Kinh nghiệm xây dựng nông thôn mới thôn bản miền núi, khó khăn

Đối với Đề án hỗ trợ thôn, bản, ấp của các xã đặc biệt khó khăn khu vực biên giới, vùng núi, vùng bãi ngang ven biển và hải đảo xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2018-2020 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại quyết định số 1385/QĐ-UBND ngày 21/10/2018, Cao Bằng có 448 thôn của 36 xã thuộc 8 huyện biên giới.

Hết năm 2018, bình quân toàn tỉnh Cao Bằng đạt 9,8 tiêu chí/xã, 15 xã đạt chuẩn nông thôn mới; có 4 xã đạt 15 - 16 tiêu chí; 57 xã đạt từ 10-14 tiêu chí; 101 xã đạt từ 5-9 tiêu chí; không còn xã dưới 5 tiêu chí.

Với 43 xã biên giới ở Cao Bằng thì có 3 xã đạt chuẩn nông thôn mới (xã Trường Hà – Hà Quảng, xã Đức Long - Thạch An, xã Quang Hán – Trà Lĩnh); 1 xã đạt 16 tiêu chí; 17 xã đạt từ 10 – 14 tiêu chí; 22 xã đạt từ 5 – 9 tiêu chí.

Lực lượng vũ trang giúp bà con thôn bản miền núi, khó khăn xây dựng đường giao thông nông thôn...

Từ sự phân công của UBND tỉnh, các Sở, ngành, đoàn thể tỉnh đã tích cực ủng hộ, giúp đỡ các xã được phân công phụ trách, tổng số vốn đã huy động được là 27.168,299 triệu đồng. Đặc biệt là các xã đặc biệt khó khăn khu vực biên giới (Cao Bằng có 131 thôn, bản giáp biên giới thuộc 43 xã) giao cho Bộ Chỉ huy bộ đội biên phòng tỉnh phụ trách, giúp đỡ. Bộ đội biên phòng thực sự là lực lượng nòng cốt giúp triển khai xây dựng thôn, bản khó khăn biên giới rất hiệu quả, thiết thực, đã chủ động đề xuất Bộ Tư lệnh bộ đội biên phòng và UBND tỉnh triển khai xây dựng các công trình hạ tầng khu vực biên giới.

Xây dựng đường giao thông nông thôn, tu sửa kênh mương thủy lợi; xây dựng, sửa chữa nhà văn hóa thôn, bản, nhà tình nghĩa, trường học, hỗ trợ xây dựng nhà “Mái ấm biên cương”; vận động nhân dân di dời gia súc ra khỏi gầm sàn nhà ở. Đồng  thời, phối hợp với với ủy ban MTTQ tỉnh triển khai thực hiện cuộc vận động "Mái ấm cho người nghèo nơi biên giới", trong đó cán bộ, chiến sỹ BĐBP tỉnh quyên góp, ủng hộ trên 500 triệu đồng để xây dựng, hoàn thành và bàn giao đưa vào sử dụng 157 nhà "Mái ấm cho người nghèo nơi biên giới"...

Tham gia chuyển dịch cơ cấu sản xuất, cơ cấu lao động, chuyển giao kỹ thuật, áp dụng khoa học kỹ thuật mới. Phối hợp với các xã biên giới tuyên truyền vận động nhân dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi như mô hình trồng quýt xã Quang Hán, trồng cây dâu ở xã Cô Ba, nếp hương xã Ngọc Côn, tuyên truyền kỹ thuật chăn nuôi bò, kỹ thuật láng nền nhà...

Bộ đội biên phòng trực tiếp tham gia giảng dạy các lớp phổ cập giáo dục tiểu học, lớp xóa mù chữ cho học viên thuộc địa bàn các đồn Biên phòng. Thực hiện chương trình “Nâng bước em đến trường”đơn vị đã đỡ đầu, giúp đỡ các cháu  học sinh có hoàn cảnh khó khăn với tổng kinh phí thực hiện gần 2 tỷ đồng; phối hợp với Hội liên hiệp phụ nữ triển khai thực hiện Mô hình cùng em vượt khó.....

