Gallery lâu đời nhất nhì Sài Gòn, chuyên tổ chức triển lãm miễn phí đã đóng cửa
Phòng tranh Tự Do của vợ chồng nhà sưu tập Đặng Hải Sơn và họa sĩ Trần Thị Thu Hà ở đường Hồ Tùng Mậu, Q.1, TP.HCM đã chính thức đóng cửa vào ngày 31/12/2015. Khoảng 1.500 bức tranh mà ông bà sưu tập được đã được gửi đến nhà người bà con. Ông bà cũng đã thông báo cho các họa sĩ có tranh ký gửi đến gallery nhận lại tác phẩm để cho thuê nhà.
Cảm giác như thất nghiệp
Chúng tôi gặp ông Sơn khi ông đang tất bật lau chùi, xếp gọn những bức tranh cho xe chở đến chỗ gửi. Họa sĩ Thu Hà thì tất bật hoàn thiện các giấy tờ, thủ tục chuẩn bị bay sang Mỹ với các con. Nhìn vào những bức tranh, giọng ông trầm buồn: "Cảm giác của tôi bây giờ như một người đang thất nghiệp vậy. Mấy ngày dọn đồ, di chuyển từng bức tranh ra cho xe chở đi là tôi cứ nhớ đến suốt 28 năm gắn bó cùng nó. Mỗi bức tranh đến với mình là một kỷ niệm khó quên''.
Vợ chồng ông Sơn bên bức tranh mà mình yêu quý nhất. |
Ông Sơn cho biết, hoạt động triển lãm và kinh doanh của phòng tranh suốt 28 năm khá ổn. Chỉ vì lý do sức khỏe và tuổi đã cao nên ông bà phải đóng cửa để dành thời gian "nghỉ hưu''. 28 năm mở phòng tranh là từng ấy thời gian vợ chồng ông nỗ lực hết mình. Bên cạnh đó là sự đồng hành của các họa sĩ, nhà văn, nhà thơ, các nhà sưu tập nghệ thuật. Nhưng theo ông Sơn "cuộc vui nào rồi cũng phải đến hồi kết thúc".
Ông bà đã có ý định đóng cửa phòng tranh từ mấy năm trước nhưng cứ lần lữa mãi nên không dám quyết định. ''Những kỷ vật, hoài niệm và tình đồng môn, đồng chí, tình anh em làm tôi không thể quyết định. Nhưng vợ chồng tôi lớn tuổi rồi, không còn cáng đáng được nữa. Có mấy người muốn hợp tác nhưng tôi không thể đồng ý vì sợ sẽ không hoàn thành tốt công việc'', ông Sơn bày tỏ.
"Mong con gái nối nghiệp cha mẹ"
Gallery Tự Do mở cửa từ ngày 22/6/1989 với triển lãm mở đầu mang tên "Phòng tranh mùa hạ", hay "Phòng triển lãm tắt đèn" của họa sĩ Rừng. Hồi đó, phòng tranh nằm ở đường Đồng khởi, sau đó dời về Hồ Tùng Mậu. Đã 28 năm trôi qua nhưng ông Sơn vẫn không thể nào quên được buổi triển lãm đầu tiên tại phòng tranh.
"Người đến dự đông lắm. Nhà tôi chật quá nên các anh em phải đứng cả ra ngoài đường. Buổi triển lãm đầu tiên đó có hai vị khách là người Việt đến mua. Hai người họ yêu tranh, muốn sưu tầm tranh, lúc đi ngang qua thấy phòng tranh triển lãm, mỗi người đã mua hai bức tranh'', ông Sơn nhớ lại.
Ông chỉ tiếc một điều chẳng bao giờ bán được cho người Việt Nam 50% số tranh mình đang có như mục tiêu đặt ra từ lúc mới mở cửa. Bởi theo ông, những bức tranh của họa sĩ đều lấy ý tưởng, hình ảnh của nước Việt thì người Việt sẽ được chiêm ngưỡng. Ông cũng cảm thấy mình còn nợ các họa sĩ trẻ , họ sẽ phải rất khó khăn tìm nơi để triển lãm những ''đứa con tinh thần'' của mình khi phòng tranh đóng cửa.
Ông sơn và các họa sĩ trong một buổi triển lãm tại phòng tranh. |
Ông cũng chỉ mong sau này con gái sẽ nối nghiệp cha mẹ. ''Các con tôi sinh sống và làm việc ở Mỹ. Đứa nào cũng có nghề riêng, không chịu theo nghiệp cha mẹ. Con gái tôi có am hiểu về nghệ thuật và tranh ảnh nên chỉ mong cháu sẽ nối nghiệp cha mẹ khi có điều kiện'', ông mong mỏi.
Ông Sơn cho biết, sau khi sang Mỹ vợ chồng ông vẫn tiếp tục nghiên cứu, tìm hiểu và sẽ dành thời gian đi tham dự các buổi triển lãm tranh. Và mỗi năm một lần, vợ chồng ông sẽ về nước thăm lại anh em đồng nghiệp và nhìn ngắm những bức tranh của mình.
''Tôi dự định, Gallery Tự Do chỉ là tạm thời thôi. Khi có điều kiện và sức khỏe vợ chồng sẽ tiếp tục theo đuổi niềm đam mê của mình'', ông Sơn nói.
Họa sĩ Lê Xuân Chiểu Phó Chủ Tịch Hội Mỹ Thuật TP. HCM cảm thấy rất tiếc và hụt hẫng khi nghe tin phòng tranh Tự Do đóng cửa. Theo ông, Gallery Tự Do là một trong những phòng tranh hoạt động lâu năm nhất ở Sài Gòn. Từ khi mở cửa đến khi đóng cửa, anh em nghệ sĩ chẳng phải lo phí khi mở triển lãm tại phòng tranh vì vợ chồng anh Sơn không lấy phí.
"Nghe tin anh chị ấy đóng cửa, tôi và một số anh em họa sĩ muốn thuê lại để giữ cho phòng tranh tiếp tục hoạt động nhưng điều kiện lại không cho phép", họa sĩ Lê Xuân Chiểu thở dài.
28 năm hoạt động, gallery Tự Do này là địa điểm mỹ thuật quen thuộc của người trong giới hội họa, đã tổ chức 197 cuộc triển lãm tranh và tượng và 17 cuộc triển lãm ở các nước: Thụy Điển, Hong Kong, Australia, Bỉ, Mỹ, Singapore…Tất cả các cuộc triển lãm tại phòng tranh của các họa sĩ, vợ chồng ông Sơn đều không lấy phí.