Ngạc nhiên ngắm thiên tuế cổ thụ ra trái mùa nắng

Trái thiên tuế xuất hiện trong mùa nắng.

Đó là khu vực được cư dân sở tại nhận định còn nhiều thiên tuế (một loài cây hoang dã sống xen kẽ cây rừng), gốc cỡ hai, ba người ôm không giáp và chiều cao tới 4 – 5m, với những hình dáng giống như bonsai đã qua bàn tay của nghệ nhân. Xem cây thiên tuế trên vồ Hội, ai cũng nghĩ tới sức sống của rừng núi Cô Tô (An Giang) tương lai.

Bảo tồn cây rừng:

Leo lên vồ Hội, hỏi vườn thiên tuế của chùa Bạch Vân, mọi người không khỏi ngạc nhiên. Ngay cả ông Đặng Tuấn Kiệt (người trông coi nhang khói ngôi chùa) cũng lấy làm lạ: “Anh muốn mua sao, mà hỏi thăm?”. Chúng tôi nói, dưới đồng bằng nghe đồn, mới tìm lên đây xem thực hư như thế nào. 

Ông Kiệt cười ồ: “Thì ra là vậy. Chứ dân chơi kiểng bây giờ, ai mà thèm thứ này nữa”. Rồi ông cho biết, vườn thiên tuế hay nói đúng hơn là rừng thiên tuế của chùa Bạch Vân có rất lâu, tuổi thọ của cây còn cao hơn niên đại ngôi chùa này. Không ít cây đã tồn tại 80 – 90 năm, nhiều cây có thể trên 100 năm tuổi, do tác động của khí hậu chốn non cao và loài cây hoang dã này chậm phát triển.

Theo hướng dẫn của ông Đặng Tuấn Kiệt, vượt dốc lên chùa Bồng Lai và rẽ qua điện Nam Hải, không mấy gì khó khăn khi thâm nhập khu rừng thiên tuế của chùa Bạch Vân, thuộc vách vồ Hội lớn. Nhiều lần tháp tùng cùng Chi cục Kiểm lâm An Giang đi nghiệm thu trồng rừng, chúng tôi quen thuộc đối với khu vực đồi núi ở 2 huyện Tri Tôn và Tịnh Biên. Thế nhưng, khi lên tới đây mới cảm thấy mình chưa hiểu nhiều về rừng đồi núi Cô Tô. Anh Nguyễn Văn Hậu (cư dân điện Nam Hải) cho hay, để những cây thiên tuế còn được tồn tại như vậy, ông tư Châu (Đặng Tuấn Kiệt) kỳ công canh giữ và phòng, chống cháy trong mùa khô hàng năm. “Năm mười năm trước, mấy người chơi kiểng hay lên dòm ngó thiên tuế. Nhưng ông tư Châu nhất quyết không bán, giữ lại cho đẹp một vạt rừng, sườn núi Cô Tô này” – anh Hậu nói. 

Đối với dân đi núi và chuyên sống với nghề rừng, mọi người đều biết rừng thiên tuế của chùa Bạch Vân ở vồ Hội. Theo anh Lê Thanh Phong (thị trấn Nhà Bàng, Tịnh Biên), đây là một trong hai khu vực còn nhiều cây thiên tuế hoang dã (núi Cô Tô và núi Phú Cường), còn vồ Thiên Tuế (núi Cấm) bây giờ tồn tại chẳng được mấy cây. “Ông tư Châu khéo canh giữ, rừng thiên tuế của chùa Bạch Vân gần như còn nguyên vẹn. Đất rừng đã có chủ, cây rừng còn giữ được vậy, đáng khâm phục thiệt” – anh Phong nhận xét. Một phần, cũng nhờ chủ rừng ý thức bảo vệ và phát triển rừng, chăm sóc rừng có thêm nhiều tầng, tán.

Tạo thêm cảnh quan:

Nắng tháng hai âm lịch chói chang, lá cây rừng rụng đầy, tạo lớp thực bì dày thêm và độ ẩm đến mức báo động. Trong khi, những cây thiên tuế trên vồ Hội vẫn sừng sững, trổ bông và kết trái xanh tươi. Đúng là trong thiên nhiên có những điều kỳ thú, chỉ người ở rừng núi mới chứng kiến. 

“Thiên tuế ở núi Cô Tô này, cây đực hoặc cây cái, mỗi năm đều có trổ bông. Hễ nắng gắt chừng nào, cây cái trổ bông sớm và kết trái nhanh chừng đó, còn cây đực thì bông lại mau tàn” – anh Nguyễn Văn Mọng (cư dân khu vực chùa Bồng Lai) tỏ ra am hiểu. 

Trái thiên tuế kết tròn, nhiều lớp giống như mâm xôi, dùng làm thuốc và trị một vài chứng bệnh thông thường. Người hành hương, khách tham quan leo lên núi thấy lạ, mua đem về sử dụng cho biết.

Dân chơi kiểng miệt đồng bằng leo lên vồ Hội chắc chắn sẽ say mê với rừng thiên tuế ở đây. Khu rừng vài chục công, cây thiên tuế phân bổ gần như đều khắp, với hình thế đứng, đổ, uốn lượn… đủ kiểu. Theo cách gọi của dân nhà nghề thì gốc cổ thụ, vóc dáng, tàng tán… có nhiều loại lớn và nhỏ. “Thấy đẹp, ham quá, tôi không bán. Tiền bao nhiêu xài cũng hết, cây rừng thì giá trị ngàn vàng” – ông Đặng Tuấn Kiệt tự hào. 

Nhờ vậy, vồ Hội (núi Cô Tô) tồn tại với rừng cây thiên tuế hoang dã, hình ảnh hiếm có trên vùng Bảy Núi ngày nay. Theo anh Đỗ Minh Tấn (cư dân khu vực chùa Phúc Sơn), trái thiên tuế già rụng xuống, cây con mọc lên, tạo ra thế hệ mới sinh sôi nảy nở.

Cư dân núi Cô Tô nói vui với nhau, thiên tuế trên vồ Hội kêu cho không ai thèm lấy. Vì, “mốt” chơi thiên tuế đối với cây kiểng xưa rồi, vả lại cây ở đây quá lớn, cỡ hai ba người ôm không giáp, khó mà vận chuyển xuống núi. Hơn nữa, xách cây thiên tuế đi không đơn giản như trước, nhờ vậy rừng thiên tuế của chùa Bạch Vân vẫn được bảo tồn. 

Anh Trần Văn Đạt (cư dân vồ Hội nhỏ) khoe, khu vườn gia đình còn nhiều cây thiên tuế mọc tự nhiên, khuôn viên hàng quán giải khát của anh vẫn dưỡng những cây có sẵn để tạo cảnh, làm dịu bớt cái nắng gay gắt trên núi non. Người hành hương, khách tham quan leo lên cũng cảm thấy thoải mái hơn.

Theo Trọng Ân/ báo An Giang

(Tiêu đề do BTV Infonet đặt lại)