Quân y các đồn Biên phòng phối hợp với lực lượng cán bộ y tế của địa phương tổ chức khám, chữa bệnh, phòng chống dịch bệnh, cấp phát thuốc miễn phí cho nhân dân.

Đẩy mạnh công các tuyên truyền thực hiện nếp sống văn hóa, Bộ đội biên phòng tỉnh Cao Bằng đã tích cực thực hiện chương trình đưa văn hóa thông tin về cơ sở, góp phần cải thiện đời sống văn hóa tinh thần cho nhân dân ở khu vực biên giới, đến nay 100% xã, thị trấn biên giới đều được đầu tư trang thiết bị văn hóa thông tin, đều thu được sóng phát thanh Trung ương.

Tham gia củng cố các tổ chức, xây dựng cơ sở chính trị địa phương vững mạnh, xây dựng địa bàn an toàn. Đảng ủy Bộ đội biên phòng tỉnh đã điều động các cán bộ có trình độ, năng lực công tác, có phẩm chất đạo đức tốt, nhiệt tình, trách nhiệm, có kinh nghiệm công tác thực tiễn tăng cường cán bộ lãnh đạo cho các xã, thị trấn biên giới....

Nhiều kinh nghiệm được đúc kết

Trong quá trình chỉ đạo, triển khai xây dựng nông thôn mới cấp thôn, bản ở những địa bàn đặc thù, khó khăn khu vực biên giới, Cao Bằng đã rút ra nhiều kinh nghiệm.

Cụ thể, cần tăng cường công tác tuyên truyền thường xuyên, sâu rộng, thiết thực với nhiều hình thức khác nhau đến mọi tầng lớp nhân dân; phổ biến cho người dân hiểu rõ về chủ trương, cơ chế, chính sách, quyền lợi và nghĩa vụ của mỗi cá nhân, cộng đồng dân cư thôn, bản trong quá trình xây dựng nông thôn mới tại địa bàn.

Tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của cấp ủy đảng, chính quyền các cấp, đặc biệt là vai trò của cấp xã, Ban Phát triển thôn và vai trò chủ động và tích cực tham gia của cộng đồng dân cư địa phương trong quá trình xây dựng nông thôn mới.

Thống nhất mục tiêu của Chương trình xây dựng nông thôn mới và chương trình giảm nghèo ở các xã khó khăn, xã biên giới. Tập trung ưu tiên cho việc phát triển sản xuất, tạo sinh kế để nâng cao thu nhập, giảm nghèo bền vững; nâng cao dân trí, phát triển cơ sở hạ tầng thiết yếu phục vụ sản xuất và đời sống dân sinh.

Xác định mục tiêu phù hợp với điều kiện thực tế của từng thôn, xã để tạo động lực cho các thôn, xã vươn lên. Chủ động trong việc ưu tiên triển khai thực hiện các tiêu chí dễ, cần ít kinh phí để thực hiện trước. Có cơ chế chính sách phù hợp hỗ trợ các địa phương xây dựng nông thôn mới cấp thôn, bản. Việc thực hiện chính sách phải phát huy được sự đối ứng, huy động nguồn lực trong nhân dân để tránh tâm lý trông chờ, ỷ lại, đồng thời cũng không huy động vượt quá sức dân.

Đồng thời, xây dựng quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân, gắn phát triển kinh tế xã hội với đảm bảo vững chắc quốc phòng, an ninh biên giới; xây dựng, phát triển các khu kinh tế kết hợp với quốc phòng trong vùng.

Nhất là, có sự phân công cụ thể cho từng cán bộ, tổ chức, đơn vị trong việc chỉ đạo thực hiện xây dựng nông thôn mới ở thôn, xã, từ đó góp phần đưa các xã biên giới rút ngắn khoảng cách với các xã khác trên lộ trình xây dựng nông thôn mới.