Mường Nhé đổi thay từ khi có tivi, điện thoại

đời sống mới bớt lạc hậu. Tuy nhiên, cái nghèo vẫn còn đeo bám chưa thôi. Người dân đang mong có Internet băng rộng, 3G để đẩy nhanh xóa đói giảm nghèo.

Tìm về nơi một thời nước độc rừng thiêng

Chuyến xe chở đoàn phóng viên Hà Nội từ thành phố Điện Biên Phủ đến xã Sín Thầu và Đồn biên phòng A Pa Chải khiến cho hầu hết các phóng viên ngất ngư vì không quen với cung đường gần 300 km có hàng loạt khúc cua tay áo nối tiếp nhau. Đường núi nhỏ hẹp lại liên tục gấp khúc nên có tiền cũng không thể thuê xe ô tô 45 chỗ để ngồi cho thoải mái, các hành khách đành co chân ngồi chen chúc nhau trong chiếc ô tô 24 chỗ suốt 9 giờ đồng hồ.

Cuộc sống người dân Mường Nhé nay đã no đủ hơn.

Nhìn qua cửa kính của ô tô, những công dân thành phố được tận mục sở thị cuộc sống của người dân miền núi Điện Biên. Chẳng còn thấy lớp lớp nhà cao tầng che khuất tầm nhìn hay phố xá tấp nập ô tô, xe máy. Thay vào đó là hình ảnh của những chiếc nhà sàn đơn sơ thấp lè tè, cạnh nhà được “trang trí” bằng những chiếc dây phơi giăng đầy quần áo, chăn màn cũ kỹ, hoặc giá củi để dành dùng dần. Trước cửa lê la những đứa trẻ mũi thò lò, chân đất, chỉ mặc một manh áo mỏng manh, hoặc những cụ già ngồi ưu tư bóc những hạt ngô già. Thiếu vắng hoàn toàn những tiện nghi sinh hoạt hiện đại như máy điều hòa, máy sưởi, bình nóng lạnh..., ắt hẳn trong tiết trời lạnh cắt da cắt thịt hoặc những ngày nóng như thiêu như đốt, người dân nơi đây sẽ phải sống rất vất vả.

Những tưởng cuộc sống khó khăn thiếu thốn cũng chỉ đến mức này là cùng. Thế nhưng không phải vậy. Tại điểm chốt của cuộc hành trình là Đồn biên phòng A Pa Chải, Thượng tá Lê Văn Thinh, Chính trị viên của Đồn đã tả lại một “bức tranh” về Mường Nhé trong quá khứ cách đây khoảng 20 năm còn cực khổ hơn rất nhiều. Hồi ấy, Mường Nhé vẫn thuộc huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu. Người dân chủ yếu sống dựa vào thiên nhiên, tư liệu sản xuất nông nghiệp chưa có nhiều, đời sống vô cùng thiếu thốn, lạc hậu.

Tính từ trung tâm huyện Mường Nhé, nếu muốn đến xã Sín Thầu và Đồn biên phòng A Pa Chải (điểm cực Tây của Tổ quốc) thì phải đi bộ mất 9 ngày cơm đùm cơm nắm, cõng theo khoảng 15 kg gạo cùng với chăn màn để ăn nghỉ dọc đường, gặp phải ngày mưa, hành trình kéo dài tới 15 ngày. Nhiều chặng núi cao khó đi tới mức khi người leo gần lên tới đỉnh núi thì đầu gối chạm gần sát mặt.

“Đường xa cách trở như vậy nên những người chẳng may bị bệnh sốt rét hoặc đau ruột thừa... thì cầm chắc cái chết. Đã có chiến sĩ biên phòng không hy sinh bởi hòn tên mũi đạn mà bởi căn bệnh ác nghiệt khi không thể cứu chữa kịp thời”, Thượng tá Lê Văn Thinh cho biết.

Chữa “đói” thông tin bằng cái ti vi

Cũng bởi cách trở đường xa nên một lá thư của người nhà các chiến sĩ biên phòng phải mất hàng tháng trời mới đến tay người nhận. Một tờ báo cũng trở thành trang thông tin vô cùng quý giá, được truyền tay nhau đọc đi đọc lại nhiều lần. Việc tiếp cận thông tin về đời sống kinh tế, xã hội của người Mường Nhé chậm hơn rất nhiều so với người dân ở miền xuôi.

