Những thói quen 'bức tử' dạ dày, từ viêm loét thành ung thư

Thủ phạm gây loét dạ dày

Theo PGS Nguyễn Anh Tuấn – Phó Viện trưởng Viện Phẫu thuật tiêu hóa, BV Trung ương Quân đội 108, ngày nay số người viêm loét dạ dày tá tràng có xu hướng ngày càng gia tăng và được coi là căn bệnh của xã hội hiện đại. Ăn nhanh, ăn vội vàng, nhai không kỹ, là một trong những nguyên nhân gây bệnh dạ dày.

Ngoài ra, việc thường xuyên phải đối mặt với căng thẳng, ăn uống không đúng giờ, ăn đồ ăn nhanh được chế biến sẵn, sử dụng thuốc kháng sinh không đúng chỉ định cũng là nguyên nhân gây bệnh dạ dày. Bệnh viêm loét dạ dày tá tràng có thể xuất hiện ở bất kỳ lứa tuổi nào, từ trẻ em cho đến những người già cũng có thể mắc.

PGS Nguyễn Anh Tuấn cho biết, viêm loét dạ dày ban đầu chỉ là ổ loét, viêm ở niêm mạc sau đó nó lan rộng ra thậm chí gây thủng dạ dày.

Cơ chế gây loét dạ dày tá tràng có hai nguyên nhân:

Thứ nhất, do sự mất cân bằng dịch tiết trong dạ dày, mất cân bằng giữa hệ thống phá hủy và bảo vệ. Dạ dày tiết ra 3 dịch chính aixt clohidric (HCl) do tế bào thành nằm ở ống tuyến thân vị tiết ra tạo ra môi trường axit trong dạ dày, tiết ra từ ống tuyến trong dạ dày, chất nhầy trong dạ dày.

Chất nhày bảo bọc niêm mạc dạ dày. Tình trạng loét dạ dày chỉ xảy ra khi hệ thống bảo vệ chất nhày không đủ và tổn thương niêm mạc do ăn uống, do hệ thống phá hủy chất nhày khiến axit gây tổn thương niêm mạc.

Nguyên nhân thứ hai, do vi khuẩn HP làm tổn thương niêm mạc.

Bệnh loét dạ dày tá tràng gây triệu chứng lâm sàng đau vùng thượng vị, đau âm ỉ kéo dài đặc biệt là lúc đói lượng thức ăn không có trong dạ dày khiến tình trạng đau nhiều hơn, người bệnh ậm ạch khó tiêu, có thể gây nôn, buồn nôn, nếu không điều trị ổ loét gây biến chứng.

Hình ảnh viêm loét dạ dày.

Các biến chứng thường gặp đó là thủng dạ dày, chảy máu dạ dày tá tràng gây mức độ chảy máu khác nhau có thể nhẹ, vừa, nặng nếu không xử lý thì mất máu có thể tử vong. Biến chứng hẹp môn vị là vị trí nối dạ dày, tá tràng. Khi môn vị tắc hẹp bệnh nhân có thể bị nôn rất nhiều.

Người bệnh thấy các triệu chứng đau thượng vị, ậm ạch khó tiêu cần nghĩ tới viêm loét dạ dày tá tràng. Chẩn đoán bệnh chỉ cần qua nội soi. Nội soi bác sĩ nhìn thấy rõ tổn thương trong dạ dày và có thể bấm sinh thiết ngay khi nội soi tìm tế bào ác tính.

PGS Tuấn cho biết, khi nội soi bác sĩ cũng nhìn rõ ổ loét này có lành tính hay ác tính. Bác sĩ có thể bấm nhiều mảnh sinh thiết ở tổn thương loét đó để tìm tế bào ung thư. Chẩn đoán loét lành tính hay ung thư dạ dày thì đòi hỏi kỹ năng bấm sinh thiết, nội soi phải có trình độ nhất định để bấm sinh thiết đúng vị trí tổn thương.

Loét dạ dày có thành ung thư?

Tổn thương loét dạ dày nếu xác định có ung thư hay không vô cùng quan trọng. Nếu loét lành tính thì điều trị nội khoa. Còn trường hợp ung thư cần phẫu thuật. Nếu chẩn đoán nhầm ung thư với lành tính thì người bệnh có thể mất cơ hội điều trị. Vì nếu chẩn đoán nhầm loét lành tính điều trị nội khoa có thể khiến người bệnh mất đi triệu chứng, ung thư tiến triển.

Loét dạ dày có khả năng mắc ung thư hay không? PGS Tuấn cho biết loét dạ dày nếu không điều trị mà để tiến triển kéo dài thì có thể tiến triển thành ung thư dạ dày đặc biệt vùng bờ cong nhỏ, thân vị, tâm vị. Còn loét thành tá tràng thì khả năng ung thư hóa thấp hơn.

Để phòng bệnh, PGS Tuấn khuyến cáo tránh các chất kích thích: không hút thuốc, bởi vì hút thuốc khiến mạch máu trong đó có mạch máu hệ tiêu hóa bị co lại, ảnh hưởng tới việc cung cấp máu cho tế bào thành dạ dày, khiến sức đề kháng của niêm mạc dạ dày giảm. 

Thực hiện việc ăn chậm, nhai kỹ để giảm bớt gánh nặng hoạt động co bóp cho dạ dày; hạn chế tối đa việc ăn nhanh nuốt vội, vừa ăn vừa làm việc, hãy cố gắng thư giãn trong bữa ăn để dạ dày hoạt động hiệu quả giúp cơ thể hấp thu dưỡng chất tốt. Ăn uống điều độ đúng giờ, có định lượng sẽ hình thành phản xạ có điều kiện, hỗ trợ bài tiết tuyến tiêu hóa, có lợi cho tiêu hóa.

Bạn cần ăn đầy đủ 3 bữa/ngày và ăn đúng giờ, không nên để dạ dày quá đói hoặc quá no vì khi đó các axit trong dạ dày sẽ tăng tiết, gây ảnh hưởng đến hoạt động tiêu hóa.

Khánh Chi