Kiên quyết loại bỏ DNNN yếu kém

Tại buổi thảo luận ngày 8/6, ĐB Trần Xuân Hòa – Chủ tịch Tập đoàn Than khoáng sản Việt Nam (TKV) than phiền, hiện giá bán than trong nước không theo kịp giá thị trường. Điển hình giá bán than cho ngành điện hiện chỉ bằng 50% giá thành.

Chính phủ cho cơ chế lấy xuất khẩu than để bù lỗ cho giá bán trong nước. Nhưng tới đây than xuất khẩu giảm đi, chủ yếu phục vụ trong nước. Theo ông Hòa, nếu duy trì mức giá hiện nay thì ngành than sẽ phải bù lỗ cho ngành điện 900 triệu đô la. Vì thế cần sớm đưa giá than theo kịp giá thị trường.

Đối với ngành công nghiệp tàu thủy và hàng hải Việt Nam, nhiều ĐB đã tỏ ra quan ngại khi liên tiếp xảy ra thất thoát, thua lỗ trong thời gian qua.

Các ĐBQH quan ngại về tính hiệu quả trong kinh doanh của các DNNN. Ảnh minh họa

ĐB Lê Văn Học, đoàn Lâm Đồng đưa dẫn chứng, kế hoạch ban đầu, Vinalines sẽ đầu tư 100 nghìn tỷ đồng mua sắm tàu biển. Nhưng chỉ vài ngày sau lại điều chỉnh xuống còn 68 nghìn tỷ. Quy hoạch như thế khó mà tin tưởng. Hay ngành thép cả nước hiện có hơn 400 DN, nhưng chỉ có hơn 200 DN nằm trong cơ cấu.

Tương tự việc đầu tư ra nước ngoài như Tập đoàn Dầu khí Quốc gia, theo ĐB Học, hiệu quả đầu tư thấp, nhưng mức độ rủi ro dễ xảy ra…

“Cần phải đầu tư thế nào cho tiết kiệm, hiệu quả, tránh lãng phí. Đừng coi đây là sự thử nghiệm để xác lập những kỷ lục đầu tư. Ngược lại hệ thống đường sắt Hà Nội – TP. HCM hàng trăm năm nay chẳng nâng cấp gì, vẫn là đường đơn, lạc hậu nhất thế giới hiện nay” – ĐB Học nêu vấn đề.

Tương tự, ĐB Châu Thị Thu Nga, đoàn Hà Nội cũng tỏ ra quan ngại trong việc đầu tư mua sắm tàu cũ của nước ngoài mà Vinalines đã triển khai trong thời gian qua. ĐB Nga mạnh dạn kiến nghị, thực hiện tái cơ cấu, những tập đoàn, tổng công ty nhà nước nếu yếu kém thì phải kiên quyết loại bỏ, giải thể.

ĐB Phạm Trọng Nhân, tỉnh Bình Dương cũng tỏ ra lo ngại về tính khả thi của đề án trong bối cảnh nền kinh tế hiện nay. DN nói chung gần như đang kiệt sức, vậy sẽ thực hiện tái cơ cấu đến đâu khi sản xuất của DN đang đình trệ, không có đầu ra.

“Tôi muốn Chính phủ phân tích sâu hơn sự tác động của đề án. Đưa ra mô hình tăng trưởng theo chiều sâu là mục tiêu đúng đắn, nhưng khó thực hiện trong bối cảnh nền kinh tế hiện nay. Cần thực hiện cơ chế giám sát để ngăn ngừa những vụ việc như ở Vinashin, Vinalines…” – ĐB Nhân cho biết.

Trong lĩnh vực DNNN ngành kinh tế biển, ĐB Phan Văn Qúy, đoàn Nghệ An cho rằng, Việt Nam là một quốc gia biển, chứa nhiều tài nguyên phong phú, đa dạng. Đến năm 2020 phấn đấu đưa nước ta mạnh về biển, đóng góp 53% GDP cả nước. Nhưng đến nay chúng ta vẫn chưa thực sự dựa vào tiềm lực này.

“Kinh tế biển còn yếu kém nhiều năm qua. DN giao nhiệm vụ khai thác kinh tế biển còn làm thất thoát, lãng phí lớn. Cần giao một phần của công nghiệp đóng tàu Vinashin cho quân đội để họ đóng tàu, khai thác và bảo vệ tài nguyên biển đảo” – ĐB Qúy đề nghị.

Tại buổi thảo luận, một số ĐB cũng cảnh báo cần thực hiện tái cơ cấu thế nào cho hợp lý, tránh tư duy nhiệm kỳ. Qua đó việc sử dụng vốn thế nào cho hiệu quả? Nhiều ý kiến còn phân vân với sự đóng góp cũng như hiệu quả của các tập đoàn, doanh nghiệp nhà nước.

“Tổng công ty 90, 91 là chủ đạo của nền kinh tế. Nhưng tính hiệu quả của mô hình này thấp, lãng phí lớn. Nếu tiếp tục duy trì mô hình này thì phải cải tổ như thế nào. Nếu xóa bỏ thì mô hình nào sẽ thay thế” – ĐB Nguyễn Thanh Hải, đoàn Hòa Bình nói.

Theo ĐB Lê Đình Khanh, đoàn Hải Dương, tái cơ cấu nền kinh tế nói chung là việc làm cấp bách, nhưng cũng rất khó vì thế không thể thực hiện một cách nóng vội. Đề án tái cơ cấu nền kinh tế trình Quốc hội còn thiếu tính đột phá, chưa khai thác hết tiềm năng phát triển của đất nước, chưa đưa ra được nhiều phương án để so sánh, lựa chọn…

Cùng với quan điểm trên, ĐB Bùi Văn Phương, đoàn Ninh Bình cũng đưa ra cảnh bảo, nếu thực hiện tái cơ cấu một cách nóng vội, giản đơn sẽ trả giá rất đắt. Vì thế vấn đề này cần phải được Quốc hội bàn bạc, trước khi thông qua với những con số cụ thể.

Nguyễn Dũng