Năm 1997, Đồn biên phòng A Pa Chải trở thành điểm đầu tiên ở xã Sín Thầu có tivi sau khi lãnh đạo đồn cắt cử tới hơn 20 chiến sĩ, dân quân vượt đường núi 3 – 4 ngày khiêng máy nổ, tivi, cột trụ, chảo có lưới sắt đường kính tới 2 m... về lắp đặt, rồi bộ phận kỹ thuật phải mất vài ngày mới định hình được hướng thu tín hiệu của chảo. Có tivi trở thành sự kiện, tin vui lớn của người dân trong vùng. Để xứng tầm với sự kiện quan trọng này, đồn biên phòng đã phải "ngả" con lợn nặng tới 80 kg để chiêu đãi cả xã.

"Sau đó, mỗi dịp Tết đến Xuân về, người dân khi gặp chiến sĩ biên phòng không hỏi ăn Tết to không mà chỉ hỏi là Tết này có tivi để xem không. Số lượng người dân lên đồn xem tivi rất đông. Gặp lúc chiến sĩ xuống bản, người già chỉ xin được đặt trước 1 ghế để có chỗ ngồi xem tivi", Thượng tá Lê Văn Thinh bồi hồi nhớ lại.

Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, giờ đây, những ngày thiếu đói thông tin đã không còn nữa. Rất nhiều hộ gia đình ở Mường Nhé đã có tivi thu tín hiệu của các đài VTC, K+... để cập nhật tình hình thời sự trong nước và quốc tế hàng ngày.

Mong có Internet băng rộng, 3G để giảm nghèo nhanh hơn

Bên cạnh sự hiện diện của những chiếc tivi ở Mường Nhé, sự xuất hiện của mạng viễn thông Viettel, VinaPhone tại các điểm xã vùng sâu biên giới năm 2009 cũng là điểm nhấn quan trọng góp phần tạo ra một bước ngoặt lớn trong việc hỗ trợ người dân miền biên giới tiếp cận thông tin về cuộc sống văn minh, hiện đại nhằm thoát khỏi lối sống mụ mị, lạc hậu đeo bám hàng thập kỷ qua. Ngày nay, điện thoại đã trở thành nhu cầu bức thiết phục vụ đời sống sinh hoạt cũng như công việc, đặc biệt là công cụ hữu hiệu để người dân nhanh chóng liên hệ với đồn biên phòng cung cấp thông tin phòng chống tội phạm, cứu hộ cứu nạn...

Mạng lưới viễn thông cũng đã giúp các chiến sĩ biên phòng thường xuyên có sự kết nối thông tin bằng điện thoại với "hậu phương" để yên tâm công tác nơi "tiền tuyến". Bên cạnh đó, máy tính kết nối Internet còn trở thành kho thông tin quý giá để các chiến sĩ biên phòng khai thác, cập nhật kiến thức rồi tham mưu cho chính quyền địa phương triển khai đúng đường lối, chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, áp dụng mô hình phát triển kinh tế xã hội hiệu quả, phù hợp... Hiện tại, các chiến sĩ Đồn biên phòng A Pa Chải đang nghiên cứu kiến thức nông nghiệp để hướng dẫn người dân xã Sín Thầu thí điểm trồng lúa 2 vụ/năm nhằm đẩy nhanh tiến độ xóa đói giảm nghèo.

Dù đã có nhiều tín hiệu vui về việc mở rộng phạm vi phủ sóng điện thoại di động và truyền hình, nhưng so với mặt bằng chung của cả nước, huyện Mường Nhé vẫn đang là một vùng lõm về viễn thông, Internet. Ông Lưu Thắng Lợi, Phó Giám đốc phụ trách kinh doanh Chi nhánh Viettel Điện Biên cho biết, cả huyện Mường Nhé mới có khoảng 150 thuê bao Internet tốc độ cao, 4 điểm Bưu điện công cộng, và vẫn chưa có điểm truy cập Internet công cộng. Nhiều địa bàn biên giới vùng cao như Đồn biên phòng A Pa Chải đến cuối năm 2013 vẫn chưa được phủ sóng 3G.

Về kinh tế, Mường Nhé hiện vẫn đang có tên trong danh sách những địa phương khó khăn nhất cả nước. Tỷ lệ hộ nghèo toàn huyện xấp xỉ 70%, có tới 90% dân số là người dân tộc thiểu số sống dựa vào việc khai thác rừng.

Người dân và các chiến sĩ biên phòng ở Mường Nhé đang rất mong chờ được Đảng, Nhà nước quan tâm hơn tới việc đầu tư hạ tầng và dịch vụ viễn thông, đặc biệt là mạng Internet băng rộng, mạng 3G để gia tăng cơ hội tiếp cận kho tàng tri thức nhân loại, tạo thêm những bước ngoặt mới trên con đường phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo chủ quyền, an ninh quốc phòng vùng biên.