Giải mã mực khổng lồ - 'quái vật' của biển sâu

"Quái vật" của biển sâu

Mực khổng lồ là một trong những sinh vật bí ẩn nhất đối với con người. Sống dưới những vùng nước sâu hàng cây số, gần như không có cách nào để con người có thể quan sát được môi trường sống của loài vật này. Mãi tới năm 2004, con người mới lần đầu quan sát được một con mực khổng lồ còn sống.

Một con mực khổng lồ lọt vào lưới đánh cá.

Trước đó, hầu hết các nhà khoa học chỉ biết đến "quái vật" khổng lồ này dựa vào những cái xác bị đánh dạt vào bờ hoặc bên trong dạ dày của cá nhà táng, kẻ thù tự nhiên của mực khổng lồ. Ngoài ra, một tàu cá may mắn bắt được một cá thể của loài động vật này nhưng nó đã chết vì mắc lưới trước khi được kéo lên thuyền.

Sau thời gian dài nghiên cứu, các nhà khoa học cũng xác định được một số thông tin về loài mực khổng lồ với mỗi cá thể có 8 xúc tu ngắn và 2 xúc tu dài. Tuy có báo cáo về những cá thể mực khổng lồ dài trên 20m nhưng thông thường, con mực cái chỉ dài tối đa 13m trong khi con đực thì ngắn hơi, với kích cỡ cơ thể khoảng 10m.

Do là loài động vật bí ẩn nên chưa một bằng chứng khoa học nào khẳng định tính cách và tập quán sống của loài mực khổng lồ. Tuy nhiên, những câu chuyện truyền miệng chưa được kiểm chứng cho biết, mực khổng lồ là loài hung dữ, thường xuyên tấn công các động vật khác, thậm chí là con người và cả thuyền đánh bắt cá.

Mực khổng lồ được miêu tả trong quá khứ.

Ngư dân Mexico tin rằng, những vết nứt vỡ trên các mảnh ván xung quanh thân thuyền của họ là do loài mực khổng lồ gây ra. Cũng không ít lần, người ta phát hiệt vết tích xúc tu của mực khổng lồ trên thân những con cá nhà táng trong quá trình vật đấu tranh sinh tồn của chúng với kẻ thù tự nhiên.

Tuy nhiên, trong đoạn video vừa được các nhà khoa học Nhật Bản ghi lại sau hơn 400 giờ làm việc dưới lòng đại dương cho thấy, khác hẳn với hình tượng trong những câu chuyện thần thoại, mực khổng lồ khá nhút nhát, sống ẩn mình dưới nước sâu. Nó thường chạy trốn khi thấy nguy hiểm chứ không hung hãn tấn công.

Giải mã gen mực khổng lồ

Dù đã biết về sự tồn tại của mực khổng lồ từ rất lâu nhưng việc giải mã yếu tố di truyền của loài động vật này mới vừa được tiến hành. Dựa vào xác những mực khổng lồ trôi dạt hoặc những mảnh cơ thể còn sót lại trong dạ dày cá voi sát thủ, việc phân tích yếu tố di chuyền được các nhà khoa học tiến hành nhằm có cái nhìn toàn cảnh nhất về loài động vật bí hiểm này.

Xác một con mực khổng lồ trôi dạt trên biển.

Dựa vào sự tương đồng của các chuỗi ADN ở các mẫu xét nghiệm khác nhau, các nhà khoa học nhận thấy tất cả những mẫu mực khổng lồ thu thập được đều thuộc một loài duy nhất. Thậm chí, sự tương đồng đó cho thấy mực khổng lồ sống trên tất cả các đại dương đều có khả năng giao phối với nhau mà không gây ra bất kể ảnh hưởng bất thường nào tới thế hệ tiếp theo.

Các giả thiết được đưa ra để giải thích cho hiện tượng này nhưng khả năng ấu trùng mực khổng lồ bị các dòng hải lưu phát tán đang được xem xét. Tuy nhiên, dù bằng cách nào, sự tương đồng về cấu trúc di truyền của các cá thể mực khổng lồ cũng cho thấy sự sinh trưởng và phát triển đặc biệt của loài động vật được mệnh danh là "quái vật" biển sâu.

Trịnh Duy