Lý do Mỹ tụt chỉ số quyền lực, Trung Quốc vươn lên bám sát

Bản nghiên cứu Chỉ số Quyền lực châu Á năm 2020 của Viện Lowy ở Sydney cho thấy, cách xử lý đại dịch Covid-19 của Mỹ khiến danh tiếng của nước này bị sụt giảm.

Dù Mỹ vẫn giữ vị trí đất nước có sức ảnh hưởng lớn nhất tại khu vực châu Á, nhưng khoảng cách với Trung Quốc đã thu hẹp xuống chỉ còn 5 điểm, giảm từ mức 10 điểm của 2 năm về trước. Nói cách khác, Trung Quốc đang dần thu hẹp khoảng cách với Mỹ trên bảng xếp hạng các quốc gia có sức ảnh hưởng lớn nhất đến khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Mỹ tụt chỉ số quyền lực, Trung Quốc vươn lên bám sát. (Ảnh minh họa)

Trong năm nay, Mỹ được đánh giá 81,6 điểm theo đánh giá của Viện Lowy, giảm 3 điểm so với năm 2019.

Viện Lowy đánh giá chỉ số xếp hạng 26 quốc gia và vũng lãnh thổ trên 8 nhóm nội dung: năng lực kinh tế và các mối quan hệ, năng lực quân sự và mạng lưới quốc phòng, tầm ảnh hưởng ngoại giao và văn hóa, cùng khả năng phục hồi và nguồn lực tương lai.

Trong đó, Mỹ chứng kiến sự sụt giảm mạnh nhất ở lĩnh vực các mối quan hệ kinh tế, năng lực kinh tế và ảnh hưởng ngoại giao do Mỹ là quốc gia đứng số 1 thế giới về số ca mắc và tử vong vì Covid-19. Cụ thể, số người tử vong vì mắc Covid-19 ở Mỹ là khoảng 220.000 người. Con số này chiếm hơn 1/5 tổng số ca tử vong vì Covid-19 trên toàn cầu.

Song Mỹ vẫn giữ ưu thế số 1 trên các phương diện năng lực quân sự, mạng lưới quốc phòng, khả năng phục hồi và tầm ảnh hưởng văn hóa.

Ông Herve Lemahieu, Giám đốc Chương trình Quyền lực và Ngoại giao châu Á của Viện Lowy nhấn mạnh, việc Tổng thống Donald Trump thi hành các chính sách đơn phương và xử lý dịch bệnh kém đã ảnh hưởng lớn tới chỉ số quyền lực của Mỹ cũng như khiến khoảng cách sức mạnh giữa Mỹ với Trung Quốc bị thu hẹp.

Cũng theo ông Lemahieu, những ảnh hưởng kinh tế lâu dài do dịch bệnh sẽ khiến chỉ số quyền lực của Mỹ trước Trung Quốc bị sụt giảm trong 10 năm tới.

“Khả năng phục hồi kinh tế sẽ làm thay đổi khoảng cách quyền lực giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới trong thập niên tới. Dù có những bước lùi vì ảnh hưởng của dịch bệnh, nhưng nền kinh tế Trung Quốc đang chứng kiến sự phục hồi nhanh chóng hơn bất cứ nền kinh tế lớn nào khác. Dự báo kinh tế Trung Quốc vẫn tăng trưởng trong năm 2020, trong khi các nền kinh tế lớn khác như Mỹ và Nhật Bản sẽ phải chờ lần lượt là tới năm 2024 và 2027 để phục hồi về mức tăng trưởng kinh tế như năm 2019”, ông Lemahieu nhận định.

Trong năm nay, Viện Lowy đánh giá Trung Quốc được 76,1 điểm và duy trì vị trí số 2 như năm ngoái. Trong đó, Trung Quốc tăng mạnh về tầm ảnh hưởng văn hóa, năng lực quân sự và các mối quan hệ kinh tế, nhưng sụt giảm về tầm ảnh hưởng ngoại giao.

Đứng thứ 3 trong danh sách là Nhật Bản, nhưng sụt giảm so với năm ngoái 1,5 điểm. Nhật Bản ghi điểm về mạng lưới quốc phòng, khả năng phục hồi nhưng lại sụt giảm mạnh về các mối quan hệ kinh tế, tầm ảnh hưởng văn hóa và tầm ảnh ưởng ngoại giao.

Ấn Độ là đất nước quyền lực thứ 4 trong bảng xếp hạng của Viện Lowy. Trong đó, Ấn Độ đánh mất tiềm năng tăng trưởng kinh tế vì đại dịch. Theo Viện Lowy, dự báo Ấn Độ sẽ chạm đến mức 40% sản lượng kinh tế của Trung Quốc vào năm 2030, thấp hơn ước tính 50% của năm trước.

Ngoài ra, nền kinh tế Ấn Độ vào năm 2030 sẽ nhỏ hơn 13% so với mức dự báo trước thời điểm dịch Covid-19 bùng phát. Điều này đồng nghĩa với việc khoảng cách quyền lực giữa hai quốc gia đông dân nhất châu Á là Trung Quốc và Ấn Độ sẽ tiếp tục bị nới rộng.

Đứng thứ 5 trong danh sách quyền lực của Viện Lowy là Nga, khi quốc gia này chứng kiến sự sụt giảm điểm về năng lực quân sự và tầm ảnh hưởng ngoại giao.

Trong danh sách 10 quốc gia quyền lực hàng đầu còn có Australia, Hàn Quốc, Singapore, Thái Lan và Malaysia. Còn Việt Nam và Đài Loan lần lượt xếp thứ 12 và 14 trong danh sách của Viện Lowy.

So với Triều Tiên, Mỹ lo ngại dàn tên lửa Trung Quốc nhiều hơn

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nhấn mạnh, thế giới nên quan tâm nhiều hơn tới các vụ thử nghiệm tên lửa của Trung Quốc thay vì lo ngại về Triều Tiên.

Minh Thu (lược dịch)