Kho báu đầy trang sức bằng vàng bạc bên trong lăng mộ cổ
Các nhà khảo cổ khai quật nghĩa địa ở phía bắc Lima phát hiện 1 ngôi mộ trang trí công phu 1.300 năm tuổi từ thời Wari của Peru. Ngôi mộ chứa hài cốt của người đàn ông có địa vị cao được mệnh danh là "Chúa tể của Huarmey".
Bên cạnh đó là hài cốt của 6 người khác trong cùng ngôi mộ, một số được chôn cất lại sau lần đầu tiên chôn ở nơi khác. Bộ hài cốt bao gồm bốn người lớn, hai nam và hai nữ và ba người thanh thiếu niên.
Chôn cùng các thi thể là rất nhiều đồ trang sức bằng vàng và bạc, công cụ bằng đồng, dao, rìu, rổ, vải dệt, nguyên liệu làm giỏ, và đồ gỗ và da. Các nhà khảo cổ cho rằng thi thể thuộc những người thợ thủ công lành nghề, cũng như các thành viên của giới thượng lưu Wari nên đồ chôn cùng mới phong phú đến vậy.
Miłosz Giersz, nhà khảo cổ học tại Đại học Warsaw ở Ba Lan cho biết: "Chúng tôi gọi đây là một phần của nghĩa địa hoàng gia, là phòng trưng bày của những người thợ thủ công ưu tú. Lần đầu tiên, chúng tôi đã tìm thấy nơi chôn cất những người đàn ông ưu tú của Wari, những người cũng là thợ thủ công và nghệ nhân giỏi".
Nhóm của Miłosz Giersz phát hiện lăng mộ mới nhất hồi tháng 2 gần một lăng mộ lớn hơn do Giersz cùng vợ Patrycja Prządka-Giersz phát hiện năm 2012.
Lăng mộ lớn chứa hài cốt của ba phụ nữ địa vị cao gọi là "Nữ hoàng Wari". Những nữ hoàng được chôn cất cùng 58 người khác, hầu hết là phụ nữ quý tộc, nhưng một số thuộc các tầng lớp xã hội thấp hơn và dường như là người bị hiến tế.
Người Wari sống ở các thị trấn trên núi và bờ biển của Peru ngày nay từ khoảng năm 500 đến năm 1000 sau Công nguyên. Họ nổi tiếng với truyền thống phong phú về tác phẩm nghệ thuật, bao gồm đồ trang sức bằng vàng và bạc, đồ gốm vẽ và hàng dệt.
Đế chế Wari tồn tại cùng thời với Đế chế Tiwanaku và hai quốc gia Andean thường là đối thủ của nhau. Nhưng cả đế chế Wari và Tiwanaku đều đã sụp đổ vào thời điểm Đế chế Inca phát triển ở hầu hết các khu vực khoảng năm 1200 sau Công nguyên.
Địa điểm gần Huarmey ngày nay có cấu trúc hình kim tự tháp được gọi là "El Castillo de Huarmey", có nghĩa là lâu đài của Huarmey. Các nhà nghiên cứu đã biết về cấu trúc này từ những năm 1940, nhưng nhiều người cho rằng phần lớn khu vực trống rỗng do những kẻ trộm mộ đã cướp tất cả vàng và bạc bên trong.
Hoàng Dung (lược dịch)