Lãng phí khủng khiếp trong mua sắm trang thiết bị: Bộ y tế đang rà soát lại

Ảnh minh họa

Theo báo cáo của Kiểm toán nhà nước về việc đầu tư, mua sắm, quản lý và sử dụng trang thiết bị y tế năm 2015, qua kiểm toán Bộ Y tế cũng như hầu hết các địa phương được kiểm toán, đều chưa xây dựng kế hoạch trung hạn và kế hoạch dài hạn về đầu tư mua sắm trang thiết bị y tế để làm căn cứ xác định nhu cầu mua sắm trang thiết bị hàng năm.

Về công tác đấu thầu: Bộ Y tế chưa ban hành các văn bản quy định cụ thể về đấu thầu trang thiết bị y tế, đặc biệt là công tác xây dựng, phê duyệt kế hoạch đấu thầu mua sắm hóa chất, vật tư tiêu hao còn nhiều bất cập như chưa phân nhóm vật tư, hóa chất theo chủng loại, tiêu chuẩn kỹ thuật phù hợp với loại dịch vụ y tế; chưa xây dựng bộ dữ liệu giá trúng thầu của các mặt hàng hóa chất, vật tư tiêu hao trong cả nước để cung cấp cho các cơ sở y tế căn cứ xây dựng giá kế hoạch.

Đặc biệt phê duyệt giá kế hoạch giữa các bệnh viện hầu hết là khác nhau cho một loại vật tư, hóa chất của cùng một nhà cung cấp và có sự chênh lệch rất lớn giữa giá được phê duyệt cao nhất và thấp nhất.

Cụ thể, về vật tư có loại gấp 6,7 lần như 01 cái Kim cánh bướm: Bệnh viện Việt Đức 1.090 đồng, Bệnh viện Chợ Rẫy 7.350 đồng; có loại gấp 4,8 lần như 01 dây truyền huyết thanh Bệnh viện Bạch Mai 3.675 đồng, Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức 18.000 đồng.

Với hóa chất có loại gấp 5,8 lần như 01 hộp Series Retic Pak reagen kit, 1x380ml+1.900ml: Viện Huyết học Truyền máu Trung ương 16.718.000 đồng, Bệnh viện Thống nhất TP.HCM 2.874.375 đồng; gấp 3,1 lần như 01 hộp Cleaning Solution (Clean A), 1x500ml giá của  Bệnh viện Chợ Rẫy 1.597.000 đồng còn Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức 5.067.000 đồng; hay 01 thùng Diff Timepac, 2x2075ml: Viện Huyết học Truyền máu trung ương 42.607.000 đồng, Bệnh viện Chợ Rẫy 14.163.950 đồng.

Một số tỉnh xây dựng giá kế hoạch mua sắm căn cứ theo chứng thư thẩm định giá đối với những mặt hàng không cần phải thẩm định giá và không xem xét đến trường hợp một số nhà thầu báo giá thấp hơn giá thẩm định như tỉnh Gia Lai, Kon Tum, Đắc Nông. Cá biệt, qua kiểm toán phát hiện gói thầu gây thiệt hại 10,77 tỷ đồng, kiểm toán nhà nước đã kiến nghị thu hồi về ngân sách nhà nước.

Về quản lý, sử dụng thiết bị y tế là tài sản cố định, qua kiểm toán tại Bộ Y tế cho thấy một số đơn vị sử dụng trang thiết bị y tế kém hiệu quả do xác định nhu cầu mua sắm chưa phù hợp với điều kiện cơ sở hạ tầng và nguồn nhân lực.

Cụ thể tại Bệnh viện Lão khoa Trung ương, Bệnh viện Răng hàm mặt trung ương TP. HCM, Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức, Bệnh viện Mắt Trung ương, Bệnh viện tai mũi họng trung ương, Bệnh viện Da liễu Trung ương.

Một số đơn vị có thiết bị chưa hết thời gian tính hao mòn nhưng đã bị hỏng, không sử dụng được như tại Bệnh viện Đa khoa Trung ương Thái Nguyên: Máy theo dõi trẻ em S510 Colin, máy đo độ tập trung tuyến giáp, máy X Quang Tăng sáng Siemens, máy theo dõi nhi khoa;

Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương Hà Nội: Nồi hấp tiệt trùng;

Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương: Hệ thống tagMan PCR-Roche, hệ thống máy chụp XQ cao tần, hệ thống XQ kỹ thuật số Konica...; Bệnh viện C Đà Nẵng; Bệnh viện Da liễu Trung ương.

