Nạn buôn lậu smartphone hoành hành tại Brazil

Mercado Livre là phiên bản khác của eBay tại Brazil và tại đây, bạn có thể tìm thấy hàng trăm mối bán iPhone với giá khoảng 700 USD – cao hơn khoảng 100 USD so với sản phẩm được trưng bày tại Apple Store tại Mỹ. Tại Brazil, mức giá đó được xem là một món hời lớn.

Thuế nhập khẩu cực cao đã đẩy giá bán của một số mặt hàng lên mức phi mã tại Brazil, đặc biệt là thiết bị điện tử. Một chiếc Galaxy S4 có giá bán lẻ khoảng 630 USD tại Mỹ (trên Amazon) nhưng tại Casa e Video – một cửa hàng điện tử thuộc Rio de Janeiro, người dùng phải bỏ ra khoảng 1.100 USD cho một thiết bị tương tự.

Một chiếc Galaxy S4 có giá lên đến cả nghìn USD tại Brazil.

Kết quả là, các “tay buôn” tại Brazil buộc phải tìm nhiều kênh khác để phân phối sản phẩm ở mức giá hợp lý hơn. Năm ngoái, 2 tiếp viên hàng không người Mỹ đã bị bắt giữ tại sân bay Sao Paolo vì bị tình nghi buôn lậu 14 chiếc smartphone, 4 máy tính bảng và một số máy chơi game (theo báo cáo, smartphone được giấu trong quần chip của các nữ tiếp viên này). Người dùng Brazil đã ngán ngẩm than rằng, bỏ tiền bay đến Miami để mua một chiếc iPad đôi khi còn rẻ hơn mua tại chính Rio.

Năm 2011, số hàng hóa điện tử thu giữ được tại cá sân bay, biên giới, hải cảng của nước này có trị giá lên đến 812 triệu USD, tăng 16% so với 1 năm trước đó. Theo Bộ Tư pháp Brazil, giá trị hàng hóa bị bắt giữ - bao gồm thuốc, đạn dược và thiết bị điện tử đã tăng gấp 3 lần tính từ năm 2004 đến 2010.

Kiểm soát biên giới Brazil vẫn được xem là một nhiệm vụ hết sức khó khăn. Bờ biển của nước này trải dài hơn 4.600 dặm, Brazil có đường biên giới chung với 10 nước khác. Do đó, những kẻ buôn lậu có rất nhiều điểm để “tuồn” hàng vào biên giới. Địa điểm được cho là nổi tiếng nhất chính là khu vực tam giác biên giới giữa Argentina, Brazil và Paraguay – nơi những thương nhân người Trung Quốc, Lebanon và Syria thống trị. Họ mở các cửa hàng điện tử tại Paraguay để “đối phó”, sau đó tìm cách vận chuyển lậu sản phẩm qua biên giới.

“Chính quyền Brazil và lực lượng quân sự đang cố gắng hết sức để quản lý khu vực tam giác biên giới và tăng cường sự hiện diện của họ tại đây” – tiến sĩ Jose Carlos Aguiar của đại học Leiden – người chuyên nghiên cứu về các hoạt động thương mại bất hợp pháp tại khu vực Mỹ Latin - cho biết. “Tuy nhiên, cảnh sát chỉ tập trung vào khu vực này trong khi các tổ chức buôn lậu đã tạo được nhiều mạng lưới khác, rộng hơn hơn và chuyển đến những khu vực ít bị kiểm soát hơn”.

Có nhiều lý do để lý giải cho chi phí thiết bị điện tử quá cao tại Brazil, trong đó phần lớn sự chỉ trích đều nhắm vào hệ thống thuế khóa phức tạp và mức thuế nhập khẩu quá cao tại nước này. Thuế nhập khẩu của Brazil được đưa ra nhằm bảo vệ các ngành công nghiệp trong nước nhằm cạnh tranh với đối thủ đến từ nước ngoài. Tùy theo giá trị sản phẩm, mức thuế này có thể lên đến 55%.

Smartphone, máy tính bảng và các thiết bị điện tử khác phải chịu mức thuế khoảng 16%, đó là chưa kể các loại thuế ở cấp liên bang và các tiểu bang. Giáo sư, Tiến sĩ Andre Mendes Moreira tại trường đại học Liên Bang của Minas Gerais cho biết, riêng các loại thuế liên bang và tiểu bang đã chiếm khoảng 1/3 giá trị của sản phẩm, chưa tính thuế nhập khẩu.

Tuy nhiên, các công ty nước ngoài có một cách để tránh mức thuế cao cắt cổ này là thiết lập các cơ sở sản xuất ngay tại Brazil. “Nếu công ty đó chọn một bang cụ thể để lập nhà mắt sản xuất, thuế suất dành cho sản phẩm của họ sẽ là 0%” – Giáo sư, Tiến sĩ Moreira cho biết. Đây cũng là chủ đích của các nhà hoạch định chính sách tại Brazil mong muốn.

Xét trên phương diện nào đó, chính sách này đã phát huy tác dụng. Huawei, Nokia, ZTE đều đã có nhà máy sản xuất tại Brazil. Huawei – đối tác sản xuất phần cứng của Apple và Sony đã xây nhà máy thứ 5 tại Brazil, sau khi mở nhà máy đầu tiên vào năm 2011.

Chính phủ Brazil hiện cũng đã có những động thái nhất định nhằm thúc đẩy người dùng sử dụng sản phẩm trong nước. Tháng 4 vừa qua, Brazil đã dỡ bỏ thuế liên bang cho tất cả smartphone được sản xuất trong nước. Tuy nhiên, việc miễn thuế chỉ được áp dụng với các thiết bị có giá dưới 1.500 real (660 USD), đồng nghĩa với việc, nước này vẫn chưa muốn “buông tha” các sản phẩm cao cấp của Apple hay Samsung.

Thành Duy