"Hãy theo đuổi đam mê!": Câu khuyên con cửa miệng của nhiều cha mẹ thực tế không hay ho như vẫn tưởng

Quora là mạng chia sẻ kiến ​​thức lớn trên toàn thế giới, nơi có nhiều câu hỏi hấp dẫn được đưa ra và trả lời từ những người có hiểu biết, có trình độ chuyên môn.

Gần đây mọi người đưa ra câu trả lời cho câu hỏi: 'Lời khuyên gây tranh cãi nào mà mọi người hay dành cho trẻ nhỏ?'

Câu trả lời của Richard Muller, giáo sư vật lý của trường Đại học California tại Berkeley, người từng đạt Giải thưởng Đột phá năm 2014 cho những khám phá trong vũ trụ học, nhận được nhiều sự đồng tình.

Giáo sư vật lý cho rằng câu nói cực kỳ phổ biến của cha mẹ dành cho những đứa trẻ 'Hãy theo đuổi đam mê của bạn' là lời khuyên không tuyệt vời như mọi người vẫn tưởng. Thay vào đó hãy nói 'hãy đi khám phá'.

Ảnh minh họa

Richard Muller, người đã kết hôn hơn 50 năm, có hai con và hai cháu, cho rằng trẻ nhỏ mới chỉ tiếp xúc với một phần nhỏ của thế giới, chúng không biết có gì ở ngoài kia.

Ông nói: "Khi tôi còn nhỏ, rất nhiều trẻ con ở Bronx quê tôi ao ước sau này chúng trở thành giáo viên hoặc bác sĩ. Tại sao? Bởi vì giáo viên, bác sĩ là nhóm người được giáo dục tốt nhất, đạt được nhiều thành công nhất mà đám trẻ nhỏ biết đến.

Ở quê tôi, một doanh nhân chỉ là người chủ tiệm tạp hoá nhỏ. Thế giới thì thật rộng lớn và ẩn chứa bao điều thú vị, trong khi phần lớn đám trẻ nhỏ lại chỉ mới thấy được khu xóm của chúng thôi.

Tôi chưa hề gặp một nhà khoa học, bất kỳ một nhà khoa học nào, cho đến khi tôi vào học Đại học Columbia. Tôi cũng chưa hề gặp bất kỳ một doanh nhân thực thụ nào cho đến khi tôi đi làm thêm mùa hè ở Quận Tài Chính của thành phố New York, nhưng tôi cũng chẳng hiểu được là họ đang làm gì".

Một người bạn của Richard Muller khuyên con gái hãy theo đuổi đam mê và cô gái nhỏ đã chọn trở thành một vận động viên đua xe đạp chuyên nghiệp. Điều đó đồng nghĩa với việc cô ấy có rất ít cơ hội kiếm tiền trừ khi cô bé là một người cực kỳ xuất sắc, nổi tiếng.

Nên khuyến khích trẻ khám phá

Một người bạn khác của Richard Muller theo đuổi đam mê để trở thành diễn viên múa ba lê. Để kiếm được thu nhập tốt với công việc này, bạn phải nằm trong nhóm 100 người giỏi nhất nước. Và người bạn của Richard Muller chỉ có thể sống dựa trên thu nhập ít ỏi từ việc dạy nhảy cho trẻ con. Đó không phải là một công việc tệ, nhưng chắc chắn đó không phải là điều cô ấy muốn khi bắt đầu theo đuổi đam mê.

Richard Muller chia sẻ: "Tôi thích chơi môn thể thao racquetball. Nhưng tôi nghĩ bản thân có thể chơi racquetball dễ dàng hơn khi đã là một giáo sư vật lý. Trong khi đó, rất khó để tôi học vật lý khi trở thành người chơi môn thể thao racquetball chuyên nghiệp. Tôi đã lựa chọn chính xác".

Giáo sư vật lý đưa ra lời khuyên cho con trẻ rằng hãy cố gắng học tốt, vào đại học, chọn ngành học và theo đuổi càng lâu càng tốt. Rồi đi khám phá thêm, đăng ký các lớp học mở rộng, có thể chẳng liên quan gì đến ngành mình học. Ví dụ như ông, Richard Muller đã đăng ký học xã hội học và văn học Nga sau năm nhất. Richard Muller nhấn mạnh hãy khám phá thêm để biết bên ngoài kia có những gì.

Vợ Richard Muller, Rosemary học chuyên ngành toán ở đại học, tốt nghiệp và trở thành kỹ sư hệ thống cho IBM nhưng sau đó thì nghỉ việc, đi học lại và trở thành kiến trúc sư.

Rosemary thực sự yêu nghề đó, thậm chí không hề có ý muốn nghỉ hưu. Ông nói: "Làm sao cô ấy có thể biết được niềm vui cuộc sống đến từ một công việc lạ lẫm này khi còn là một đứa trẻ? Cô ấy chưa hề gặp một kiến trúc sư nào cho đến khi tốt nghiệp đại học".

Con gái của Richard Muller là Elizabeth theo học chuyên ngành toán. Khi điền vào tờ phiếu tốt nghiệp, cô ấy vô tình nhận ra rằng mình đã hoàn thành tất cả yêu cầu của một sinh viên cho ngành văn học.

Đó không phải là ý định ban đầu của Elizabeth, cô ấy chỉ muốn khám phá thêm trong những năm học đại học. Và sau đó, Elizabeth được nhận vào làm việc cho Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế châu Âu, một tổ chức không phải toán học hay văn học.

Chưa dừng lại ở đó, Elizabeth tham gia vào một công ty khởi nghiệp ở Anh. Cuối cùng, cô ấy quay trở lại Mỹ thành lập 'Berkeley Earth' tổ chức phi lợi nhuận nghiên cứu các vấn đề môi trường.

"Có phải cô ấy đang theo đuổi niềm đam mê thời thơ ấu của mình không? Không. Cô ấy đang khám phá và cô ấy yêu công việc của mình", Richard Muller nói.

Khám phá là một cuộc phiêu lưu, ẩn chứa nhiều vấn đề không chắc chắn. Khám phá thử thách hơn nhiều so với theo đuổi đam mê của bạn. 

Theo Richard Muller, cha mẹ nên khuyên con sống với sự nghi ngờ, điều đó không phải là dễ dàng. "Trên thực tế, sẽ có đầy rẫy những hướng đi sai lầm và khi thấy mình đang đi trên một con đường không đến nơi bạn mong muốn, hãy chấp nhận, sẵn sàng xuống đường như vợ tôi đã làm khi cô ấy rời bỏ IBM và đi học lại. Khám phá là cách tốt nhất để mở rộng hiểu biết về thế giới rồi hãy đi tim những đam mê", Richard Muller nói.

“Trại hè tự lập” tại gia

Dịch xảy đến không ai muốn, nhưng nếu xem đây là cơ hội rèn kỹ năng sống, để con trưởng thành hơn thì bà mẹ nào cũng sẽ sớm thu quả ngọt.

Hoàng Dung (lược dịch)