Cũng theo Kiểm toán Nhà nước, từ kết quả kiểm toán 11 tỉnh, thành phố cho thấy: 1.225 trang thiết bị hỏng hoặc hiệu quả sử dụng thấp với nguyên giá 371,836 tỷ đồng trang thiết bị hỏng không khắc phục được, 649 thiết bị (68,554 tỷ đồng); trang thiết bị hỏng chưa được sửa chữa 120 thiết bị (151,763 tỷ đồng); trang thiết bị chưa hoặc ít sử dụng 456 thiết bị (151,519 tỷ đồng).

Nhiều thiết bị được đầu tư mới nhưng chưa đưa vào sử dụng hoặc mới đưa vào sử dụng đã hỏng, ví dụ cụ thể:

Tại Hải Phòng: trung tâm y tế  dự phòng có 02 thiết bị (Lò nung, Tủ hút an toàn hoá học) được dự án ADB thuộc Cục Y tế Dự phòng cấp năm 2011 đến thời điểm kiểm toán vẫn để trong phòng làm việc, sử dụng làm Tủ đựng tài liệu.

Tại Cần Thơ: Bệnh viện đa khoa quận Thốt Nốt có 01 Máy phân tích huyết học tự động Model MS9-3s (bàn giao tháng 12/2014); Bệnh viện Đa khoa Cần Thơ có 01 máy X-Quang đo loãng xương (từ nguồn dự án ODA, bàn giao năm 2009) đều đã lỗi, hỏng từ khi đưa vào sử dụng, hiện đang tồn kho.

Tỉnh Bình Dương có 34 thiết bị của trung tâm y tế thị xã Bến Cát, Thuận An được cấp từ những năm 2010 mới 100% nhưng chưa được sử dụng do không phù hợp hoặc không có nhu cầu.

An Giang: 133 thiết bị tại 09 trung tâm y tế chưa đưa vào sử dụng từ nguồn đầu tư mua sắm của dự án xây dựng trung tâm y tế huyện và dự án do Bộ Y tế cấp phát.

Tại Kon Tum: Lò đốt rác thải y tế của Bệnh viện Đa khoa tỉnh 3.157 triệu đồng không hoạt động được do công nghệ lò đốt không đảm bảo các điều kiện về môi trường…

Đắk Nông: Sở Y tế có 02 kính hiển vi 02 mắt hiệu Olympus CX22LED nằm trong bộ dụng cụ, thiết bị phục vụ nuôi cấy, soi và phân lập vi khuẩn, 01 máy phân tích sinh hóa tự động 35 thông số hiệu Global 240 (giá mua 850 triệu đồng) chưa sử dụng từ khi nhận bàn giao, vẫn đang để trong kho.

Tỉnh Gia Lai: Một số trang thiết bị được cấp về nhưng thực tế Bệnh viện không có nhu cầu sử dụng nên phải trả lại Sở Y tế (Bệnh viện Lao và Bệnh phổi).

Trao đổi với Báo điện tử Infonet, ông Nguyễn Nam Liên - Vụ trưởng Vụ kế hoạch tài chính, Bộ Y tế cho biết, đây là kết quả kiểm toán năm 2015 của Kiểm toán Nhà nước về y tế.

Phía Bộ Y tế đã nắm được các nội dung trong báo cáo của Kiểm toán Nhà nước và vẫn đang phối hợp làm việc với kiểm toán đồng thời rà soát tại các đơn vị có liên quan. Ông Liên nhấn mạnh Bộ Y tế vẫn đang làm việc để có thông tin chính xác từ các khâu, phối hợp với kiểm toán.

Cùng quan điểm, ông Nguyễn Minh Tuấn - Vụ trưởng Vụ trang thiết bị và Công trình y tế cho biết, ông mới nghe thông tin này và về phía vụ sẽ có thông báo gửi các đơn vị liên quan để rà soát lại quá trình đấu thầu, sử dụng thiết bị y tế.

Việc cùng hóa chất, vật tư mà nhập các giá khác nhau như trên, thậm chí gấp 5, 6 lần, ông Tuấn cho rằng đơn vị này không quản lý về đấu thầu, mua bán của các đơn vị y tế.