Hà Tĩnh: Hai anh em mồ côi bị thu hồi đất tái định cư, quyết định có thấu tình đạt lý?

Mẹ và bà qua đời, ngôi nhà bị bão xô đổ, Hải cùng em trai được dì ruột đưa về nuôi. Khi Formosa triển khai dự án, anh Hải được cấp đất tái định cư nhưng sau đó lại bị thu hồi vì... không đúng đối tượng.

Tận cùng của khổ đau

Vốn mồ côi bố từ nhỏ, 2 anh em Nguyễn Thanh Hải (SN 1983) và Nguyễn Mạnh Hùng (SN 1989) trú tại xóm Liên Sơn, xã Kỳ Liên (nay là TDP Lê Lợi, phường Kỳ Liên, thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh) sống cùng mẹ và bà ngoại trong sự thiếu thốn cả về vật chất lẫn tinh thần.

Năm 2000, khi cả 2 anh em chưa đến tuổi trưởng thành thì tai họa kinh hoàng ập xuống. Vụ tai nạn giao thông đã cướp đi người mẹ trụ cột trong gia đình, anh em Hải được bà ngoại chăm sóc, nuôi dưỡng và bà con lối xóm cưu mang rau cháo qua ngày.

Đến năm 2004, bà ngoại qua đời do bạo bệnh, hai anh em Hải côi cút được dì ruột là bà Lê Thị Thịnh (SN 1952, trú tại xã Kỳ Long, nay là phường Kỳ Long, thị xã Kỳ Anh) đưa về nuôi.

Khó khăn chưa dừng lại, người em Nguyễn Mạnh Hùng mắc bệnh hiểm nghèo là thiếu máu tiểu cầu, nhiều năm liền phải điều trị tại Bệnh viện Trung ương Huế. Mọi chi phí, thuốc men chữa trị, đi lại phải trông chờ vào đồng lương giáo viên ít ỏi của người dì cùng sự giúp đỡ của chính quyền địa phương và Hội phụ nữ xã.

Năm 2007, một cơn bão đã xô đổ ngôi nhà cũ. Ký ức cuối cùng về ngôi nhà có mẹ chỉ còn lại móng nhà 3 gian cùng sân phơi, giếng nước.

Giấy tờ về thửa đất hương hỏa bị thu hồi và đất tái định cư cấp cho anh Nguyễn Thanh Hải

Còn đâu nữa lối về?

Sau khi thu hồi diện tích 1.354m2, trong đó 300m2 đất ở, 1.054m2 đất vườn, được UBND huyện Kỳ Anh cấp giấy CNQSD đất ngày 20/8/1998, mang tên Lê Thị Tuế (mẹ ruột của Hải - Hùng) tại xóm Liên Sơn, xã Kỳ Liên để phục vụ dự án Formosa, anh em Hải được đền bù 83.600.000 đồng và 1 suất đất tái định cư theo quy định.

Ngày 31/12/2009, UBND huyện Kỳ Anh (nay là thị xã Kỳ Anh) cấp cho Nguyễn Thanh Hải thửa đất số 138, số phát hành AN 834752, số vào sổ H-00158, diện tích 472m2, tại Khu TĐC xã Kỳ Liên (huyện Kỳ Anh).

Tuy nhiên, ngày 27/2/2020, UBND thị xã Kỳ Anh có thông báo thu hồi thửa đất nói trên với lý do không đúng đối tượng tái định cư theo quy định.

Nói về việc bị thu hồi đất, anh Hải bức xúc: “Để phục vụ dự án, chúng tôi đã nhường 1.354m2 đất hương hỏa, được bồi thường hơn 83 triệu đồng và 1 suất đất tái định cư. Bên cạnh đó, để làm hồ sơ cấp giấy CNQSD đất tái định cư, chúng tôi phải nộp gần một nửa số tiền được đền bù.

Nay bị thu hồi, chúng tôi vừa bị mất đất ở, lại mất luôn cả tiền đền bù do thu hồi đất phục vụ dự án. Như vậy, chúng tôi đã mất hết nhà cửa”.

Chị Nguyễn Thị Tâm (vợ Nguyễn Thanh Hải) cho biết: “Năm 2014 tôi có về Kỳ Liên xin giấy phép xây dựng nhà ở tại thửa đất tái định cư nhưng xã không cấp. Sau đó tôi có trình bày nhiều lần nhưng cũng không được chấp thuận. Đến năm 2018, do con cái ngày càng lớn, không thể ở chung cùng dì mãi được nên vợ chồng tôi mượn đất của dì tại Kỳ Long để làm nhà tạm ra ở riêng”.

Vợ chồng anh Nguyễn Mạnh Hùng cùng 2 con tá túc trong 1 gian ki-ốt chật hẹp thuê cạnh đường để mưu sinh kiếm sống.

Cũng như anh trai, Nguyễn Mạnh Hùng hiện thuê ki-ốt vừa ở vừa làm nghề sửa chữa xe máy tại QL1A thuộc tổ dân phố Long Sơn (Phường Kỳ Long). Hiện vợ chồng Hùng cùng 2 con (1 trai, 1 gái) tá túc trong 1 gian ki-ốt chật hẹp cạnh đường để mưu sinh.

Anh Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ: “Hoàn cảnh bản thân tôi vừa mồ côi lại bệnh tật nên cuộc sống hết sức khó khăn. Tôi mong muốn chính quyền cấp lại đất, để được ở ngay chính trên quê hương của mình, chứ cuộc sống ăn nhờ ở đậu, thuê mượn khổ lắm”.

Về trường hợp này, một lãnh đạo Thị ủy Kỳ Anh cho biết: “Qua rà soát theo Kết luận 66 thì việc cấp đất tái định cư có nhiều sai sót, nhiều trường hợp không đủ điều kiện vẫn được chính quyền địa phương đưa vào.

Hiện Thị xã đang rà soát lại để báo cáo tỉnh.

Có thể khi rà soát, trường hợp này đang sinh sống ở Kỳ Long nhưng địa phương không báo cáo rõ nên Thanh tra không nắm được.

Nếu có trường hợp như thế thì tôi sẽ trao đổi với Phòng TNMT để họ kiểm tra lại. Quan điểm là những trường hợp đúng thực tế thì sẽ đề nghị tỉnh xem xét”.

Hiện anh em Nguyễn Thanh Hải vẫn giữ các giấy tờ về vụ việc.