EVN công bố 3 phương án biểu giá điện mới

Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vừa công bố dự thảo xây dựng Đề án cải tiến cơ cấu biểu giá điện để lấy ý kiến góp ý của các cơ quan liên quan, các chuyên gia và cộng đồng. Dự kiến đề án sẽ hoàn thiện gửi lãnh đạo Bộ Công Thương trong tháng 10 để trình Thủ tướng Chính phủ quyết định.

EVN dự kiến, cải tiến, sắp xếp lại biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt theo 3 phương án:

Phương án I: Giữ nguyên 6 bậc như hiện hành. 

Biểu giá điện sinh hoạt 6 bậc

Theo EVN, ưu điểm của biểu giá điện này là khuyến khích các hộ sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả. Bên cạnh việc hỗ trợ tiền điện 30.000 đ/tháng từ ngân sách đối với hộ nghèo còn bổ sung thêm đối tượng hỗ trợ từ ngân sách đối với hộ chính sách xã hội (không thuộc hộ nghèo) sử dụng không quá 50 kWh/tháng.

Tuy nhiên biểu giá sinh hoạt có nhiều 6  bậc thang đã gây phức tạp trong công việc thanh toán tiền điện với khách hàng. Lượng điện sử dụng càng cao áp ở mức giá cao ngược với logic tiêu dùng hàng hoá thông thường là càng mua nhiều càng rẻ, dễ làm cho khách hàng khó hiểu, khó kiểm tra, theo dõi dẫn đến khó thông cảm. Do có nhiều nấc thang nên việc ghi chỉ số nếu không chú ý cẩn trọng dễ gây sai sót khi tính toán số lượng tiền điện thanh toán, tạo dư luận trong xã hội.

Mặt khác, khi có sự thay đổi về giá bán điện thực hiện quy định nội suy lượng điện tính theo giá cũ, giá mới cũng có nhiều ý kiến không đồng thuận từ khách hàng sử dụng điện. Đặc biệt hàng năm khi vào mùa nắng nóng (tháng 5 và tháng 6) các hộ dùng điện vào sinh hoạt nhiều hơn có tiền điện thanh toán với tốc độ tăng cao hơn lượng điện sử dụng. Do lượng điện sử dụng tăng hơn đó sẽ phải trả tiền với mức giá cao hơn hoặc tối thiểu là cao bằng mức giá cao nhất mà tháng trước phải thanh toán.

Phương án II: Một giá bán điện sinh hoạt (đồng giá) là 1.747 đ/kWh. Đây là mức giá bán điện bình quân của biểu giá điện sinh hoạt bậc thang hiện hành.

Đối với phương án đồng giá các hộ sử dụng dưới 240 kWh/tháng sẽ bị tác động tăng tiền điện phải trả hàng tháng, hộ bị tác động cao nhất là hộ sử dụng 100 kWh/tháng. Các hộ sử dụng trên 240 kWh/tháng là các hộ được hưởng lợi càng sử dụng nhiều điện càng được lợi do các mức giá tại biểu giá điện hiện hành từ 200 Kwh trở lên có mức giá cao hơn mức đồng giá.

Ưu điểm của phương án này là dễ dàng áp dụng, minh bạch rõ ràng, việc áp giá điện, tạo điều kiện cải tiến khâu kinh doanh bán điện về công tác ghi chỉ số công tơ. Theo kinh nghiệm một số nước đối với sinh hoạt 1 quý ghi chỉ số 1 lần để tăng năng suất lao động. Tiền điện thanh toán của 2 tháng đầu quý sẽ tạm thu bằng mức tiền điện của bình quân quý trước, tháng cuối quý ghi chỉ số sẽ thanh toán đúng theo chỉ số công tơ ghi được.

Khi việc triển khai ghi chỉ số công tơ theo quý được thuận lợi sẽ kéo dài thời gian thêm 1quý thành mỗi năm ghi chỉ số dùng điện sinh hoạt 2 lần. Đồng thời còn giảm chi phí đầu tư gắn mới công tơ trong trường hợp các hộ sử dụng điện trong cùng địa điểm tiến hành tách hộ để được sử dụng điện với giá thấp ở các bậc thang đầu tiên. Mặt khác thực hiện đồng giá còn tạo điều kiện từng bước đi dần vào thị trường, xóa bỏ việc thực hiện chính sách xã hội qua giá điện và Nhà nước sẽ thực hiện chính sách xã hội bằng biện pháp trực tiếp khác.

Nhược điểm: Đi theo đồng giá, bước đầu có thể khó khăn do tác động nhiều đến tầng lớp người nghèo, người thu nhập thấp do vậy cần tính toán cụ thể. Áp lực tiết kiệm điện của phương án đồng giá không cao bằng giá bậc thang mặc dù người tiêu dùng cũng phải tự tính toán về tiền điện thanh toán.

