Hà Nội: Chuyển miếu thờ ở đảo Kim Châu đến nơi phù hợp

Hồ Văn là bộ phận quan trọng, không thể tách rời của quần thể di tích quốc gia đặc biệt Văn Miếu – Quốc Tử Giám, nằm trên địa bàn quận Đống Đa, thành phố Hà Nội.

Hồ Văn nằm phía trước mặt Văn Miếu, dân gian thường gọi là hồ Giám. Giữa hồ có gò Kim Châu (còn gọi là đảo Kim Châu), trên gò dựng Phán Thủy đường, là nơi diễn ra các buổi bình văn thơ của nho sĩ kinh thành xưa.

Từ năm 2016, tại khu vực hồ Văn, một số người dân đã xây dựng trái phép một miếu thờ trên đảo Kim Châu. Ảnh: Hà Minh

Trải qua nhiều biến động, hiện nay diện tích hồ Văn chỉ còn khoảng 12.297m2. Đặc biệt, từ tháng 9/2016, một số người dân đã lén lút chở vật liệu xây dựng vào gò Kim Châu để xây dựng không phép miếu thờ. Hành vi này đã vi phạm Điều 32, 33 của Luật Di sản Văn hóa.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, bát hương thờ trên gò Kim Châu được cho là của một người dân sống gần di tích để nhang khói cho những người từng chết đuối tại hồ Văn. Người đặt bát hương

Đến năm 2017, để đảm bảo công tác an ninh trật tự, giải quyết kịp thời tình trạng xâm hại di tích, giải toả, chấm dứt hoạt động xây dựng trái phép và thờ cúng tại khu vực gò Kim Châu trong hồ Văn, đồng thời phát huy và khai thác giá trị của hồ Văn, UBND Thành phố Hà Nội đã quyết định phê duyệt đầu tư dự án phục dựng tòa Phương Đình và tôn tạo gò Kim Châu thuộc hồ Văn. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có thỏa thuận chủ trương về dự án này.

Trung tâm Hoạt động văn hóa khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám đã nhanh chóng bắt tay vào việc chuẩn bị cho công tác thi công công trình phục dựng tòa Phương Đình và tôn tạo gò Kim Châu thuộc hồ Văn. Báo cáo kinh tế kỹ thuật đã được gửi lên Sở Xây dựng Hà Nội để thẩm định, phê duyệt.

Trung tâm cũng đã phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức đối thoại với dân nhiều lần để tìm phương án phù hợp nhằm giải quyết tình trạng người dân xây dựng trái phép miếu thờ tại khu vực hồ Văn. Với sự đồng thuận của người dân, Trung tâm đã báo cáo Thành phố về việc chuyển miếu thờ ở đảo Kim Châu đến một nơi phù hợp.

Dự án phục dựng tòa Phương Đình và tôn tạo gò Kim Châu thuộc hồ Văn đang được triển khai. Ảnh: Hà Minh.

Mới đây, Trung tâm Hoạt động văn hóa khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám cho biết, giai đoạn chuẩn bị cho dự án đã hoàn thành, bước sang giai đoạn thi công. Để đảm bảo an ninh trật tự trong quá trình thi công công trình phục dựng tòa Phương Đình và tôn tạo gò Kim Châu, Trung tâm Hoạt động văn hóa khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám đề nghị Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội tổ chức cuộc họp liên ngành có sự tham gia của Công an Thành phố, Ban Tôn giáo Thành phố, Quận Đống Đa để thống nhất phương án đảm bảo an ninh trật tự trong quá trình thi công công trình, đồng thời triển khai dự án theo đúng quy định của pháp luật và đảm bảo tiến độ.

Được biết, để kết nối khu vực hồ Văn với khu nội tự Văn Miếu - Quốc Tử Giám, nhiều phương án giao thông đã được đưa ra như làm cầu vượt, làm đường ngầm, lắp đèn tín hiệu giao thông... Dự kiến, Trung tâm Hoạt động văn hóa khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám và các đơn vị liên quan sẽ triển khai nhận diện đường đi từ khu nội tự sang hồ Văn bằng chất liệu riêng.

Mặt khác, để hồi sinh giá trị hồ Văn, khu vực này sẽ được tổ chức các hoạt động văn hóa hàng ngày, thay vì chỉ tổ chức vào dịp lễ, Tết như trước. Việc tổ chức hoạt động ở đây sẽ bổ sung hoạt động cho khu nội tự, bởi không gian khu nội tự không đủ rộng để triển khai, ví dụ việc tái hiện lều chõng đi thi của các sĩ tử, trường thi.

Cùng với việc phục dựng các giá trị hồ Văn, khu nội tự Văn Miếu - Quốc Tử Giám cũng sẽ được triển khai các giá trị văn hóa phi vật thể, tái hiện bảo tàng giáo dục, tổ chức nhiều hoạt động tương tác với du khách nhằm làm phong phú hơn các hoạt động tại di tích.

 Hà Minh