Khi bác sĩ trở thành những ông bố trái phép

Năm 16 tuổi, Eve được mẹ cho biết rằng cô ra đời nhờ thụ tinh nhân tạo từ tinh trùng hiến tặng. Mẹ cô, Margo Williams, nay 65 tuổi, khi ấy nhờ bác sĩ Kim McMorries giúp đỡ tìm một người hiến tinh trùng, vì chồng bà bị vô sinh. Bác sĩ McMorries thông báo đã tìm được một người ở California thông qua ngân hàng tinh trùng. Quá trình thụ tinh nhân tạo diễn ra bình thường, Margo thành công sinh Eve.

Eve Wiley, giữa, phát hiện bố là bác sĩ điều trị cho mẹ của mình khi bà xin tinh trùng hiến tặng. Ảnh: New York Times.

Năm 2017, Eve làm xét nghiệm DNA. Kết quả khiến Eve choáng váng. Cha cô không phải một người đàn ông California nào khác, mà chính là bác sĩ McMorries.

"Bạn xây dựng cả cuộc đời dựa trên bộ gene của mình. Khi những viên gạch nền tảng này bị thay thế, mọi chuyện thật kinh khủng", Eve, 32 tuổi, nói.

Trong một số trường hợp, khi những người con sinh ra nhờ thụ tinh nhân tạo thực hiện xét nghiệm DNA, họ phát hiện bác sĩ bí mật dùng chính tinh trùng của mình để thụ tinh cho khách hàng vào những thập kỷ trước. Ba bang trên nước Mỹ đã thông qua luật coi hành vi này phạm tội hình sự. Bang Texas xem đó là một dạng tấn công tình dục. Giáo sư luật Jody Madeira thuộc Đại học Indiana đang làm việc với hơn 20 trường hợp con sinh ra do tinh trùng của bác sĩ điều trị, trái với yêu cầu của gia đình tại Mỹ và một số quốc gia khác.

Chuyên gia đạo đức sinh học Dov Fox thuộc Đại học San Diego, Mỹ, nhận định trong quá khứ, các bệnh nhân thường không nghi ngờ bác sĩ mà mình đã tin tưởng.

Bác sĩ Donald Cline tại thành phố Indianapolis, Mỹ, dùng tinh trùng của mình để thụ tinh cho ít nhất gần 40 phụ nữ trong những năm 1970 và 1980, các công tố viên bang Indiana cho hay. Dựa trên kết quả xét nghiệm DNA, 61 người xác nhận ông là cha của họ.

Bác sĩ Cline về hưu năm 2009, phải trả giấy phép hành nghề và chịu án tù treo trong một năm. Hồi tháng 5, bang Indiana thông qua luật quy định việc sử dụng tinh trùng sai là hành vi phạm tội và cho phép bệnh nhân kiện các bác sĩ trong thời gian 5 năm kể từ khi sự việc bị phát giác.

Một bác sĩ tên là Jan Karbaat đã dùng tinh trùng của mình để thụ tinh cho các phụ nữ tới khám tại phòng khám của ông ta ở Rotterdam, sinh ra 56 đứa trẻ, theo Quỹ Trẻ em Hiến tặng Hà Lan. Giới chức Hà Lan đóng cửa phòng khám của ông ta vào năm 2009. Karbaat qua đời năm 2017, thọ 89 tuổi.

Hồi tháng 6, Đại học Physicians and Surgeons Ontario thu hồi giấy phép hành nghề của bác sĩ Norman Barwin, 80 tuổi, tại Ottawa, Canada. Bác sĩ này đã thụ tinh cho ít nhất 11 phụ nữ với tinh trùng của ông từ hàng thập kỷ trước, ngoài ý muốn khách hàng.

Bang Texas mới đây thông qua luật quy định các nhân viên y tế dùng tinh trùng, trứng hay phôi thai từ người hiến không giống như đã đăng ký sẽ bị coi là tấn công tình dục. Những người bị kết tội sẽ bị ghi vào danh sách tội phạm tình dục.

Giáo sư luật Jody Madeira cho rằng nguyên nhân nhiều bác sĩ dùng chính tinh trùng của mình thay cho tinh trùng của người chồng hay người hiến tặng vì công nghệ đông lạnh tinh trùng chưa thực sự hoàn thiện cho tới cuối những năm 1980. Nhiều bác sĩ không có cách tiếp cận với nguồn tinh trùng hiến tặng khi các bệnh nhân cần sự giúp đỡ.

Vào thời đó, các bác sĩ có thể nghĩ họ đang giúp đỡ bệnh nhân gia tăng khả năng mang thai bằng cách sử dụng chính tinh trùng của mình thay vì tinh trùng đông lạnh.

Tuy nhiên, bà Madeira cũng không loại trừ hành vi này có thể do một số động cơ xấu từ bác sĩ. Bà cũng cho biết bác sĩ có thể bị vấn đề thần kinh, rối loạn nhân cách hoặc bị yêu bản thân nên muốn gene của mình được nhân giống nhiều hơn. Một số trường hợp bác sĩ có ý đồ với người phụ nữ, muốn bệnh nhân nữ đó mang thai con của họ.

Trong một lá thư gửi cho cô Wiley ở Texas sau khi nhận kết quả xét nghiệm cha con, bác sĩ McMorries thừa nhận rằng ông đã trộn tinh trùng của mình với tinh trùng của người hiến tặng, vì nghĩ sẽ làm tăng cơ hội mang thai. McMorries cũng tự cho rằng khi người phụ nữ đậu thai, chẳng ai biết được tinh trùng nào tạo nên đứa bé.

Wiley trước đó cứ ngỡ rằng đã tìm thấy người là cha sinh học của cô - ông Steve Scholl, hiện 65 tuổi, một nhà văn và nhà xuất bản ở Los Angeles.

Ông Steve, rất bất ngờ với kết quả DNA của Wiley và hoài nghi toàn bộ ngành hỗ trợ sinh sản Mỹ, muốn duy trì mối quan hệ tốt đẹp với người mà ông coi là con gái bấy lâu nay.

"Còn tôi, tôi vẫn gọi Steve là bố", Wiley nói.

Thu Hương (Theo New York Times)/ VNE