Phương án III: Rút gọn biểu giá điện sinh hoạt bậc thang từ 6 bậc về 3 bậc hoặc 4 bậc. Mức giá bình quân là 1.747 đ/kWh. Theo các kịch bản như sau:

5 kịch bản khi rút biểu giá điện từ 6 bậc xuống còn 3 hoặc 4 bậc

Kịch bản 1: Bậc 1 với 50 kWh đầu có giá 1.484 đồng/kWh; Bậc 2 từ 250 kWh có giá 1.763 đồng/kWh; Bậc 3 trên 300 kWh có giá 2.557 đồng/kWh.

Kịch bản 2: Bậc 1 với 100 kWh đầu có giá 1.501 đồng/kWh; Bậc 2 là từ 200 kWh có giá 1.907 đồng/kWh; Bậc 3, trên 300 kWh có giá 2.557 đồng/kWh.

Kịch bản 3: Bậc 1với 150 kWh đầu có giá 1.559 đồng/kWh; Bậc 2 từ 150 kWh có giá 2.007 đồng/kWh; Bậc 3, trên 300 kWh có giá 2.557 đồng/kWh.

Kịch bản 4: Bậc 1 với 200 kWh có giá 1.584 đồng/kWh; Bậc 2 từ 200 kWh có giá 2.325 đồng/kWh; Bậc 3 trên 400 kWh có giá 2.587 đồng/kWh.

Kịch bản 5: Bậc 1 với 50 kWh có giá 1.484 đồng/kWh; Bậc 2 từ 150 kWh có giá 1.670 đồng/kWh; Bậc 3 là từ 200 kWh có giá 2.325 đồng/kWh; Bậc 4 trên 400 kWh có giá 2.587 đồng/kWh.

Theo EVN Giá điện bình quân của nhóm khách hàng sử dụng điện vào mục đích sinh hoạt bậc thang không thay đổi nhưng có sự biến động về mức giá giữa nhóm sử dụng ít điện và nhóm sử dụng nhiều điện.

Ưu điểm của phương án này là khuyến khích sử dụng điện tiết kiệm. Khách hàng sử dụng càng nhiều điện trong tháng càng thanh toán tiền điện với giá cao hơn, sử dụng càng ít điện sẽ được thanh toán tiền điện ở các mức giá thấp hơn. Mặt khác còn góp phần thực hiện được chính sách an sinh xã hội đối với những người sử dụng ít điện và khả năng chi trả thấp, đặc biệt là đối với kịch bản 1, 2 và 5.

Nhược điểm: việc ghi chỉ số tác động đến thanh toán tiền điện với số kWh ở nấc thang cao hoặc vào mùa nắng nóng sử dụng nhiều điện thì tiền điện thanh toán có tốc độ tăng cao hơn lượng điện sử dụng gây hiểu lầm là do ghi chỉ số sử dụng điện không chuẩn xác. Điều này tạo dư luận xấu ảnh hưởng đến uy tín, thương hiệu của doanh nghiệp. Khi rút gọn còn 3 bậc thang hoặc 4 bậc thang thì những tồn tại này vẫn còn hiện hữu.

Với kịch bản 2: Các hộ sử dụng từ 76 KWh trở xuống bị tăng tiền điện dưới 1.000đ/tháng, các hộ sử dụng từ 77 kWh/tháng đến 106 kWh/tháng được giảm tiền điện dưới 1000 đ/tháng. Các hộ sử dụng từ 107 kWh/tháng đến 233 kWh/tháng bị tăng tiền điện hàng tháng. Và các hộ sử dụng từ 233,88 kWh/tháng trở lên được giảm tiền điện hàng tháng so với hiện hành. Thực hiện phương án này những hộ bị tác động tăng giá điện chủ yếu là những hộ gia đình sử dụng điện ở mức trung bình (từ 107 kWh/tháng đến 233,88 kWh/tháng).

Với phương án rút gọn biểu giá về 4 bậc thang - kịch bản 5: Các hộ sử dụng đến 50 kWh không bị tác động. Các hộ sử dụng điện từ trên 50 KWh bị tác động tăng tiền điện thanh toán cao dần lên đến 6.850 đ/hộ ở mức 100 kWh/tháng. Khi sử dụng 300 kWh tháng sẽ tăng 3.550 đ/tháng, sau đó mức độ tăng giảm dần về mức không bị tác động khi sử dụng 319,94 kWh/tháng. Sử dụng trên 320 kWh /tháng sẽ được giảm giá điện và từ 400 kWh trở lên mỗi hộ được giảm giá 14.250 đ/tháng.