vệ sinh răng miệng có từ thời xa xưa. Tăm ở Việt Nam được làm bằng nhiều chất liệu khác nhau như tre, nứa, gỗ mềm, giang, tinh bột ngô… Ở nước ngoài, nhiên liệu chủ yếu để làm tăm là các thân cây gỗ mềm.

Tăm cũng có khá nhiều hình thức: tăm tròn, nhẵn hai đầu hoặc nhọn hai đầu; tăm thân dẹt nhọn hai đầu; tăm thân tròn nhọn một đầu để sử dụng trong việc xiên nướng thực phẩm…

Việc tạo ra những chiếc tăm khá đơn giản, không có gì cầu kỳ và phức tạp. Đơn sơ nhất, người ta có thể dùng dao gọt một khúc thân mộc (gỗ, tre, giang, nứa…) để tạo ra hình dáng cơ bản nhất của chiếc tăm là tròn, nhọn hoặc không nhọn ở hai đầu.

Tăm tre. Ảnh minh họa: Internet.

Tuy nhiên, hiện nay các công nghệ hiện đại cho phép sản xuất tăm dưới quy mô công nghiệp. Cũng nhờ máy móc, những chiếc tăm cũng được “chải chuốt” và đầu tư nhiều hơn cho chất lượng cũng như hình thức. Hiện ở Việt Nam, người ta chuộng một loại tăm mới làm từ giang – một cây họ tre có độ mềm dẻo cao, dễ trồng hơn tre. Tăm giang có đường kính nhỏ 0.8mm, tròn đều, nhẵn bóng, mềm dẻo nên khi sử dụng sẽ không bị ảnh hưởng nhiều tới nướu và răng rất đảm bảo vệ sinh.

Về cơ bản, quy trình sản xuất tăm thường giống nhau ở tất cả các nước. Trước hết, người ta làm sạch nguyên liệu. Rồi từ đó, cho nguyên liệu chạy vào máy để chẻ ra thành các khúc nhỏ, rồi từ đó chẻ tiếp thành những que tăm thô sơ. Những que tăm này được chuyển qua một quá trình mài mòn cho nhẵn và hình thành hình dáng cuối cùng. Sau đó, nó được trải qua quá trình làm sạch, sấy khô và tẩy trùng. Cuối cùng, tăm được đưa vào đóng gói.

Quy trình đóng gói tại các xưởng tăm ở Việt Nam thường vẫn được làm bằng sức lao động của con người. Trong khi đó, tại các nhà máy công nghiệp ở nước ngoài, việc đóng gói tăm đi qua hai phân đoạn làm máy nữa. Trước hết, các que tăm thành phẩm được chuyển vào một máy cân nặng hoặc một máy đếm tăm. Cái khối tăm sau đi được cân/đếm chuẩn theo quy định sẽ được chuyển qua quy trình đóng gói.

Cùng xem video về quy trình sản xuất tăm tại một nhà máy công nghiệp.

Trong video clip này, các khối gỗ được đưa đến nhà máy, rồi được bào lớp vỏ xù xì và và lớp vỏ cứng kế cạnh. Sau khi bào, khối gỗ chỉ còn lại một khúc gỗ mỏng hơn với phần thân mềm, tiếp tục được chuyển qua một máy bào. Máy bào này bào ra các tấm gỗ mỏng có độ dày bằng với độ dày của thân tăm theo yêu cầu.

Các tấm gỗ được bào xong được xếp sang một máy cuộn, cuộn lại thành những cuộn gỗ tròn hai lớp. Cứ hai cuộn gỗ như vậy được đưa vào một máy chẻ để chẻ thành các que tăm thô sơ có hình dáng và kích thước gần như giống với thành phẩm cuối cùng. Theo chia sẻ ở trong video của kênh Discovery, cứ mỗi phút, máy chẻ này có thể chẻ được khoảng 2.000 que tăm.

Tăm được chẻ lại chuyển tiếp đến một hệ thống lọc. Hệ thống này sẽ tuyển chọn những cây tăm đẹp nhất, không bị gãy, không bị xù hay màu sắc bị khác biệt. Những que tăm xấu sẽ bị thải loại để làm bột gỗ và sử dụng trong các ngành công nghiệp khác.

Các que tăm đẹp tiếp tục được chuyển đến một máy sấy trong nhiều giờ. Máy này vừa có công dụng sấy vừa tiếp tục thải các que tăm gãy trong quá trình vận chuyển. Tiếp đến, tăm được xếp lại gọn gàng nhờ một máy sắp. Từ máy này, các khối tăm đúng lượng tiêu chuẩn sẽ được đưa đến máy đóng gói thành tăm thành phẩm. Cũng có thể các que tăm sẽ được tách ra và đưa đến máy đóng gói tăm lẻ để phục vụ trong các nhà hàng, khách sạn dưới mẫu mã lịch sự và sang trọng hơn.